H Καραμανλήδεια γραφή είναι μια συμβατική γραφή της τουρκικής γλώσσας με ελληνικούς χαρακτήρες (γράμματα) αντί των αραβικών που χρησιμοποιούσαν οι τουρκόφωνοι Έλληνες των ανατολικών επαρχιών της Μικράς Ασίας οι οποίοι αποκαλούνταν καραμανλήδες, εξ ου και η ονομασία αυτής της γραφής. Πρώτη επίσημη εμφάνιση της γραφής αυτής ήταν το 1713 και τόσο είχε απήχηση, που διατηρήθηκε επί δύο αιώνες.
Λόγω των εξισλαμισμών που σημειώνονταν ως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αι. στη Μικρά Ασία, μεγάλο μέρος των Ελλήνων λησμόνησαν τη μητρική τους γλώσσα και χρησιμοποιούσαν την Τουρκική. Ένας περιορισμένος αριθμός Ελλήνων που βρισκόταν σε περιοχές μακριά από τα παράλια και από μεγάλα αστικά κέντρα, αφομοιώθηκαν μεν γλωσσικά από τον κατακτητή, κατάφεραν όμως να διατηρήσουν τη συνείδηση της θρησκευτικής και φυλετικής τους αυτοτέλειας.
Για τους τουρκόφωνους αυτούς Έλληνες τυπώθηκαν από τις αρχές του 18ου αι. και συνεχίσθηκαν να τυπώνονται επί δυο αιώνες βιβλία, κυρίως θρησκευτικά, αλλά και ιστορικά δοκίμια, διηγήματα και άλλα ακόμη και λεξικά σε τουρκική γλώσσα, αλλά με ελληνικούς χαρακτήρες, που μπορούσαν να τα διαβάζουν και να τα κατανοούν.
Επίσης και εφημερίδες της Κωνσταντινούπολης όπως η "Ανάντολου" και η "Άσια" (Ασία) των Κ. Μιχαηλίδη και Ν. Παλαμηκίδη αντίστοιχα που έπαυσαν όμως να εκδίδονται στις αρχές του Α' Π.Π..
Η γραφή αυτή ονομάσθηκε από τους Έλληνες ομοεθνείς της Τουρκίας "Καραμανλήδειος γραφή" την οποία και τελικά αναγνώρισε και ο Σουλτάνος ως επίσημη γραφή της Οθωμανικής Αυτοκρατορία δίνοντας την έγκριση συγγραφής τουρκοελληνικού λεξικού στον Ι. Χλωρό υπό την από 28 Σαρίφ 1313 Έτος Εγίρας-(1934 μ.Χ.) του τουρκικού Υπουργείου Δημόσιας Εκπαίδευσης.
Τα κείμενα που είναι γραμμένα με αυτό τον τρόπο είναι γνωστά και με το όνομα "Kαραμανλήδικα".
Ανακτήθηκε από "http://el.wikipedia.org
Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2010
Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010
Ελληνιστές και Ελληνες
Tου Παντελη Μπουκαλα
Η Ζακλίν ντε Ρομιγύ, ο Ζαν-Πιερ Βερνάν, ο Πιερ Βιντάλ-Νακέ, η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ... Και άλλοι, παλαιότεροί τους αλλά και νεότεροι, ζώντες. Στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Αγγλία, την Ιταλία, κι όπου αλλού. Οσοι μελέτησαν, και συνεχίζουν να μελετούν, τα ελληνικά γράμματα, και όχι μόνο τα αρχαία, οπότε πρέπει να προσθέσουμε στον κατάλογο και τον Κλωντ Φωριέλ, τον πρώτο που δημοσίευσε συλλογή με δημοτικά μας τραγούδια. Και είναι μακρότατος ο κατάλογος αυτός. Το διαπιστώνουμε όποτε ρίχνουμε μια ματιά στη βιβλιογραφία που παρατίθεται σε οποιοδήποτε αρχαιογνωστικό έργο, ειδικού ενδιαφέροντος ή γενικότερου: πλεονάζουν εκεί τα ονόματα των ξένων ελληνιστών και ακολουθούν από μεγάλη απόσταση τα ονόματα των Ελλήνων.
Source : Kathimerini
Οφείλουμε λοιπόν να αναγνωρίσουμε, αν μας το επιτρέπει η ομφαλοσκοπική εμμονή μας, ότι πάρα πολλά απ’ όσα γνωρίζουμε για τους αρχαίους, ή τέλος πάντων απ’ όσα θα μπορούσαμε να μάθουμε αν το ενδιαφέρον μας δεν ναυαγούσε στα ρηχά της συναισθηματικής ρητορικής, τα χρωστάμε σε ξένους. Λογική μοιάζει πάντως η δυσαναλογία αυτή, κι όχι μόνο επειδή στη χώρα των καυχωμένων απογόνων είναι ακόμα πολύ μακριά η μέρα που θα έχει εκδοθεί όλο το σώμα της αρχαιοελληνικής γραμματείας. Μετράει φυσικά και το ότι η γλώσσα μας είναι περιφερειακή, δεν ηγεμονεύει, κι όσα έργα γράφονται σε αυτήν, δοκιμιακά ή λογοτεχνικά, δύσκολα μεταφράζονται σε κάποια «ισχυρή» γλώσσα. Κι ωστόσο υπάρχει γερή αρχαιογνωστική παραγωγή από Ελληνες, φιλολόγους, ιστορικούς, μεταφραστές. Πάντοτε υπήρχε, με φωτεινά ονόματα, και δίνει και στις μέρες μας σπουδαίους καρπούς, κι ας βιαζόμαστε συχνά να ισχυριστούμε το αντίθετο, από αγνωσία ή προπέτεια, ή απλώς επειδή μάς παρασέρνει η συνήθεια του μουρμουρητού και της ισοπεδωτικής κλάψας.
Πώς αγαπήσαμε ωστόσο, πώς αγαπάμε, με τι ζύγια μετράμε τη Ρομιγύ, τον Βερνάν ή οποιονδήποτε άλλον ξένον ελληνιστή που παθιάζεται για την αρχαιότητα χωρίς να αποστρέφει τα μάτια του από την τωρινή Ελλάδα; Διαβάζουμε άραγε τα βιβλία τους για να μάθουμε, να ψυχαγωγηθούμε και να παιδαγωγηθούμε, ανταποκρινόμενοι έτσι στον δικό τους κόπο με τον δικό μας, έστω κατά πολύ μικρότερο; Εκμεταλλευόμαστε τους δρόμους που ανοίγουν και τις μεθόδους που μας προσφέρουν για να γνωρίσουμε λίγο βαθύτερα την ιστορία μας, αφτιασίδωτη από τις εξιδανικεύσεις; Ή μήπως μένουμε στον τίτλο, στο εξώφυλλο, δηλαδή καταναλώνουμε απλώς τη φήμη που συνοδεύει όσους ελληνιστές γίνονται διάσημοι και αφήνουμε «για αργότερα» το διάβασμα; Μήπως αυτό που τρώει το μυαλό μας είναι να χρησιμοποιήσουμε τα έργα των ελληνιστών μας (ή τις αγαπητικές ή δοξαστικές δηλώσεις τους για την Ελλάδα, που είναι ευκολότερα διαχειρίσιμες) σαν πιστοποιητικά όχι τόσο της προγονικής λάμψης, όσο της κληρονομημένης αίγλης ημών των επιγόνων;
Η Ζακλίν ντε Ρομιγύ, ο Ζαν-Πιερ Βερνάν, ο Πιερ Βιντάλ-Νακέ, η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ... Και άλλοι, παλαιότεροί τους αλλά και νεότεροι, ζώντες. Στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Αγγλία, την Ιταλία, κι όπου αλλού. Οσοι μελέτησαν, και συνεχίζουν να μελετούν, τα ελληνικά γράμματα, και όχι μόνο τα αρχαία, οπότε πρέπει να προσθέσουμε στον κατάλογο και τον Κλωντ Φωριέλ, τον πρώτο που δημοσίευσε συλλογή με δημοτικά μας τραγούδια. Και είναι μακρότατος ο κατάλογος αυτός. Το διαπιστώνουμε όποτε ρίχνουμε μια ματιά στη βιβλιογραφία που παρατίθεται σε οποιοδήποτε αρχαιογνωστικό έργο, ειδικού ενδιαφέροντος ή γενικότερου: πλεονάζουν εκεί τα ονόματα των ξένων ελληνιστών και ακολουθούν από μεγάλη απόσταση τα ονόματα των Ελλήνων.
Source : Kathimerini
Οφείλουμε λοιπόν να αναγνωρίσουμε, αν μας το επιτρέπει η ομφαλοσκοπική εμμονή μας, ότι πάρα πολλά απ’ όσα γνωρίζουμε για τους αρχαίους, ή τέλος πάντων απ’ όσα θα μπορούσαμε να μάθουμε αν το ενδιαφέρον μας δεν ναυαγούσε στα ρηχά της συναισθηματικής ρητορικής, τα χρωστάμε σε ξένους. Λογική μοιάζει πάντως η δυσαναλογία αυτή, κι όχι μόνο επειδή στη χώρα των καυχωμένων απογόνων είναι ακόμα πολύ μακριά η μέρα που θα έχει εκδοθεί όλο το σώμα της αρχαιοελληνικής γραμματείας. Μετράει φυσικά και το ότι η γλώσσα μας είναι περιφερειακή, δεν ηγεμονεύει, κι όσα έργα γράφονται σε αυτήν, δοκιμιακά ή λογοτεχνικά, δύσκολα μεταφράζονται σε κάποια «ισχυρή» γλώσσα. Κι ωστόσο υπάρχει γερή αρχαιογνωστική παραγωγή από Ελληνες, φιλολόγους, ιστορικούς, μεταφραστές. Πάντοτε υπήρχε, με φωτεινά ονόματα, και δίνει και στις μέρες μας σπουδαίους καρπούς, κι ας βιαζόμαστε συχνά να ισχυριστούμε το αντίθετο, από αγνωσία ή προπέτεια, ή απλώς επειδή μάς παρασέρνει η συνήθεια του μουρμουρητού και της ισοπεδωτικής κλάψας.
Πώς αγαπήσαμε ωστόσο, πώς αγαπάμε, με τι ζύγια μετράμε τη Ρομιγύ, τον Βερνάν ή οποιονδήποτε άλλον ξένον ελληνιστή που παθιάζεται για την αρχαιότητα χωρίς να αποστρέφει τα μάτια του από την τωρινή Ελλάδα; Διαβάζουμε άραγε τα βιβλία τους για να μάθουμε, να ψυχαγωγηθούμε και να παιδαγωγηθούμε, ανταποκρινόμενοι έτσι στον δικό τους κόπο με τον δικό μας, έστω κατά πολύ μικρότερο; Εκμεταλλευόμαστε τους δρόμους που ανοίγουν και τις μεθόδους που μας προσφέρουν για να γνωρίσουμε λίγο βαθύτερα την ιστορία μας, αφτιασίδωτη από τις εξιδανικεύσεις; Ή μήπως μένουμε στον τίτλο, στο εξώφυλλο, δηλαδή καταναλώνουμε απλώς τη φήμη που συνοδεύει όσους ελληνιστές γίνονται διάσημοι και αφήνουμε «για αργότερα» το διάβασμα; Μήπως αυτό που τρώει το μυαλό μας είναι να χρησιμοποιήσουμε τα έργα των ελληνιστών μας (ή τις αγαπητικές ή δοξαστικές δηλώσεις τους για την Ελλάδα, που είναι ευκολότερα διαχειρίσιμες) σαν πιστοποιητικά όχι τόσο της προγονικής λάμψης, όσο της κληρονομημένης αίγλης ημών των επιγόνων;
Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010
Οι Ελληνες της Ιμβρου απειλούνται από το τουρκικό Κτηματολόγιο
Η εφαρμογή του εθνικού κτηματολογίου στην Τουρκία, δεν εξαιρεί την Ιμβρο, όπου υπάρχουν ακόμη αμιγώς ελληνικές περιοχές, όπως το χωριό Αγρίδια.
Αν και οι μόνιμοι Ελληνες κάτοικοι διαθέτουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, το 100% της ακαλλιέργητης γης καταχωρήθηκε ως ιδιοκτησία του τουρκικού Δημοσίου. Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει σε άτομα χωρίς την τουρκική υπηκοότητα, όπως είναι οι παλαιότεροι κάτοικοι της περιοχής, το δικαίωμα μεταβίβασης περιουσιών στους απογόνους τους, τονίζει σε σχετική επερώτησή του στη Βουλή ο Φ.Κουβέλης.
Η διαδικασία κατάρτισης του κτηματολογίου της Ιμβρου ολοκληρώθηκε τον περασμένο Απρίλιο και υπάρχει δεκαετής περίοδος παγίωσης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος.
Δεδομένου ότι η Συνθήκη της Λωζάνης προβλέπει καθεστώς αυτοδιοίκησης για τους Έλληνες κατοίκους της Ίμβρου και Τενέδου, με ιδιαίτερα προνόμια για το σεβασμό της γλώσσας, της θρησκείας και της ιδιοκτησίας, ο πρόεδρος της Δημοκρατικής Αριστεράς ζητάει από τον Δημ.Δρούτσα και το υπουργείο Εξωτερικών να παρέμβει στις τουρκικές Αρχές, για να προστατευτούν οι ελληνικές περιουσίες,
Παράλληλα, να επιδιώξει την αναγνώριση κληρονομικών δικαιωμάτων, ανεξαρτήτως υπηκοότητας, αλλά και την απόδοση τουρκικής υπηκοότητας στους γηγενείς κατοίκους των νησιών που εκδιώχθηκαν, αλλά και στους απογόνους τους.ΕΘΝΟΣ
Αν και οι μόνιμοι Ελληνες κάτοικοι διαθέτουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, το 100% της ακαλλιέργητης γης καταχωρήθηκε ως ιδιοκτησία του τουρκικού Δημοσίου. Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει σε άτομα χωρίς την τουρκική υπηκοότητα, όπως είναι οι παλαιότεροι κάτοικοι της περιοχής, το δικαίωμα μεταβίβασης περιουσιών στους απογόνους τους, τονίζει σε σχετική επερώτησή του στη Βουλή ο Φ.Κουβέλης.
Η διαδικασία κατάρτισης του κτηματολογίου της Ιμβρου ολοκληρώθηκε τον περασμένο Απρίλιο και υπάρχει δεκαετής περίοδος παγίωσης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος.
Δεδομένου ότι η Συνθήκη της Λωζάνης προβλέπει καθεστώς αυτοδιοίκησης για τους Έλληνες κατοίκους της Ίμβρου και Τενέδου, με ιδιαίτερα προνόμια για το σεβασμό της γλώσσας, της θρησκείας και της ιδιοκτησίας, ο πρόεδρος της Δημοκρατικής Αριστεράς ζητάει από τον Δημ.Δρούτσα και το υπουργείο Εξωτερικών να παρέμβει στις τουρκικές Αρχές, για να προστατευτούν οι ελληνικές περιουσίες,
Παράλληλα, να επιδιώξει την αναγνώριση κληρονομικών δικαιωμάτων, ανεξαρτήτως υπηκοότητας, αλλά και την απόδοση τουρκικής υπηκοότητας στους γηγενείς κατοίκους των νησιών που εκδιώχθηκαν, αλλά και στους απογόνους τους.ΕΘΝΟΣ
Καλά Χριστούγεννα και Ευτυχισμένο το 2011
Αγαπητοί αναγνώστες και μέλη της ομάδας μας
Σας ευχόμαστε Καλά Χριστούγεννα και κάθε επιτυχία για το 2011.
Ο Ελληνισμός εχει αντέξει και ξεπεράσει πολύ χειρότερες καταστάσεις στην ιστορία του.
Οπως πάντα , δεν καταθέτουμε τα οπλα, δεν αφήνουμε τίποτα στην τύχη και αγωνιζόμαστε για την συλλογική, οικογενειακή και ατομική πρόοδο και ευτυχία , οσο δύσκολο κι'αν φαίνεται το ταξίδι για την "Ιθάκη" μας.
Σας ευχόμαστε Καλά Χριστούγεννα και κάθε επιτυχία για το 2011.
Ο Ελληνισμός εχει αντέξει και ξεπεράσει πολύ χειρότερες καταστάσεις στην ιστορία του.
Οπως πάντα , δεν καταθέτουμε τα οπλα, δεν αφήνουμε τίποτα στην τύχη και αγωνιζόμαστε για την συλλογική, οικογενειακή και ατομική πρόοδο και ευτυχία , οσο δύσκολο κι'αν φαίνεται το ταξίδι για την "Ιθάκη" μας.
Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2010
The Pringiponisa case
I remember him quite well. During the campaign for local elections in the spring of 2009 he had visited our island – Burgazada, or Antigoni to use its old Greek name. He was part of the group accompanying the candidate for the position of mayor, Mustafa Farsakoğlu, supported by the main opposition Republican Peoples’ Party, or CHP. Farsakoğlu, in order to promote his team, told us proudly: “Look, for the first time we have an Armenian in our group. We want to support all religions. These islands are special etc, etc.”
For the microcosm of Antigoni – which numbers fewer than 1000 people during winter, politics in the municipality of the Princes’ Islands is like another world. Although only just a couple miles away, Buyukada, or Prinkipo Island, the administrative headquarters of the Princes’ Islands, feels as remote to us as the city of Istanbul which we see on the other end of our horizon.
But these are the days of multicultural and multi-religious discourse in Turkey, or so the politicians are trying to promote. And it is catching across the main political spectrum. “Both Agop and Rojin are ours,” cried the leader of the CHP, Kemal Kilicdaroglu, in his keynote speech last Saturday during his party conference.
Back to the local election campaign of 2009, the Armenian promoted by the mayoral candidate was Raffi Hermon, of Armenian but also Italian origin, born on Prinkipo Island, who lived in France for 25 years working on the promotion of Turkish-Armenian ties and then returned to Istanbul. A few days after his visit to our island, Hermon was elected under the CHP ticket. Obviously, his status as a member of the Armenian minority had an important impact on the mixed population of the Princes’ Islands, of which Armenians are perhaps the biggest minority.
Since his election, Hermon has become very active in local, mainly cultural, initiatives that have coincided with Istanbul’s celebrating its status as one of 2010’s European Capitals of Culture. In a recent interview in this newspaper he said he dreams of bringing all the religions together on the Princes’ Islands, that he is trying to “plant a positive understanding” among people and hence he attends “prayers at the mosque, wears a kippah when entering the synagogue and takes the holy Eucharist at church."
However, two years after the Justice and Development Party, or AKP’s, win in the local elections and the emergence of a CHP supported local leadership on the Princes’ Islands, things do not look as rosy for the few thousand permanent inhabitants of this cultural oddity still surviving opposite the rapidly growing modern monster of the city of Istanbul.
Yes, the Princes’ Islands still resist modern amenities such as automobiles and motorbikes. Yes, there are still mosques, synagogues and churches conducting their services in a spirit of peaceful coexistence. And it is here where you will hear Greek, Ladino, French, German, Italian and a variety of other languages spoken by groups of people positively accepting the religion and culture of the other. This is not so much the problem.
Dr. Fevzi, a general practitioner posted on the island of Antigoni more than 10 years ago, used to take the boat from Bostanci port on the Asian side of the city to cross the Marmara Sea in order to come to his small office in Antigoni. He would stay there all day, waiting for his patients, checking them, writing their prescriptions or sending them to the hospital on Prinikipo. For the permanent residents of the island – which include many children – but also for the large number of summer residents and visitors, he was a safety valve for all emergencies.
Dr. Fevzi fell victim of the new government regulations which do not provide the facility of a doctor in places of under one thousand inhabitants. Now if you need medical services you have to take the boat to Prinkipo or to Heybeliada (Chalki Island).
Take a boat? The beginning of this winter coincided with a drastic depletion of transportation facilities provided for the islands. The characteristic big boats that used to pick up and deliver passengers from the “iskeles” (wharves) of Kabatas and Bostanci to the islands were drastically reduced. The transportation from Bostanci’s iskele is now mainly done by a highly erratic service of smallish motorboats that cannot live up to an occasion of a day with a strong “lodos” wind. Island residents are very angry and frustrated, but they know that for their fate the decision lies with Ankara – not with the municipality.
“But they should have tried, they should have given a fight,” said my Catholic friend in Burgaz who left his house in Cihangir and now lives all year round on the island with his wife and sick father-in-law.
The problem with people who have dealt with the Princes’ Islands from positions of authority has been that they refuse to see these islands as pieces of Turkey’s reality. They are treated as an “ex-cosmopolitan oasis of old Istanbul,” a “multi-cultural heaven” where people find a refuge escaping from the destruction of the old city of Istanbul. This nostalgic approach and the over emphasis on the cultural and historical aspect of the islands has sometimes made local authorities bypass the real needs of the place.
“When I returned from Paris after 25 years, I noticed the islands had lost all their cosmopolitan texture, which broke my heart. To return Istanbul to its original cultural identity, we need to start on the Princes’ Islands,” said the deputy Mayor.
I agree with him. But first you have to attend to more pressing needs like regular sea transportation and medical care.
Of course politics is also centrally involved. In spite of assurances from the central government that the Princes’ Islands are a unique cultural and historical treasure that need to be protected, few islanders miss the point that the election of a CHP local leadership is partly the reason for their recent neglect.
And in that respect I do not fully agree with his statement that “In local elections, there is not as much room for ideology, as is the case at the national level.”
Christmas is around the corner and many Greek Orthodox visitors will come to Istanbul to attend the service in the Patriarchal Church of St George, in the district of Fener. A large number of them will want to visit the Princes’ Islands which, for some, were their family’s birthplaces. I hope they can.
Arianna Ferntinou
Hurriyet Daily News
For the microcosm of Antigoni – which numbers fewer than 1000 people during winter, politics in the municipality of the Princes’ Islands is like another world. Although only just a couple miles away, Buyukada, or Prinkipo Island, the administrative headquarters of the Princes’ Islands, feels as remote to us as the city of Istanbul which we see on the other end of our horizon.
But these are the days of multicultural and multi-religious discourse in Turkey, or so the politicians are trying to promote. And it is catching across the main political spectrum. “Both Agop and Rojin are ours,” cried the leader of the CHP, Kemal Kilicdaroglu, in his keynote speech last Saturday during his party conference.
Back to the local election campaign of 2009, the Armenian promoted by the mayoral candidate was Raffi Hermon, of Armenian but also Italian origin, born on Prinkipo Island, who lived in France for 25 years working on the promotion of Turkish-Armenian ties and then returned to Istanbul. A few days after his visit to our island, Hermon was elected under the CHP ticket. Obviously, his status as a member of the Armenian minority had an important impact on the mixed population of the Princes’ Islands, of which Armenians are perhaps the biggest minority.
Since his election, Hermon has become very active in local, mainly cultural, initiatives that have coincided with Istanbul’s celebrating its status as one of 2010’s European Capitals of Culture. In a recent interview in this newspaper he said he dreams of bringing all the religions together on the Princes’ Islands, that he is trying to “plant a positive understanding” among people and hence he attends “prayers at the mosque, wears a kippah when entering the synagogue and takes the holy Eucharist at church."
However, two years after the Justice and Development Party, or AKP’s, win in the local elections and the emergence of a CHP supported local leadership on the Princes’ Islands, things do not look as rosy for the few thousand permanent inhabitants of this cultural oddity still surviving opposite the rapidly growing modern monster of the city of Istanbul.
Yes, the Princes’ Islands still resist modern amenities such as automobiles and motorbikes. Yes, there are still mosques, synagogues and churches conducting their services in a spirit of peaceful coexistence. And it is here where you will hear Greek, Ladino, French, German, Italian and a variety of other languages spoken by groups of people positively accepting the religion and culture of the other. This is not so much the problem.
Dr. Fevzi, a general practitioner posted on the island of Antigoni more than 10 years ago, used to take the boat from Bostanci port on the Asian side of the city to cross the Marmara Sea in order to come to his small office in Antigoni. He would stay there all day, waiting for his patients, checking them, writing their prescriptions or sending them to the hospital on Prinikipo. For the permanent residents of the island – which include many children – but also for the large number of summer residents and visitors, he was a safety valve for all emergencies.
Dr. Fevzi fell victim of the new government regulations which do not provide the facility of a doctor in places of under one thousand inhabitants. Now if you need medical services you have to take the boat to Prinkipo or to Heybeliada (Chalki Island).
Take a boat? The beginning of this winter coincided with a drastic depletion of transportation facilities provided for the islands. The characteristic big boats that used to pick up and deliver passengers from the “iskeles” (wharves) of Kabatas and Bostanci to the islands were drastically reduced. The transportation from Bostanci’s iskele is now mainly done by a highly erratic service of smallish motorboats that cannot live up to an occasion of a day with a strong “lodos” wind. Island residents are very angry and frustrated, but they know that for their fate the decision lies with Ankara – not with the municipality.
“But they should have tried, they should have given a fight,” said my Catholic friend in Burgaz who left his house in Cihangir and now lives all year round on the island with his wife and sick father-in-law.
The problem with people who have dealt with the Princes’ Islands from positions of authority has been that they refuse to see these islands as pieces of Turkey’s reality. They are treated as an “ex-cosmopolitan oasis of old Istanbul,” a “multi-cultural heaven” where people find a refuge escaping from the destruction of the old city of Istanbul. This nostalgic approach and the over emphasis on the cultural and historical aspect of the islands has sometimes made local authorities bypass the real needs of the place.
“When I returned from Paris after 25 years, I noticed the islands had lost all their cosmopolitan texture, which broke my heart. To return Istanbul to its original cultural identity, we need to start on the Princes’ Islands,” said the deputy Mayor.
I agree with him. But first you have to attend to more pressing needs like regular sea transportation and medical care.
Of course politics is also centrally involved. In spite of assurances from the central government that the Princes’ Islands are a unique cultural and historical treasure that need to be protected, few islanders miss the point that the election of a CHP local leadership is partly the reason for their recent neglect.
And in that respect I do not fully agree with his statement that “In local elections, there is not as much room for ideology, as is the case at the national level.”
Christmas is around the corner and many Greek Orthodox visitors will come to Istanbul to attend the service in the Patriarchal Church of St George, in the district of Fener. A large number of them will want to visit the Princes’ Islands which, for some, were their family’s birthplaces. I hope they can.
Arianna Ferntinou
Hurriyet Daily News
Εγκαινιάστηκε το Ινστιτούτο Ελληνιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Waterloo
Το Ινστιτούτο Ελληνιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Waterloo που αποτελεί το πρώτο αντίστοιχο ερευνητικό κέντρο της Βόρειας Αμερικής, εγκαινιάσθηκε την περασμένη εβδομάδα, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδας στο Τορόντο Δημήτρη Αζεμόπουλου.
Στόχος του είναι η διεπιστημονική μελέτη της Ελληνιστικής περιόδου και η προβολή του Ελληνικού Πολιτισμού. Το Κέντρο που εντάσσεται στο Τμήμα Κλασσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Waterloo, σκοπό έχει τη συγκέντρωση πλούσιου υλικού, χρήσιμου για την έρευνα της ελληνιστικής περιόδου, ενώ πλαισιώνεται από καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό.
Εξάλλου, το Ινστιτούτο ως τμήμα του συγκεκριμένου Πανεπιστημίου, έχει από το ξεκίνημά του αποκτήσει την απαραίτητη αναγνωρισιμότητα και το σεβασμό της ακαδημαϊκής κοινότητας. Στο πλαίσιο αυτό θα συνεργάζεται με άλλα ερευνητικά κέντρα διεθνούς κύρους με παγκόσμια καταξιωμένους ερευνητές για την προώθηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων.
Η συνεργασία του νεοϊδρυθέντος Ινστιτούτου Ελληνιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Waterloo με το Ελληνικό Προξενείο στο Τορόντο είναι δεδομένη, καθώς κοινός στόχος τους είναι η προάσπιση και προβολή ιστορικών αληθειών του Έθνους.
Την εκδήλωση τίμησαν με τη παρουσία τους ο πρόεδρος του Πανεπιστημίου, όλοι οι καθηγητές του Ινστιτούτου, πρυτάνεις του Πανεπιστημίου καθώς και πλειάδα εξεχόντων ακαδημαϊκών από διάφορα Πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Β. Αμερικής, φοιτητές και δημοσιογράφοι.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Στόχος του είναι η διεπιστημονική μελέτη της Ελληνιστικής περιόδου και η προβολή του Ελληνικού Πολιτισμού. Το Κέντρο που εντάσσεται στο Τμήμα Κλασσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Waterloo, σκοπό έχει τη συγκέντρωση πλούσιου υλικού, χρήσιμου για την έρευνα της ελληνιστικής περιόδου, ενώ πλαισιώνεται από καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό.
Εξάλλου, το Ινστιτούτο ως τμήμα του συγκεκριμένου Πανεπιστημίου, έχει από το ξεκίνημά του αποκτήσει την απαραίτητη αναγνωρισιμότητα και το σεβασμό της ακαδημαϊκής κοινότητας. Στο πλαίσιο αυτό θα συνεργάζεται με άλλα ερευνητικά κέντρα διεθνούς κύρους με παγκόσμια καταξιωμένους ερευνητές για την προώθηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων.
Η συνεργασία του νεοϊδρυθέντος Ινστιτούτου Ελληνιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Waterloo με το Ελληνικό Προξενείο στο Τορόντο είναι δεδομένη, καθώς κοινός στόχος τους είναι η προάσπιση και προβολή ιστορικών αληθειών του Έθνους.
Την εκδήλωση τίμησαν με τη παρουσία τους ο πρόεδρος του Πανεπιστημίου, όλοι οι καθηγητές του Ινστιτούτου, πρυτάνεις του Πανεπιστημίου καθώς και πλειάδα εξεχόντων ακαδημαϊκών από διάφορα Πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Β. Αμερικής, φοιτητές και δημοσιογράφοι.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2010
Ο Ελληνισμός στις ΗΠΑ
του Ι.Μότση
Η παρουσία Ελλήνων στις Η.Π.Α. χρονολογείται από τις αρχές του 16ου αιώνα. Τον Απρίλιο του 1528 κατέπλευσε σε λιμάνι της Φλώριδας ως μέλος της εξερευνητικής αποστολής του Ισπανού Αλβάρ Νιούνεζ Καμπέζα ντε Βάσκα ένας Ελληνας με το όνομα Θεόδωρος ή Διόδωρος. Αργότερα ο Κεφαλλονίτης Απόστολος Βαλαριανός ή Φωκάς, γνωστός μεταξύ των Ιταλο-Ισπανών ως σενιόρ ντε Φούκα, ανακάλυψε πρώτος τα στενά μεταξύ της πολιτείας Ουάσιγκτων (δυτικές ΗΠΑ) και του Βανκούβερ στα οποία έδωσε τ' όνομά του που παραμένει ως σήμερα - ισθμός ντε Φούκα. Θά 'ταν ίσως παράλειψη να μην αναφερθεί εδώ ο μύθος του Χριστόφορου Κολόμβου, σύμφωνα με τον οποίο ο Χρισοφορος Κολόμβος δεν ήταν Ιταλός αλλά Βυζαντινός ευπατρίδης του οποίου το πραγματικό όνομα ήταν Δίσπατος. . . .
Τό 1767 ο Σκωτσέζος γιατρός Αντριου Τερνμπούλ δημιούργησε, πρός τιμήν της Σμυρνιώτισας συζύγου του, ένα μικρό οικισμό στην Φλώριδα τον οποόι απεκάλεσε Νέα Σμύρνη. Ο πυρήνας του οικισμού αυτού ήταν 40 ελληνικές οικογένειες από την Μικρά Ασία που αριθμουσαν 200 περίπου άτομα. Αργότερα, ένας απόγονος των πρώτων αυτών Ελλήνων μεταναστών, ο επιχειρηματίας Ιωάννης Γιαννόπουλος έκτισε το πρώτο σχολικό κτίριο στην πόλη του Αγίου Αυγουστίνου της Φλώριδας το οποίο διατηρείται μέχρι σήμερα.
Μεταξύ του 16ου και 19ου αιώνα τα στοιχεία για τους Ελληνες μετανάστες στις ΗΠΑ βασίζονται περισσότερο στην παράδοση και τον μύθο. Για το ανωτέρω διάστημα αναφέρονται ονόματα όπως των Καβάσαλη, Συριάνη, Μουσάλα και Καλβοκορέση, ναυτικών που διακρίθηκαν για την γενναιότητά τους πολεμώντας με το αμερικανό ναυτικό, καθώς επίσης των Ζάζου, καθηγητή φιλολογίας σε αμερικανικά κολλέγια και Αποστολίδη, ο οποίος δίδαξε ελληνικά στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Στατιστική Υπηρεσίας των ΗΠΑ από το 1820 μέχρι και το 1870 μόνο 100 περίπου Ελληνες μετανάστευσαν στην Αμερική. Μεταξύ του 1870 και 1890 ο αριθμός τους ξεπέρασε τις 2, 5 χιλιάδες και τελικά στην δεκαετία 1890-1900 περίπου 16000 Ελληνες μετανάστευσαν στις ΗΠΑ.
Με την είσοδο στον εικοστό αιώνα ξεκινά ουσιαστικά και η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ. Στη δεκαετία 1901-1910 περίπου 170. 000 Ελληνες μετανάστευσαν στις ΗΠΑ και περισσότεροι από 170. 000 προστέθηκαν στην δεκαετία 1910-1920. Το μεταναστευτικό αυτό ρεύμα ανέκοψαν οι περίφημοι περιοριστικοί νόμοι quotalaws που θέσπισε το αμερικανικό Κογκρέσσο το 1921 και το 1924. Μόνο με την λήξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου επετράπη και πάλι η ελεύθερη -με πρόσκληση- είσοδος Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική η οποία κατέληξε στην άφιξη 60. 000 περίπου Ελλήνων στις ΗΠΑ μεταξύ 1946-1960. Στα επίσημα αυτά στοιχεία δεν συμπεριλαμβάνεται η λαθρομετανάστευση, Ελληνες που αψηφώντας τους κινδύνους, τις δυσκολίες και τους φόβους πήδηξαν από ελλιμενισμένα καράβια, ή πέρασαν από τις γειτονικές χώρες τα σύνορα των ΗΠΑ.
Σήμερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των ΗΠΑ (απογραφή 1980) ζουν στις ΗΠΑ 985. 856 ελληνικής καταγωγής άτομα. Ο πραγματικός, όμως, αριθμός των ομογενών στις ΗΠΑ κυμαίνεται μεταξύ 1. 400. 000 και 1. 6000. 000. Σ' αυτούς συμπεριλαμβάνονται ομογενείς από όλες τις κοιτίδες του Ελληνισμού (Κύπρος, Μ. Ασία, Πόντος, Β. Ηπειρος) και τις ιστορικές παροικίες της Αιγύπτου, της Ρουμανίας κ. λ. π.
To 1922 ιδρύθηκε από δύο ομογενείς επιχειρηματίες στην Ατλάντα της πολιτείας Τζώρτζια η πρώτη Παναμερικανική Ενωση των ομογενών η AHEPA - Aμερικανο-Ελληνικός Μορφωτικός Προοδευτικός Σύνδεσμος της οποίας οι αρχικοί σκοποί ήταν η προώθηση μεταξύ των Ελλήνων μεταναστών των ιδεωδών της Αμερικανικής Δημοκρατίας και η μετεξέλιξή τους σε "καλούς" Αμερικανούς πολίτες.
Σαν αντίδραση στην δημιουργία της AHEPA δημιουργήθηκε το 1923 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνιας η GAPA - Ελληνο-Αμερικανικός Προοδευτικός Σύνδεσμος με σκοπό την τήρηση της Ελληνικής Ορθοδοξίας, την διάσωση των ελληνικών εθίμων και την καλλιέργεια των γραμμάτων και της ελληνικής γλώσσας. Η διαμάχη των δύο ανωτέρω οργανώσεων ήταν έντονη και υποχώρησε με την κήρυξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και την επίθεση του Αξονα στην Ελλάδα.
Πολύ σημαντικό παράγοντα για την διαμόρφωση των πραγμάτων στην ελληνική ομογένεια των ΗΠΑ αποτελεί η Ορθόδοξη Εκκλησία. Μέχρι και το 1908 η Ορθοδοξία των Ελλήνων της Αμερικής τελούσε υπό την επίβλεψη του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης οπότε με σχετικό πατριαρχικό διάταγμα εντάχθηκε στην εποπτεία της Αρχιερατικής Συνόδου των Αθηνών. Επακολούθησε έντονη διαμάχη και το Πατριαρχείο απέσετειλε στις ΗΠΑ τον Μητροπολίτη Μελέτιο Μεταξάκη για την ανάλυση και αξιολόγηση των προβλημάτων και της κατάστασης της Ελληνικής Ορθοδοξίας στις ΗΠΑ. Ο Μελέτιος Μεταξάκης, όταν εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης τον Μάρτιο του 1922, δημιούργησε με σχετικό βούλευμά του την Αρχιεπισκοπή Βορείου και Νοτίου Αμερικής με έδρα την Ν. Υόρκη, ανεξάρτητης της Συνόδου των Αθηνών, υπό την εποπτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και με Αρχιεπίσκοπο τον Αθηναγόρα, ο οποίος εξελέγη το 1948 Οικουμενικός Πατριάρχης. Ο διαδεχθείς τον Αθηναγόρα στον Αρχιεπισκοπή Αμερικής Αρχιεπίσκοπος Μιχαήλ κατέστησε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Εκκλησιών και δημιούργησε την Ελληνική Ορθόδοξη Νεολαία την GOYA. Τον Μιχαήλ διαδέχθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος.
Η πρώτη Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία κτίσθηκε στη Νέα Ορλεάνη της Λουιζιάνα την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα. Στο διάστημα 1890-1910 κτίσθηκαν πολλές εκκλησίες με έξοδα των μεταναστών, οπως στην πόλη Λόουελ της Μασσαχουσέτης το 1892, στην Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια το 1901, στο Μπίρμινχαμ της Αλαμπάμα το 1902 και στην Βοστώνη το 1904. Σήμερα δε η Ορθόδοξη Εκκλησία στις ΗΠΑ αριθμεί πάνω από 400 εκκλησίες.
Οι Ελληνες της Αμερικής έχουν εκπαιδευτεί κάτω από την πίεση της φιλοσοφίας της αφομοίωσης η οποία στόχευε στη δημιουργία μιας καινούργιας και μοναδικής φυλής που θα αναδύονταν από τις διάφορες και διαφορετικές κοινωνικές και πολιτιστικές ομάδες. Η αντίληψη αυτή αν και δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα κατάφερε εν τούτοις από τις αρχες του 1900 που πρωτοεμφανίστηκε να επηρεάσει βασικούς φορείς κοινωνικοποίησης (π. χ. την οικογένεια και το σχολείο) στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας κοινωνικής και πολιτιστικής ομοιογένειας και του εξαμερικανισμού και της επανακοινωνικοποίησης των μεταναστών κυρίως από τις χώρες της Νότιας και αντολικής Ευρώπης οι οποίοι και θεωρούντα από τους Αγγλοσάξωνες πολιτιστικά κατώτερες ομάδες. Αυτή η φιλοσοφία της αφομοίωσης εδώ και μερικά χρόνια έχει αντικατασταθεί ως ένα βαθμό από την φιλοσοφία του πολιτιστικού πλουραλισμού. Η εξέλιξη όμως αυτή δεν είχε τις επιδράσεις της στην εκπαίδευση των Ελλήνων της Αμερικής η οποία εξακολουθεί να καθορίζεται από την φιλοσοφία της αφομοίωσης.
Σύμφωνα με την φιλοσοφία της αφομοίωσης τα εκπαιδευτικά συστήματα πρέπει να στοχεύουν στην αφομοίωση των παιδιών των μεταναστών με ταυτόχρονη προβολή της "κατωτερότητας της πολιτιστικής τους κληρονομιάς". Οι στόχοι αυτοί ενισχύονταν από την απαγόρευση της χρήσης άλλης γλώσσας εκτός από την αγγλική ως μέσου διδασκαλίας.
Η φιλοσοφία του πολιτιστικού πλουραλισμού στηριζόταν στην διαπίστωση πως οι διάφορες πολιτιστικές ομάδες της αμερικάνικης κοινωνίας θα μπορούσαν να διατηρήσουν την ταυτότητά τους συνυπάρχοντας σ' ένα σύστημα αμοιβαίας υποστήριξης. Ο πολιτιστικός πλουραλισμός άρχισε να κατακτά έδαφος και να εκτοπίζει την φιλοσοφία της αφομοίωσης την δεκαετία του 1970 οπότε και εμφανίστηκαν τα διάφορα πολιτιστικά κινήματα των μειονοτήτων στις ΗΠΑ. Κατά την διάρκεια αυτής της δεκαετίας ψηφίστηκαν νόμοι για τις Μελέτες Πολιτιστικής Κληρονομιάς των εθνοτήτων και την Δίγλωσση Εκπαίδευση, η οποία περιελάμβανε την γλώσσα και τα πολιτιστικά προγράμματα στα δημόσια σχολεία. Η νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε ενίσχυσε στον τομέα της εκπαίδευσης την διαπολιτισμική παιδεία, η οποία απορρίπτει την άποψη ότι τα σχολεία επιδιώκουν να εξαφανίσουν τις πολιτιστικές διαφορές και υιοθετεί την θέση οτι η πολιτιστική ανομοιογένεια πρέπει να διατηρηθεί με προσοχή και να επεκταθεί διδάσκοντας αξίες, οι οποίες υποστηρίζουν την πολιτιστική ανομοιογένεια και την μοναδικότητα του ατόμου.
Η πρώιμη ελληνοαμερικανική εκπαίδευση άρχισε να αναπτύσσεται από τις εκκλησιαστικές Κοινότητες πρώτα, κάτω από την φιλοσοφία της αφομοίωσης και της πολιτιστικής κατωτερότητας του Ελληνα μετανάστη. Μέσα σ' ένα τέτοιο κλίμα οι Ελληνες μετανάστες απέδιδαν μεγαλύτερη σημασία στην συγχώνευσή τους στο κύριο ρεύμα της αμερικανικής κοινωνίας, υιοθετώντας την αξία των δογμάτων της αφομοίωσης και του εξαμερικανισμού, παρά στην οργάνωση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στα πλαίσια διατήρησης της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Αρνητικές επίσης επιδράσεις στην ελληνόγλωσση εκπαίδευση είχε η ίδρυση το 1950 της GOYA η οποία καθιέρωνε τα αγγλικά σαν επίσημη γλώσσα της, καθώς επίσης η διακήρυξη από τον Αρχιεπίσκοπο κατά την διάρκεια της Συνόδου Κληρικο-λαικών το 1970 ότι τα αγγλικά μπορούσαν να χρησιμοποιούνται στην λειτουργία της Εκκλησίας, κάτι που εξαρτιόταν από την κρίση του τοπικού ιερέα. Η AHEPA από την άλλη πλευρά προσανατολισμένη στον εξαμερικανισμό των Ελλήνων στις ΗΠΑ δύσκολα μπορούσε να αποδεχθεί τον πολιτιστικό πλουραλισμό στην εκπαίδευση των ελληνοπαίδων στις ΗΠΑ και να συνδράμει αποτελεσματικά στην καλύτερη οργάνωση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης. Η GAPA τέλος αποδυνατισμένη από την διαμάχη της με την AHEPA μέσα σ'ένα περιβάλλον κυριαρχούμενο από την φιλοσοφία της αφομοίωσης, ακόμη και μετά την εμφάνιση του πολιτιστικού πλουραλισμού , δεν ήταν σε θέση να συνδράμει κι αυτή στην καλύτερη οργάνωση της ελληνογλωσσης εκπαίδευσης.
Ο Νόμος της Δίγλωσσης Εκπαίδευσης του 1965 παρείχε την νομική βάση της μόρφωσης των νέων στην γλώσσα τους και στον πολιτισμό τους, ενισχύοντας μ'αυτόν τον τρόπο την πολιτιστική ανομοιογένεια στην σχολική πράξη. Με καινούργιες ομοσπονδιακές οδηγίες οι πολιτείες και τα σχολεία υποχρεώνονται να παρέχουν δίγλωσση διδασκαλία στούς μαθητές τους. Με τους ανωτέρω νόμους ήκμασαν σχολεία που απευθύνονταν στις ανάγκες των Ελλήνων της Αμερικής. Τα σχολεία αυτά, βασικά δημόσια, συγκεντρωμένα σε περιοχές όπου υπάρχει συγκεντρωμένος ελληνικός πληθυσμός πρόσφεραν διδασκαλία στα ελληνικά ενώ τα αγγλικά διδάσκονταν ως δεύτερη γλώσσα
Η παρουσία Ελλήνων στις Η.Π.Α. χρονολογείται από τις αρχές του 16ου αιώνα. Τον Απρίλιο του 1528 κατέπλευσε σε λιμάνι της Φλώριδας ως μέλος της εξερευνητικής αποστολής του Ισπανού Αλβάρ Νιούνεζ Καμπέζα ντε Βάσκα ένας Ελληνας με το όνομα Θεόδωρος ή Διόδωρος. Αργότερα ο Κεφαλλονίτης Απόστολος Βαλαριανός ή Φωκάς, γνωστός μεταξύ των Ιταλο-Ισπανών ως σενιόρ ντε Φούκα, ανακάλυψε πρώτος τα στενά μεταξύ της πολιτείας Ουάσιγκτων (δυτικές ΗΠΑ) και του Βανκούβερ στα οποία έδωσε τ' όνομά του που παραμένει ως σήμερα - ισθμός ντε Φούκα. Θά 'ταν ίσως παράλειψη να μην αναφερθεί εδώ ο μύθος του Χριστόφορου Κολόμβου, σύμφωνα με τον οποίο ο Χρισοφορος Κολόμβος δεν ήταν Ιταλός αλλά Βυζαντινός ευπατρίδης του οποίου το πραγματικό όνομα ήταν Δίσπατος. . . .
Τό 1767 ο Σκωτσέζος γιατρός Αντριου Τερνμπούλ δημιούργησε, πρός τιμήν της Σμυρνιώτισας συζύγου του, ένα μικρό οικισμό στην Φλώριδα τον οποόι απεκάλεσε Νέα Σμύρνη. Ο πυρήνας του οικισμού αυτού ήταν 40 ελληνικές οικογένειες από την Μικρά Ασία που αριθμουσαν 200 περίπου άτομα. Αργότερα, ένας απόγονος των πρώτων αυτών Ελλήνων μεταναστών, ο επιχειρηματίας Ιωάννης Γιαννόπουλος έκτισε το πρώτο σχολικό κτίριο στην πόλη του Αγίου Αυγουστίνου της Φλώριδας το οποίο διατηρείται μέχρι σήμερα.
Μεταξύ του 16ου και 19ου αιώνα τα στοιχεία για τους Ελληνες μετανάστες στις ΗΠΑ βασίζονται περισσότερο στην παράδοση και τον μύθο. Για το ανωτέρω διάστημα αναφέρονται ονόματα όπως των Καβάσαλη, Συριάνη, Μουσάλα και Καλβοκορέση, ναυτικών που διακρίθηκαν για την γενναιότητά τους πολεμώντας με το αμερικανό ναυτικό, καθώς επίσης των Ζάζου, καθηγητή φιλολογίας σε αμερικανικά κολλέγια και Αποστολίδη, ο οποίος δίδαξε ελληνικά στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Στατιστική Υπηρεσίας των ΗΠΑ από το 1820 μέχρι και το 1870 μόνο 100 περίπου Ελληνες μετανάστευσαν στην Αμερική. Μεταξύ του 1870 και 1890 ο αριθμός τους ξεπέρασε τις 2, 5 χιλιάδες και τελικά στην δεκαετία 1890-1900 περίπου 16000 Ελληνες μετανάστευσαν στις ΗΠΑ.
Με την είσοδο στον εικοστό αιώνα ξεκινά ουσιαστικά και η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ. Στη δεκαετία 1901-1910 περίπου 170. 000 Ελληνες μετανάστευσαν στις ΗΠΑ και περισσότεροι από 170. 000 προστέθηκαν στην δεκαετία 1910-1920. Το μεταναστευτικό αυτό ρεύμα ανέκοψαν οι περίφημοι περιοριστικοί νόμοι quotalaws που θέσπισε το αμερικανικό Κογκρέσσο το 1921 και το 1924. Μόνο με την λήξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου επετράπη και πάλι η ελεύθερη -με πρόσκληση- είσοδος Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική η οποία κατέληξε στην άφιξη 60. 000 περίπου Ελλήνων στις ΗΠΑ μεταξύ 1946-1960. Στα επίσημα αυτά στοιχεία δεν συμπεριλαμβάνεται η λαθρομετανάστευση, Ελληνες που αψηφώντας τους κινδύνους, τις δυσκολίες και τους φόβους πήδηξαν από ελλιμενισμένα καράβια, ή πέρασαν από τις γειτονικές χώρες τα σύνορα των ΗΠΑ.
Σήμερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των ΗΠΑ (απογραφή 1980) ζουν στις ΗΠΑ 985. 856 ελληνικής καταγωγής άτομα. Ο πραγματικός, όμως, αριθμός των ομογενών στις ΗΠΑ κυμαίνεται μεταξύ 1. 400. 000 και 1. 6000. 000. Σ' αυτούς συμπεριλαμβάνονται ομογενείς από όλες τις κοιτίδες του Ελληνισμού (Κύπρος, Μ. Ασία, Πόντος, Β. Ηπειρος) και τις ιστορικές παροικίες της Αιγύπτου, της Ρουμανίας κ. λ. π.
To 1922 ιδρύθηκε από δύο ομογενείς επιχειρηματίες στην Ατλάντα της πολιτείας Τζώρτζια η πρώτη Παναμερικανική Ενωση των ομογενών η AHEPA - Aμερικανο-Ελληνικός Μορφωτικός Προοδευτικός Σύνδεσμος της οποίας οι αρχικοί σκοποί ήταν η προώθηση μεταξύ των Ελλήνων μεταναστών των ιδεωδών της Αμερικανικής Δημοκρατίας και η μετεξέλιξή τους σε "καλούς" Αμερικανούς πολίτες.
Σαν αντίδραση στην δημιουργία της AHEPA δημιουργήθηκε το 1923 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνιας η GAPA - Ελληνο-Αμερικανικός Προοδευτικός Σύνδεσμος με σκοπό την τήρηση της Ελληνικής Ορθοδοξίας, την διάσωση των ελληνικών εθίμων και την καλλιέργεια των γραμμάτων και της ελληνικής γλώσσας. Η διαμάχη των δύο ανωτέρω οργανώσεων ήταν έντονη και υποχώρησε με την κήρυξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και την επίθεση του Αξονα στην Ελλάδα.
Πολύ σημαντικό παράγοντα για την διαμόρφωση των πραγμάτων στην ελληνική ομογένεια των ΗΠΑ αποτελεί η Ορθόδοξη Εκκλησία. Μέχρι και το 1908 η Ορθοδοξία των Ελλήνων της Αμερικής τελούσε υπό την επίβλεψη του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης οπότε με σχετικό πατριαρχικό διάταγμα εντάχθηκε στην εποπτεία της Αρχιερατικής Συνόδου των Αθηνών. Επακολούθησε έντονη διαμάχη και το Πατριαρχείο απέσετειλε στις ΗΠΑ τον Μητροπολίτη Μελέτιο Μεταξάκη για την ανάλυση και αξιολόγηση των προβλημάτων και της κατάστασης της Ελληνικής Ορθοδοξίας στις ΗΠΑ. Ο Μελέτιος Μεταξάκης, όταν εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης τον Μάρτιο του 1922, δημιούργησε με σχετικό βούλευμά του την Αρχιεπισκοπή Βορείου και Νοτίου Αμερικής με έδρα την Ν. Υόρκη, ανεξάρτητης της Συνόδου των Αθηνών, υπό την εποπτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και με Αρχιεπίσκοπο τον Αθηναγόρα, ο οποίος εξελέγη το 1948 Οικουμενικός Πατριάρχης. Ο διαδεχθείς τον Αθηναγόρα στον Αρχιεπισκοπή Αμερικής Αρχιεπίσκοπος Μιχαήλ κατέστησε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Εκκλησιών και δημιούργησε την Ελληνική Ορθόδοξη Νεολαία την GOYA. Τον Μιχαήλ διαδέχθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος.
Η πρώτη Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία κτίσθηκε στη Νέα Ορλεάνη της Λουιζιάνα την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα. Στο διάστημα 1890-1910 κτίσθηκαν πολλές εκκλησίες με έξοδα των μεταναστών, οπως στην πόλη Λόουελ της Μασσαχουσέτης το 1892, στην Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια το 1901, στο Μπίρμινχαμ της Αλαμπάμα το 1902 και στην Βοστώνη το 1904. Σήμερα δε η Ορθόδοξη Εκκλησία στις ΗΠΑ αριθμεί πάνω από 400 εκκλησίες.
Οι Ελληνες της Αμερικής έχουν εκπαιδευτεί κάτω από την πίεση της φιλοσοφίας της αφομοίωσης η οποία στόχευε στη δημιουργία μιας καινούργιας και μοναδικής φυλής που θα αναδύονταν από τις διάφορες και διαφορετικές κοινωνικές και πολιτιστικές ομάδες. Η αντίληψη αυτή αν και δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα κατάφερε εν τούτοις από τις αρχες του 1900 που πρωτοεμφανίστηκε να επηρεάσει βασικούς φορείς κοινωνικοποίησης (π. χ. την οικογένεια και το σχολείο) στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας κοινωνικής και πολιτιστικής ομοιογένειας και του εξαμερικανισμού και της επανακοινωνικοποίησης των μεταναστών κυρίως από τις χώρες της Νότιας και αντολικής Ευρώπης οι οποίοι και θεωρούντα από τους Αγγλοσάξωνες πολιτιστικά κατώτερες ομάδες. Αυτή η φιλοσοφία της αφομοίωσης εδώ και μερικά χρόνια έχει αντικατασταθεί ως ένα βαθμό από την φιλοσοφία του πολιτιστικού πλουραλισμού. Η εξέλιξη όμως αυτή δεν είχε τις επιδράσεις της στην εκπαίδευση των Ελλήνων της Αμερικής η οποία εξακολουθεί να καθορίζεται από την φιλοσοφία της αφομοίωσης.
Σύμφωνα με την φιλοσοφία της αφομοίωσης τα εκπαιδευτικά συστήματα πρέπει να στοχεύουν στην αφομοίωση των παιδιών των μεταναστών με ταυτόχρονη προβολή της "κατωτερότητας της πολιτιστικής τους κληρονομιάς". Οι στόχοι αυτοί ενισχύονταν από την απαγόρευση της χρήσης άλλης γλώσσας εκτός από την αγγλική ως μέσου διδασκαλίας.
Η φιλοσοφία του πολιτιστικού πλουραλισμού στηριζόταν στην διαπίστωση πως οι διάφορες πολιτιστικές ομάδες της αμερικάνικης κοινωνίας θα μπορούσαν να διατηρήσουν την ταυτότητά τους συνυπάρχοντας σ' ένα σύστημα αμοιβαίας υποστήριξης. Ο πολιτιστικός πλουραλισμός άρχισε να κατακτά έδαφος και να εκτοπίζει την φιλοσοφία της αφομοίωσης την δεκαετία του 1970 οπότε και εμφανίστηκαν τα διάφορα πολιτιστικά κινήματα των μειονοτήτων στις ΗΠΑ. Κατά την διάρκεια αυτής της δεκαετίας ψηφίστηκαν νόμοι για τις Μελέτες Πολιτιστικής Κληρονομιάς των εθνοτήτων και την Δίγλωσση Εκπαίδευση, η οποία περιελάμβανε την γλώσσα και τα πολιτιστικά προγράμματα στα δημόσια σχολεία. Η νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε ενίσχυσε στον τομέα της εκπαίδευσης την διαπολιτισμική παιδεία, η οποία απορρίπτει την άποψη ότι τα σχολεία επιδιώκουν να εξαφανίσουν τις πολιτιστικές διαφορές και υιοθετεί την θέση οτι η πολιτιστική ανομοιογένεια πρέπει να διατηρηθεί με προσοχή και να επεκταθεί διδάσκοντας αξίες, οι οποίες υποστηρίζουν την πολιτιστική ανομοιογένεια και την μοναδικότητα του ατόμου.
Η πρώιμη ελληνοαμερικανική εκπαίδευση άρχισε να αναπτύσσεται από τις εκκλησιαστικές Κοινότητες πρώτα, κάτω από την φιλοσοφία της αφομοίωσης και της πολιτιστικής κατωτερότητας του Ελληνα μετανάστη. Μέσα σ' ένα τέτοιο κλίμα οι Ελληνες μετανάστες απέδιδαν μεγαλύτερη σημασία στην συγχώνευσή τους στο κύριο ρεύμα της αμερικανικής κοινωνίας, υιοθετώντας την αξία των δογμάτων της αφομοίωσης και του εξαμερικανισμού, παρά στην οργάνωση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στα πλαίσια διατήρησης της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Αρνητικές επίσης επιδράσεις στην ελληνόγλωσση εκπαίδευση είχε η ίδρυση το 1950 της GOYA η οποία καθιέρωνε τα αγγλικά σαν επίσημη γλώσσα της, καθώς επίσης η διακήρυξη από τον Αρχιεπίσκοπο κατά την διάρκεια της Συνόδου Κληρικο-λαικών το 1970 ότι τα αγγλικά μπορούσαν να χρησιμοποιούνται στην λειτουργία της Εκκλησίας, κάτι που εξαρτιόταν από την κρίση του τοπικού ιερέα. Η AHEPA από την άλλη πλευρά προσανατολισμένη στον εξαμερικανισμό των Ελλήνων στις ΗΠΑ δύσκολα μπορούσε να αποδεχθεί τον πολιτιστικό πλουραλισμό στην εκπαίδευση των ελληνοπαίδων στις ΗΠΑ και να συνδράμει αποτελεσματικά στην καλύτερη οργάνωση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης. Η GAPA τέλος αποδυνατισμένη από την διαμάχη της με την AHEPA μέσα σ'ένα περιβάλλον κυριαρχούμενο από την φιλοσοφία της αφομοίωσης, ακόμη και μετά την εμφάνιση του πολιτιστικού πλουραλισμού , δεν ήταν σε θέση να συνδράμει κι αυτή στην καλύτερη οργάνωση της ελληνογλωσσης εκπαίδευσης.
Ο Νόμος της Δίγλωσσης Εκπαίδευσης του 1965 παρείχε την νομική βάση της μόρφωσης των νέων στην γλώσσα τους και στον πολιτισμό τους, ενισχύοντας μ'αυτόν τον τρόπο την πολιτιστική ανομοιογένεια στην σχολική πράξη. Με καινούργιες ομοσπονδιακές οδηγίες οι πολιτείες και τα σχολεία υποχρεώνονται να παρέχουν δίγλωσση διδασκαλία στούς μαθητές τους. Με τους ανωτέρω νόμους ήκμασαν σχολεία που απευθύνονταν στις ανάγκες των Ελλήνων της Αμερικής. Τα σχολεία αυτά, βασικά δημόσια, συγκεντρωμένα σε περιοχές όπου υπάρχει συγκεντρωμένος ελληνικός πληθυσμός πρόσφεραν διδασκαλία στα ελληνικά ενώ τα αγγλικά διδάσκονταν ως δεύτερη γλώσσα
Ελληνες της διασποράς : Ενα ανεκμετάλλευτο εθνικό κεφάλαιο
Ανάπτυξη και επιχειρηματικότητα είναι έννοιες καθημερινής χρήσης στην Ελλάδα αυτό τον καιρό.
Ο Ηλίας Καραγιάννης είναι καθηγητής Επιστήμης, Τεχνολογίας, Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Πανεπιστημίου George Washington και προτείνει ένα διαφορετικό μοντέλο για την προώθηση της οικονομικής κινητικότητας στην Ελλάδα.
O κ. Καραγιάννης βλέπει ευκαιρίες εκεί που άλλοι μπορεί να βλέπουν αδιέξοδα. Καταφέρνει να συνδυάζει καινοτόμες ιδέες και ανθρώπους για την προώθηση και υλοποίηση επιχειρηματικών προσπαθειών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. «Το θέμα», επισημαίνει «είναι πως θα μεταβούμε από μία εφεύρεση, μία δημιουργία επιστημονικής, ή τεχνικής φύσεως, ένα λειτουργικό πρωτότυπο, σε μία λύση η οποία είναι επιτυχημένα εισαχθείσα στην αγορά και υιοθετηθείσα από την αγορά σε βιώσιμη βάση».
Ο έλληνας καθηγητής ζει χρόνια στην Αμερική και προσπαθεί να «επιχειρηματοποιήσει την εφευρετικότητα» Υποστηρίζει επίσης ότι η καινοτομία είναι κρίσιμης σημασίας για την ενίσχυση της Ελληνικής οικονομίας. Όπως λέει, χρειάζονται καλές ιδέες που μπορούν να εξελιχτούν σε λειτουργικές λύσεις και επικερδείς επιχειρήσεις και η Ελλάδα διαθέτει ανθρώπους με γνώσεις και ιδέες. «Ο μύθος του πολυμήχανου Οδυσσέα και της παράδοσης αυτής υπάρχει και ισχύει», τονίζει. «Υπάρχει πολύ ισχυρή γνωσιολογική υποδομή και ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα από πλευράς ερευνητικής. Το θέμα είναι η διασύνδεση των ιδεών και των πρωτοτύπων με την αγορά».
Το έργο του κ. Καραγιάννη εστιάζεται στην διασύνδεση επιστημόνων και ατόμων που μπορούν να βοηθήσουν στη χρηματοδότηση επιχειρηματικών προσπαθειών. «Πιστεύω ότι αθροιστικά στα ελληνικά πανεπιστήμια, αν σκεφτούμε για τεχνολογία και τεχνογνωσία εν είδει εφευρέσεων, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, ανθρώπων που μπορούν να αναπτύξουν αυτές τις τεχνολογίες επιτυχώς, διεθνώς και στην Αμερική, αυτές μπορεί να είναι εκατοντάδες, ακόμα και χιλιάδες. Και αυτό είναι το ζητούμενο, να εντοπίσουμε, να αξιολογήσουμε και να αξιοποιήσουμε όσο γίνεται περισσότερες από αυτές».
Το ζητούμενο επίσης είναι να υπάρξει μία κρίσιμη μάζα ιδεών που υλοποιήθηκαν είτε αυτές προέρχονται με τη μεσολάβηση κρατικών, ιδιωτικών, ή πανεπιστημιακών φορέων.
Ο κ. Καραγιάννης τώρα βρίσκεται στην Ελλάδα και προσπαθεί να φτιάξει δίκτυα επαφών με επιστήμονες και επενδυτές για την προώθηση καινοτόμων εφαρμογών στην διεθνή αγορά. «Εγώ προτείνω την έννοια της ανάπτυξης, της μεταφοράς της τεχνολογίας και της συνεγκατάστασης εταιρειών ίδρυσής τους και ανάπτυξης τους και στην Ελλάδα, αλλά και σε εξωτερικές αγορές, με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης, όπως η Αμερική. Με αυτό τον τρόπο οι εταιρικές αυτές μορφές προσθέτουν αξία με το μέγιστο δυνατό τρόπο και στις δύο πλευρές».
Παραδείγματα αυτή την στιγμή υπάρχουν αρκετά. «Υπάρχουν εταιρίες που έχουν έρθει (στην Αμερική) από την Ελλάδα και έχουν αναπτύξει λογισμικό που χρησιμοποιείται σε διάφορες περιπτώσεις. Ένα άλλο παράδειγμα είναι στο θέμα της ενέργειας. Υπάρχουν εταιρίες που έχουν ήδη κάποια λειτουργικά πρωτότυπα που εξετάζονται και αναπτύσσονται από στρατηγικούς συνεταίρους εδώ (ΗΠΑ) για εφαρμογές πράσινης ενέργειας».
Καταλήγοντας ο κ. Καραγιάννης επισημαίνει ότι υπάρχουν ήδη δίκτυα κοινωνικής διασύνδεσης και συνεργασίας ερευνητών και επιστημόνων στον ιατρικό χώρο «που εμπλέκουν εκατοντάδες και χιλιάδες επιστήμονες ελληνικής προέλευσης στην Αμερική». Επιστήμονες από τα δίκτυα αυτά εξετάζουν τρόπους συνεργασίας με εταιρείες από την Ελλάδα στο χώρο της νανοτεχνολογίας. Υπάρχουν ακόμα μελέτες για θεραπευτικά προϊόντα και ιατρικές συσκευές που μπορεί να είναι πολύ καινοτόμα και για την αμερικανική αγορά.
Ο Ηλίας Καραγιάννης είναι καθηγητής Επιστήμης, Τεχνολογίας, Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Πανεπιστημίου George Washington και προτείνει ένα διαφορετικό μοντέλο για την προώθηση της οικονομικής κινητικότητας στην Ελλάδα.
O κ. Καραγιάννης βλέπει ευκαιρίες εκεί που άλλοι μπορεί να βλέπουν αδιέξοδα. Καταφέρνει να συνδυάζει καινοτόμες ιδέες και ανθρώπους για την προώθηση και υλοποίηση επιχειρηματικών προσπαθειών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. «Το θέμα», επισημαίνει «είναι πως θα μεταβούμε από μία εφεύρεση, μία δημιουργία επιστημονικής, ή τεχνικής φύσεως, ένα λειτουργικό πρωτότυπο, σε μία λύση η οποία είναι επιτυχημένα εισαχθείσα στην αγορά και υιοθετηθείσα από την αγορά σε βιώσιμη βάση».
Ο έλληνας καθηγητής ζει χρόνια στην Αμερική και προσπαθεί να «επιχειρηματοποιήσει την εφευρετικότητα» Υποστηρίζει επίσης ότι η καινοτομία είναι κρίσιμης σημασίας για την ενίσχυση της Ελληνικής οικονομίας. Όπως λέει, χρειάζονται καλές ιδέες που μπορούν να εξελιχτούν σε λειτουργικές λύσεις και επικερδείς επιχειρήσεις και η Ελλάδα διαθέτει ανθρώπους με γνώσεις και ιδέες. «Ο μύθος του πολυμήχανου Οδυσσέα και της παράδοσης αυτής υπάρχει και ισχύει», τονίζει. «Υπάρχει πολύ ισχυρή γνωσιολογική υποδομή και ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα από πλευράς ερευνητικής. Το θέμα είναι η διασύνδεση των ιδεών και των πρωτοτύπων με την αγορά».
Το έργο του κ. Καραγιάννη εστιάζεται στην διασύνδεση επιστημόνων και ατόμων που μπορούν να βοηθήσουν στη χρηματοδότηση επιχειρηματικών προσπαθειών. «Πιστεύω ότι αθροιστικά στα ελληνικά πανεπιστήμια, αν σκεφτούμε για τεχνολογία και τεχνογνωσία εν είδει εφευρέσεων, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, ανθρώπων που μπορούν να αναπτύξουν αυτές τις τεχνολογίες επιτυχώς, διεθνώς και στην Αμερική, αυτές μπορεί να είναι εκατοντάδες, ακόμα και χιλιάδες. Και αυτό είναι το ζητούμενο, να εντοπίσουμε, να αξιολογήσουμε και να αξιοποιήσουμε όσο γίνεται περισσότερες από αυτές».
Το ζητούμενο επίσης είναι να υπάρξει μία κρίσιμη μάζα ιδεών που υλοποιήθηκαν είτε αυτές προέρχονται με τη μεσολάβηση κρατικών, ιδιωτικών, ή πανεπιστημιακών φορέων.
Ο κ. Καραγιάννης τώρα βρίσκεται στην Ελλάδα και προσπαθεί να φτιάξει δίκτυα επαφών με επιστήμονες και επενδυτές για την προώθηση καινοτόμων εφαρμογών στην διεθνή αγορά. «Εγώ προτείνω την έννοια της ανάπτυξης, της μεταφοράς της τεχνολογίας και της συνεγκατάστασης εταιρειών ίδρυσής τους και ανάπτυξης τους και στην Ελλάδα, αλλά και σε εξωτερικές αγορές, με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης, όπως η Αμερική. Με αυτό τον τρόπο οι εταιρικές αυτές μορφές προσθέτουν αξία με το μέγιστο δυνατό τρόπο και στις δύο πλευρές».
Παραδείγματα αυτή την στιγμή υπάρχουν αρκετά. «Υπάρχουν εταιρίες που έχουν έρθει (στην Αμερική) από την Ελλάδα και έχουν αναπτύξει λογισμικό που χρησιμοποιείται σε διάφορες περιπτώσεις. Ένα άλλο παράδειγμα είναι στο θέμα της ενέργειας. Υπάρχουν εταιρίες που έχουν ήδη κάποια λειτουργικά πρωτότυπα που εξετάζονται και αναπτύσσονται από στρατηγικούς συνεταίρους εδώ (ΗΠΑ) για εφαρμογές πράσινης ενέργειας».
Καταλήγοντας ο κ. Καραγιάννης επισημαίνει ότι υπάρχουν ήδη δίκτυα κοινωνικής διασύνδεσης και συνεργασίας ερευνητών και επιστημόνων στον ιατρικό χώρο «που εμπλέκουν εκατοντάδες και χιλιάδες επιστήμονες ελληνικής προέλευσης στην Αμερική». Επιστήμονες από τα δίκτυα αυτά εξετάζουν τρόπους συνεργασίας με εταιρείες από την Ελλάδα στο χώρο της νανοτεχνολογίας. Υπάρχουν ακόμα μελέτες για θεραπευτικά προϊόντα και ιατρικές συσκευές που μπορεί να είναι πολύ καινοτόμα και για την αμερικανική αγορά.
Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010
Κρυπτοχριστιανοί Ποντιόφωνοι
Ο διωγμός των Ελλήνων μετά την τέλεση του εγκλήματος της γενοκτονίας, άφησε τους πληθυσμούς αυτούς χωρίς επαφή τόσο με το ελληνικό στοιχείο όσο και με την Εκκλησία, με εξαίρεση αυτούς που μετανάστευσαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου και δημιούργησαν ισχυρές κοινότητες, οι οποίες διατήρησαν και διατηρούν τις παραδόσεις και κυρίως την ποντιακή διάλεκτο. Όμως παρά την απουσία επαφής και την σχεδιασμένη πολιτική βίαιης ενσωμάτωσή τους στην τουρκική κοινωνία, και την αμέλεια της Ελλάδας, αυτοί οι πληθυσμοί διατηρούν σήμερα στοιχεία ελληνικής συνείδησης, τα οποία αρχίζουν να αναζητούν από τη δεκαετία του 1970, όταν συμμετείχαν με μεγάλο αριθμό στο μεταναστευτικό κύμα από την Τουρκία προς τη Δυτική Ευρώπη. Εκεί συναντούνται με τους Έλληνες ποντιακής καταγωγής μετανάστες και σταδιακά αποκαθίστανται οι πρώτες επαφές, μέσω της αναλλοίωτης στους αιώνες γλώσσα, των εθίμων, των παραδόσεων, του χορού και του τραγουδιού και άλλων στοιχείων. Ταυτόχρονα η επαφή των κρυπτοχριστιανών- ελληνόφωνων με τους Πόντιους της Ελλάδας, ενισχύεται από την προσπάθεια ανάδειξης του ποντιακού ζητήματος σε όλες τις διαστάσεις του στον ελλαδικό χώρο, και την διοργάνωση των πρώτων επισκέψεων στον Πόντο.
Σήμερα στην Τουρκία υπάρχουν δεν υπάρχουν Κρυπτοχριστιανοί, με την έννοια των πιστών. Υπάρχουν όμως οικογένειες οι οποίες είχαν ελλειμματικό θρησκευτικό συναίσθημα και παρέμειναν στον ποντιακό χώρο για πολλούς λόγους. Σήμερα ο (άγνωστος) αυτός αριθμός Ελληνόφωνων μουσουλμάνων- κρυπτοχριστιανών, με πρωτοπορία την σπουδάζουσα νεολαία στην προσπάθειά της να βρει απαντήσεις για την καταγωγή, τον πολιτισμό, την ιστορία, την ταυτότητα πορεύονται ένα δύσκολο δρόμο αυτογνωσίας και αναζήτησης ταυτότητας. Για τη σημερινή κατάσταση σε ότι αφορά αριθμητικά δεδομένα των κρυπτοχριστιανών- Ελληνόφωνων μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν. Έτσι στα Σούρμενα, της πρωτεύουσας της περιοχής με 19 χωριά, τα 5 είναι αμιγώς ελληνόφωνα σήμερα. Η περιοχή Γκαλιάν (η αρχαία Γαλλίαινα) αποτελείται από 18 χωριά και οικισμούς. Οι μισοί κάτοικοι της περιοχής είναι εξισλαμισθέντες ντόπιοι και οι μισοί έχουν μετεγκατασταθεί από τα χωριά Καλλίστη και Αρχάγγελος της περιοχής Σουρμένων την τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα. Η περιοχή Τσαϊκαρά (το Κατωχώριον) είναι αμιγώς ελληνόφωνη περιοχή, η πολυπληθέστερη σ΄ όλο το τουρκικό κράτος και η τελευταία που έχει εξισλαμισθεί (τέλη 19ου αιώνα), με αρκετά αναπτυγμένο το θρησκευτικό αίσθημα των κρυπτοχριστιανών. Η περιοχή Οφ (ο αρχαίος Όφις) αποτελείται από 49 χωριά. Και τα 49 χωριά ήταν πλήρως ελληνικά, σήμερα όμως μόνο ένα το Ερενκόι παραμένει ελληνόφωνο. Για την ταυτότητα και τη ελληνική γλώσσα των πληθυσμών της περιοχής έχουν γίνει αναφορές και σε τουρκικό περιοδικό, το Aktuel (1992) οποίο τονίζει ότι «τα ίχνη της ορθόδοξης παράδοσης είναι ολοφάνερα και εδώ όλοι μιλούν Ποντιακά….Το ρωμαίικο και το ορθόδοξο είναι φανερό».
Η Άνω Ματσούκα αποτελείται από 8 χωριά στο πέρασμα της Ζύγανας με κέντρο το Χαψικόι. Πρόκειται για ελληνοχριστιανικά χωριά των οποίων η μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού προέρχεται από ελληνόφωνους εποίκους από την περιοχή Τόνιας που εγκαταστάθηκαν μετά το 1924. Η περιοχή Τόνιας (η αρχαία Θοανία) αποτελείται από 18 χωριά, εκ των οποίων 7 αμιγώς ελληνόφωνα.
Για το ζήτημα της καταπίεσης της μητρικής γλώσσας και της μη ελεύθερης χρήσης της έχουν γίνει παρεμβάσεις από τη μη κυβερνητική οργάνωση «Διεθνής Ένωση για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών», με γραπτή έκθεσή της προς τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και προς το Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) στην Ελβετία, ενώ προφορική παρέμβαση στην 58η συνεδρίαση της επιτροπής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα έγινε για το ίδιο θέμα και από τη γαλλική μη κυβερνητική οργάνωση «MRAP - Κίνηση ενάντια στο ρατσισμό - για τη φιλία ανάμεσα στους λαούς». Η μη κυβερνητική οργάνωση της Διεθνούς Ένωσης για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις συστηματικές προσπάθειες εξαφάνισης της ποντιακής διαλέκτου, ως της πλησιέστερης προς την αρχαία ελληνική ομιλούμενης σήμερα γλώσσας, αλλά και στις διώξεις εις βάρος Ποντίων διανοουμένων, όπως του συγγραφέα Ομέρ Ασάν, που έχει γράψει το έργο «Πολιτισμός του Πόντου». Περιγράφοντας αυτή την κατάσταση, η Διεθνής Ένωση για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών επιθυμεί να επιμείνει στην ανυπαρξία ελευθερίας έκφρασης των Ποντίων, στη σημερινή Τουρκία, στη πληροφόρηση για τις συνθήκες ζωής αυτού του λαού, αφού διεθνής κοινότητα οφείλει να γνωρίζει αυτή την κατάσταση, αφού παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση της άρσης της διάκρισης εναντίον αυτού του πληθυσμού, αποτελούν ένα βήμα προς τη διαφύλαξη ενός ζώντος πολιτισμού, ο οποίος έχει εμπλουτίσει την ανθρωπότητα.
Μέρος της εισήγησης του Φάνη Μαλκίδη στο 6ο Παγκόσμιο Συνέδριο για την ελληνική γλώσσα. Κοριλιάνο του Οτράντο. Ιταλία- Οκτώβριος 2005.
Σήμερα στην Τουρκία υπάρχουν δεν υπάρχουν Κρυπτοχριστιανοί, με την έννοια των πιστών. Υπάρχουν όμως οικογένειες οι οποίες είχαν ελλειμματικό θρησκευτικό συναίσθημα και παρέμειναν στον ποντιακό χώρο για πολλούς λόγους. Σήμερα ο (άγνωστος) αυτός αριθμός Ελληνόφωνων μουσουλμάνων- κρυπτοχριστιανών, με πρωτοπορία την σπουδάζουσα νεολαία στην προσπάθειά της να βρει απαντήσεις για την καταγωγή, τον πολιτισμό, την ιστορία, την ταυτότητα πορεύονται ένα δύσκολο δρόμο αυτογνωσίας και αναζήτησης ταυτότητας. Για τη σημερινή κατάσταση σε ότι αφορά αριθμητικά δεδομένα των κρυπτοχριστιανών- Ελληνόφωνων μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν. Έτσι στα Σούρμενα, της πρωτεύουσας της περιοχής με 19 χωριά, τα 5 είναι αμιγώς ελληνόφωνα σήμερα. Η περιοχή Γκαλιάν (η αρχαία Γαλλίαινα) αποτελείται από 18 χωριά και οικισμούς. Οι μισοί κάτοικοι της περιοχής είναι εξισλαμισθέντες ντόπιοι και οι μισοί έχουν μετεγκατασταθεί από τα χωριά Καλλίστη και Αρχάγγελος της περιοχής Σουρμένων την τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα. Η περιοχή Τσαϊκαρά (το Κατωχώριον) είναι αμιγώς ελληνόφωνη περιοχή, η πολυπληθέστερη σ΄ όλο το τουρκικό κράτος και η τελευταία που έχει εξισλαμισθεί (τέλη 19ου αιώνα), με αρκετά αναπτυγμένο το θρησκευτικό αίσθημα των κρυπτοχριστιανών. Η περιοχή Οφ (ο αρχαίος Όφις) αποτελείται από 49 χωριά. Και τα 49 χωριά ήταν πλήρως ελληνικά, σήμερα όμως μόνο ένα το Ερενκόι παραμένει ελληνόφωνο. Για την ταυτότητα και τη ελληνική γλώσσα των πληθυσμών της περιοχής έχουν γίνει αναφορές και σε τουρκικό περιοδικό, το Aktuel (1992) οποίο τονίζει ότι «τα ίχνη της ορθόδοξης παράδοσης είναι ολοφάνερα και εδώ όλοι μιλούν Ποντιακά….Το ρωμαίικο και το ορθόδοξο είναι φανερό».
Η Άνω Ματσούκα αποτελείται από 8 χωριά στο πέρασμα της Ζύγανας με κέντρο το Χαψικόι. Πρόκειται για ελληνοχριστιανικά χωριά των οποίων η μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού προέρχεται από ελληνόφωνους εποίκους από την περιοχή Τόνιας που εγκαταστάθηκαν μετά το 1924. Η περιοχή Τόνιας (η αρχαία Θοανία) αποτελείται από 18 χωριά, εκ των οποίων 7 αμιγώς ελληνόφωνα.
Για το ζήτημα της καταπίεσης της μητρικής γλώσσας και της μη ελεύθερης χρήσης της έχουν γίνει παρεμβάσεις από τη μη κυβερνητική οργάνωση «Διεθνής Ένωση για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών», με γραπτή έκθεσή της προς τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και προς το Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) στην Ελβετία, ενώ προφορική παρέμβαση στην 58η συνεδρίαση της επιτροπής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα έγινε για το ίδιο θέμα και από τη γαλλική μη κυβερνητική οργάνωση «MRAP - Κίνηση ενάντια στο ρατσισμό - για τη φιλία ανάμεσα στους λαούς». Η μη κυβερνητική οργάνωση της Διεθνούς Ένωσης για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις συστηματικές προσπάθειες εξαφάνισης της ποντιακής διαλέκτου, ως της πλησιέστερης προς την αρχαία ελληνική ομιλούμενης σήμερα γλώσσας, αλλά και στις διώξεις εις βάρος Ποντίων διανοουμένων, όπως του συγγραφέα Ομέρ Ασάν, που έχει γράψει το έργο «Πολιτισμός του Πόντου». Περιγράφοντας αυτή την κατάσταση, η Διεθνής Ένωση για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών επιθυμεί να επιμείνει στην ανυπαρξία ελευθερίας έκφρασης των Ποντίων, στη σημερινή Τουρκία, στη πληροφόρηση για τις συνθήκες ζωής αυτού του λαού, αφού διεθνής κοινότητα οφείλει να γνωρίζει αυτή την κατάσταση, αφού παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση της άρσης της διάκρισης εναντίον αυτού του πληθυσμού, αποτελούν ένα βήμα προς τη διαφύλαξη ενός ζώντος πολιτισμού, ο οποίος έχει εμπλουτίσει την ανθρωπότητα.
Μέρος της εισήγησης του Φάνη Μαλκίδη στο 6ο Παγκόσμιο Συνέδριο για την ελληνική γλώσσα. Κοριλιάνο του Οτράντο. Ιταλία- Οκτώβριος 2005.
Οι τουρκόφωνοι Ρωμηοί
Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης και πολλοί άλλοι επίσκοποι και απλοί κληρικοί βρήκαν μαρτυρικό θάνατο. Ο Ελληνισμός ξεριζώθηκε όχι μόνον από την Σμύρνη, αλλά από ολόκληρη την Μικρά Ασία, στην οποία ανεπτύχθη ο ελληνικός πολιτισμός επί 28 αιώνες, από την εποχή του Ομήρου. Το 1923 η συνθήκη της Λωζάνης επεσφράγισε τον ξεριζωμό με την αλλαγή των πληθυσμών.
Όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί από την Μικρά Ασία και τον Πόντο ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, ενώ όλοι οι Μουσουλμάνοι του Ελλαδικού χώρου μετακινήθηκαν προς την σημερινή Τουρκία. Η συνθήκη προέβλεπε δύο εξαιρέσεις. Την ελληνική Κοινότητα του Νομού Κωνσταντινουπόλεως και των νήσων Ίμβρου και Τενέδου, η οποία παρέμεινε στην Τουρκία και δυστυχώς σήμερα κινδυνεύει να εξαφανιστεί, διότι υπέφερε και υποφέρει από πολλές διώξεις. Και την Μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης που παρέμεινε στην Ελλάδα και αποτελείται από Τουρκογενείς Πομάκους και αθιγγάνους.
Επί πολλούς αιώνες στα χώματα της Μικράς Ασίας περπάτησαν 'Αγιοι και Πατέρες της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Εκεί δίδαξε ο Απόστολος Παύλος κι εκεί βρίσκονται οι επτά εκκλησίες που αναφέρει ο Ιωάννης στην Αποκάλυψη. Εκεί μαρτύρησαν ο 'Αγιος Πολύκαρπος και ο 'Αγιος Γεώργιος, εκεί έλαμψαν οι μορφές των Μεγίστων Φωστήρων της Θεολογίας όπως ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ο Γρηγόριος Νύσσης. Εκεί στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας συνετελέσθηκε ένα θαύμα. Η επιβίωση της ελληνικότητος των Ρωμηών που αναγκάστηκαν να μιλούν Τουρκικά. Ρωμηοί λεγόντουσαν οι ορθόδοξοι έλληνες στην περίοδο εκείνη για να θυμούνται τη νέα Ρώμη - Κωνσταντινούπολη και την Ρωμανία, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Βυζαντινού Κράτους.
Στην περιοχή της Καππαδοκίας, στο κέντρο της Μικράς Ασίας και της σημερινής Τουρκίας, τους τέθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους το δίλημμα: Ή θα αλλάξετε την πίστη σας ή θ' αλλάξετε την γλώσσα σας. Χωρίς δισταγμό και αφού συμβουλεύθηκαν τους ιερείς, τους απάντησαν: Την γλώσσα μας την αλλάζουμε, αλλά την ορθόδοξη πίστη μας δεν την προδίδουμε! Έτσι χιλιάδες Ρωμηοί της Καππαδοκίας άρχισαν να μιλούν Τουρκικά και να ξεχνούν τα ελληνικά. Μετά από μερικές γενιές τα ελληνικά δεν τα γνώριζε κανείς. Μιλούσαν μόνον τουρκικά και στον γραπτό λόγο έγραφαν την τουρκική γλώσσα με ελληνικούς χαρακτήρες. Αυτό το βλέπουμε σήμερα σε μερικά Ευαγγέλια που σώθηκαν από την εποχή εκείνη και τα έφεραν στην Ελλάδα οι πρόσφυγες. Πρόκειται για την λεγόμενη "καραμανλίδικη" γραφή κι ένας από αυτούς που διέσωσαν τέτοια βιβλία το 1922 ήταν ο άγιος Αρσένιος από τα Φάρασα της Καππαδοκίας!
Και όμως οι τουρκόφωνοι αυτοί Μικρασιάστες δεν τούρκεψαν! Δεν άλλαξαν εθνική συνείδηση! Παρά την αλλαγή της γλώσσας κρατήθηκαν γερά μέσα στον κορμό του ελληνισμού, στο Γένος των Ρωμηών. Το θαύμα αυτό οφείλεται στην Εκκλησία. Έμειναν ορθόδοξοι, γι' αυτό παρέμειναν κι Έλληνες! Ενώ στο σπίτι τους δεν μιλούσαν ούτε μια λέξη ελληνικά, στην Εκκλησία όλες οι Ακολουθίες ετελούντο μόνον στην Ελληνική γλώσσα.
Είναι συγκινητικό να διαβάζει κάποιος τις διηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα. Ο ιερεύς λειτουργούσε στα ελληνικά, δηλαδή σε μία γλώσσα την οποία δεν καταλάβαινε! Οι τουρκόφωνοι ψάλτες έψελναν στα ελληνικά, γλώσσα που ούτε κι αυτοί καταλάβαιναν! Και το πολυάριθμο εκκλησίασμα παρακολουθούσε υπομονετικά επί ώρες τις Ακολουθίες στα ελληνικά, δηλαδή μία γλώσσα που ούτε αυτοί καταλάβαιναν. Όλοι ήσαν τουρκόφωνοι, αλλά μέσω της Θείας Λατρείας ζούσαν την σύνδεση με την ρίζα τους, την Ιστορία τους, την Παράδοσή τους. Κι έτσι διατηρήθηκε η εθνική τους ταυτότητα. Όχι μόνον παρέμειναν συνειδητοί Ρωμηοί, αλλά έδωσαν και σημαντικές μορφές στην Εκκλησία μας, όπως ο προαναφερθείς 'Αγιος Αρσένιος, ο γνωστός σε όλους μας μακαριστός π. Παΐσιος ο Αγιορείτης, ο προσφάτως αποθανών κορυφαίος θεολόγος π. Ιωάννης Ρωμανίδης και άλλοι.
Όσο κι αν προσπαθήσουμε είναι δύσκολο να εξηγήσουμε λογικά το θαύμα. Πώς να μην θαυμάσουμε την επιμονή των Τουρκοφώνων της Καππαδοκίας να χρησιμοποιούν στην Θεία Λειτουργία τα ελληνικά, αν και δεν τα καταλάβαιναν; Πώς να μην εντυπωσιαστούμε από τα υπόγεια ρεύματα που συνδέουν την Ορθόδοξη Εκκλησία με την συνείδηση του Γένους, με την εθνική ταυτότητα των Νεοελλήνων; Πώς να μην βροντοφωνάξουμε το ιστορικό αυτό γεγονός για να το ακούσουν εκείνοι οι αμφισβητίες που δεν θεωρούν την Ορθοδοξία στοιχείο της εθνικής μας ιδιοπροσωπείας;
Μόνον η Ορθόδοξη Εκκλησία μπόρεσε να κρατήσει το πατριωτικό συναίσθημα αυτών τών ταλαιπώρων ομοεθνών μας μέσα στο σκοτάδι τών διωγμών και τών καταπιέσεων! Τι άλλα παραδείγματα θέλουν για να πεισθούν οι μόνιμοι αντιρρησίες;
Εμείς πάντως δεν καταγράφουμε την ιστορία για να μεταπείσουμε τους πάσης φύσεως αμφισβητίες. Όσοι από αυτούς είναι καλοπροαίρετοι ας αντικρύσουν κατάματα τις ιστορικές αλήθειες. Εμείς καταγράφουμε την ιστορία πρωτίστως για να ξέρουμε πού πατάμε και πού πηγαίνουμε. Για να γνωρίζουμε ποίες είναι οι πηγές "ύδατος αλλομένου εις ζωήν αιώνιον", οι οποίες κράτησαν όρθιο τον ελληνισμό σε εποχές κατακτήσεων, διωγμών και υποδουλώσεων. Και για να μπορέσουμε να δώσουμε ένα μέλλον στο παρελθόν μας. Πιο Ορθόδοξο και πιο Ελληνικό, που σημαίνει πιο ανθρώπινο και πιο Οικουμενικό!
Περιοδικό "Ορθόδοξη Μαρτυρία" τ. 119). Eφημερίδα "Η ΑΛΗΘΕΙΑ" Νοέμβρ. 2002.
Όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί από την Μικρά Ασία και τον Πόντο ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, ενώ όλοι οι Μουσουλμάνοι του Ελλαδικού χώρου μετακινήθηκαν προς την σημερινή Τουρκία. Η συνθήκη προέβλεπε δύο εξαιρέσεις. Την ελληνική Κοινότητα του Νομού Κωνσταντινουπόλεως και των νήσων Ίμβρου και Τενέδου, η οποία παρέμεινε στην Τουρκία και δυστυχώς σήμερα κινδυνεύει να εξαφανιστεί, διότι υπέφερε και υποφέρει από πολλές διώξεις. Και την Μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης που παρέμεινε στην Ελλάδα και αποτελείται από Τουρκογενείς Πομάκους και αθιγγάνους.
Επί πολλούς αιώνες στα χώματα της Μικράς Ασίας περπάτησαν 'Αγιοι και Πατέρες της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Εκεί δίδαξε ο Απόστολος Παύλος κι εκεί βρίσκονται οι επτά εκκλησίες που αναφέρει ο Ιωάννης στην Αποκάλυψη. Εκεί μαρτύρησαν ο 'Αγιος Πολύκαρπος και ο 'Αγιος Γεώργιος, εκεί έλαμψαν οι μορφές των Μεγίστων Φωστήρων της Θεολογίας όπως ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ο Γρηγόριος Νύσσης. Εκεί στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας συνετελέσθηκε ένα θαύμα. Η επιβίωση της ελληνικότητος των Ρωμηών που αναγκάστηκαν να μιλούν Τουρκικά. Ρωμηοί λεγόντουσαν οι ορθόδοξοι έλληνες στην περίοδο εκείνη για να θυμούνται τη νέα Ρώμη - Κωνσταντινούπολη και την Ρωμανία, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Βυζαντινού Κράτους.
Στην περιοχή της Καππαδοκίας, στο κέντρο της Μικράς Ασίας και της σημερινής Τουρκίας, τους τέθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους το δίλημμα: Ή θα αλλάξετε την πίστη σας ή θ' αλλάξετε την γλώσσα σας. Χωρίς δισταγμό και αφού συμβουλεύθηκαν τους ιερείς, τους απάντησαν: Την γλώσσα μας την αλλάζουμε, αλλά την ορθόδοξη πίστη μας δεν την προδίδουμε! Έτσι χιλιάδες Ρωμηοί της Καππαδοκίας άρχισαν να μιλούν Τουρκικά και να ξεχνούν τα ελληνικά. Μετά από μερικές γενιές τα ελληνικά δεν τα γνώριζε κανείς. Μιλούσαν μόνον τουρκικά και στον γραπτό λόγο έγραφαν την τουρκική γλώσσα με ελληνικούς χαρακτήρες. Αυτό το βλέπουμε σήμερα σε μερικά Ευαγγέλια που σώθηκαν από την εποχή εκείνη και τα έφεραν στην Ελλάδα οι πρόσφυγες. Πρόκειται για την λεγόμενη "καραμανλίδικη" γραφή κι ένας από αυτούς που διέσωσαν τέτοια βιβλία το 1922 ήταν ο άγιος Αρσένιος από τα Φάρασα της Καππαδοκίας!
Και όμως οι τουρκόφωνοι αυτοί Μικρασιάστες δεν τούρκεψαν! Δεν άλλαξαν εθνική συνείδηση! Παρά την αλλαγή της γλώσσας κρατήθηκαν γερά μέσα στον κορμό του ελληνισμού, στο Γένος των Ρωμηών. Το θαύμα αυτό οφείλεται στην Εκκλησία. Έμειναν ορθόδοξοι, γι' αυτό παρέμειναν κι Έλληνες! Ενώ στο σπίτι τους δεν μιλούσαν ούτε μια λέξη ελληνικά, στην Εκκλησία όλες οι Ακολουθίες ετελούντο μόνον στην Ελληνική γλώσσα.
Είναι συγκινητικό να διαβάζει κάποιος τις διηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα. Ο ιερεύς λειτουργούσε στα ελληνικά, δηλαδή σε μία γλώσσα την οποία δεν καταλάβαινε! Οι τουρκόφωνοι ψάλτες έψελναν στα ελληνικά, γλώσσα που ούτε κι αυτοί καταλάβαιναν! Και το πολυάριθμο εκκλησίασμα παρακολουθούσε υπομονετικά επί ώρες τις Ακολουθίες στα ελληνικά, δηλαδή μία γλώσσα που ούτε αυτοί καταλάβαιναν. Όλοι ήσαν τουρκόφωνοι, αλλά μέσω της Θείας Λατρείας ζούσαν την σύνδεση με την ρίζα τους, την Ιστορία τους, την Παράδοσή τους. Κι έτσι διατηρήθηκε η εθνική τους ταυτότητα. Όχι μόνον παρέμειναν συνειδητοί Ρωμηοί, αλλά έδωσαν και σημαντικές μορφές στην Εκκλησία μας, όπως ο προαναφερθείς 'Αγιος Αρσένιος, ο γνωστός σε όλους μας μακαριστός π. Παΐσιος ο Αγιορείτης, ο προσφάτως αποθανών κορυφαίος θεολόγος π. Ιωάννης Ρωμανίδης και άλλοι.
Όσο κι αν προσπαθήσουμε είναι δύσκολο να εξηγήσουμε λογικά το θαύμα. Πώς να μην θαυμάσουμε την επιμονή των Τουρκοφώνων της Καππαδοκίας να χρησιμοποιούν στην Θεία Λειτουργία τα ελληνικά, αν και δεν τα καταλάβαιναν; Πώς να μην εντυπωσιαστούμε από τα υπόγεια ρεύματα που συνδέουν την Ορθόδοξη Εκκλησία με την συνείδηση του Γένους, με την εθνική ταυτότητα των Νεοελλήνων; Πώς να μην βροντοφωνάξουμε το ιστορικό αυτό γεγονός για να το ακούσουν εκείνοι οι αμφισβητίες που δεν θεωρούν την Ορθοδοξία στοιχείο της εθνικής μας ιδιοπροσωπείας;
Μόνον η Ορθόδοξη Εκκλησία μπόρεσε να κρατήσει το πατριωτικό συναίσθημα αυτών τών ταλαιπώρων ομοεθνών μας μέσα στο σκοτάδι τών διωγμών και τών καταπιέσεων! Τι άλλα παραδείγματα θέλουν για να πεισθούν οι μόνιμοι αντιρρησίες;
Εμείς πάντως δεν καταγράφουμε την ιστορία για να μεταπείσουμε τους πάσης φύσεως αμφισβητίες. Όσοι από αυτούς είναι καλοπροαίρετοι ας αντικρύσουν κατάματα τις ιστορικές αλήθειες. Εμείς καταγράφουμε την ιστορία πρωτίστως για να ξέρουμε πού πατάμε και πού πηγαίνουμε. Για να γνωρίζουμε ποίες είναι οι πηγές "ύδατος αλλομένου εις ζωήν αιώνιον", οι οποίες κράτησαν όρθιο τον ελληνισμό σε εποχές κατακτήσεων, διωγμών και υποδουλώσεων. Και για να μπορέσουμε να δώσουμε ένα μέλλον στο παρελθόν μας. Πιο Ορθόδοξο και πιο Ελληνικό, που σημαίνει πιο ανθρώπινο και πιο Οικουμενικό!
Περιοδικό "Ορθόδοξη Μαρτυρία" τ. 119). Eφημερίδα "Η ΑΛΗΘΕΙΑ" Νοέμβρ. 2002.
Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2010
Ο πολιτισμός στον Πόντο και η ποντιακή διάλεκτος
Η ποντιακή είναι μία από τις λίγες διαλέκτους του ελληνικού λαού που σχετίζονται τόσο άμεσα με την αρχαία ελληνική γλώσσα. Σήμερα, με την γεωγραφική της έννοια δεν υφίσταται πλέον, όμως ακόμη και τώρα παρά το ότι πέρασε σχεδόν ένας αιώνας από τότε που ο Ποντιακός Ελληνισμός εκπατρίστηκε, εξακολουθεί να υπάρχει σε πολλές περιοχές της πατρίδας μας και κυρίως στη Μακεδονία όπου διαβιούν αμιγείς ποντιακοί πληθυσμοί. Ο γλωσσολόγος Ανθιμος Παπαδόπουλος, προβλέπει ότι με το πέρασμα του χρόνου θα συμβεί η πλήρης γλωσσική αφομοίωσή της με την επίδραση της νεοελληνικής γλώσσας και θα καταταγεί στην κατηγορία των νεκρών γλωσσών.
Η ποντιακή διάλεκτος προέρχεται από την αρχαία Ιωνική, λόγω κυρίως της καταγωγής των αποίκων του Πόντου από την Ιωνική Μίλητο. Οι επιδράσεις που δέχτηκε στο πέρασμα των 26 αιώνων ζωής, προέρχονται από την κοινή των αλεξανδρινών χρόνων, και από τη μεσαιωνική κοινή του Βυζαντίου. Επηρεάστηκε επίσης από τους Γενουάτες και Βενετσιάνους της Τραπεζούντας, τους Πέρσες και τους Γεωργιανούς, καθώς φυσικά και από τους Τούρκους. Αξιοσημείωτο όμως είναι ότι, παρά τις προσμίξεις με ξένες λέξεις, αυτές δεν έμειναν αναφομοίωτες, αλλά εξελληνίστηκαν και εντάχθηκαν στο κλιτικό σύστημα της ελληνικής, συμμετέχοντας έτσι στην εξέλιξη της γλώσσας. Παράδειγμα το τουρκικό ρήμα aramak έγινε στα ποντιακά αραεύω (αναζητώ), κι έδωσε νέα παράγωγα, αράεμαν (αναζήτηση-ψάξιμο) και αραευτής (ερευνητής). Χαρακτηριστικά της σημεία είναι :
1. Η διατήρηση της προφοράς του ιωνικού η ως ε (νύφε αvτί νύφη, κλέφτες αντί κλέφτης, έτον αντί ήτο, κλπ.)
2. Η διατήρηση του ιωνικού σ, αντί του τ (κοσσάρα αντί κότα, σεύτελον αντί τεύτλον κλπ.).
3. Η διατήρηση του ω (με έκπτωση σε ο) ακόμη και στις περιπτώσεις που η κοινή νεοελληνική το έχει μετατρέψει σε ου (ζωμίν αντί ζουμί, ρωθώνι αντί ρουθούνι, κωδώνι αντί κουδούνι κλπ.).
4. Η διατήρηση ασυνίζητων των φωνητικών συμπλεγμάτων -ια , -ιο (καρδία αντί καρδιά, παιδία αντί παιδιά, ποπαδία αντί παπαδιά, κλπ.).
5. Η διατήρηση του αναβιβασμού του τόνου στην κλητική (Νίκολα αντί Νικόλα, γάμπρε αντί γαμπρέ, κλπ.).
6. Η διατήρηση των θηλυκών επιθέτων σε -ος αντί σε -η ( η άλαλος αντί η άλαλη, η έμορφος αντί η όμορφη, κλπ.).
7. Η διατήρηση του αορίστου της προστακτικής σε -ου, αντί -ε (ποίσον-ποίησον αντί ποίησε, κόψον αντί κόψε, κλπ.).
8. Η διατήρηση της παθητικής κατάληξης -ουμαι (κοιμούμαι αντί κοιμάμαι, φανερούμε αντί φανερώνομαι, κλπ.).
9. Η διατήρηση της κατάληξης της προστακτικής του παθητικού αορίστου -θετε (ιωνικά) αντί του -θητε (αττικά) (αγαπηθέτε αντί αγαπηθήτε, κοιμεθέτε αντί κοιμηθείτε, κλπ.).
10. Η διατήρηση του ιωνικού ουκί, αντί του αττικού ουχί, και η μετάπτωσή του, με αφαίρεση της πρώτης συλλαβής του ου ('κι θέλω αντί δε θέλω, 'κι τρώγω αντί δεν τρώω κλπ.). Το αρνητικό μόριο 'κι διαστέλλει την ποντιακή διάλεκτο από όλες τις άλλες ελληνικές διαλέκτους που έχουν το μόριο δεν, προερχόμενο από το αρχαίο ουδέν. Οι Πόντιοι έχουν τη λέξη τιδέν (τίποτε, καθόλου), που προήλθε από το ουδέν. Οι προσωπικές αντωνυμίες που μπαίνουν ως αντικείμενα των ρημάτων, τοποθετούνται πάντα μετά από αυτά. (λέγωσε αντί σου λέω, κρούωσε αντί σε χτυπώ, φιλώσε αντί σε φιλώ, κλπ).
Αξίζει να σημειωθούν ορισμένες από τις πολυάριθμες αρχαίες ελληνικές λέξεις που διατηρήθηκαν ως σήμερα: βοτρύδιν (τσαμπί), λιμός (πείνα), 'στούδιν (κόκκαλο), ωβόν (αυγό), ωτίν (αυτί), έγκα (αρχαίο ήνεγκα-έφερα), τ' εμόν (το δικό μου), τ' εμέτερον (το ημέτερον, το δικό μας) κ.λπ.
Η ποντιακή διάλεκτος προέρχεται από την αρχαία Ιωνική, λόγω κυρίως της καταγωγής των αποίκων του Πόντου από την Ιωνική Μίλητο. Οι επιδράσεις που δέχτηκε στο πέρασμα των 26 αιώνων ζωής, προέρχονται από την κοινή των αλεξανδρινών χρόνων, και από τη μεσαιωνική κοινή του Βυζαντίου. Επηρεάστηκε επίσης από τους Γενουάτες και Βενετσιάνους της Τραπεζούντας, τους Πέρσες και τους Γεωργιανούς, καθώς φυσικά και από τους Τούρκους. Αξιοσημείωτο όμως είναι ότι, παρά τις προσμίξεις με ξένες λέξεις, αυτές δεν έμειναν αναφομοίωτες, αλλά εξελληνίστηκαν και εντάχθηκαν στο κλιτικό σύστημα της ελληνικής, συμμετέχοντας έτσι στην εξέλιξη της γλώσσας. Παράδειγμα το τουρκικό ρήμα aramak έγινε στα ποντιακά αραεύω (αναζητώ), κι έδωσε νέα παράγωγα, αράεμαν (αναζήτηση-ψάξιμο) και αραευτής (ερευνητής). Χαρακτηριστικά της σημεία είναι :
1. Η διατήρηση της προφοράς του ιωνικού η ως ε (νύφε αvτί νύφη, κλέφτες αντί κλέφτης, έτον αντί ήτο, κλπ.)
2. Η διατήρηση του ιωνικού σ, αντί του τ (κοσσάρα αντί κότα, σεύτελον αντί τεύτλον κλπ.).
3. Η διατήρηση του ω (με έκπτωση σε ο) ακόμη και στις περιπτώσεις που η κοινή νεοελληνική το έχει μετατρέψει σε ου (ζωμίν αντί ζουμί, ρωθώνι αντί ρουθούνι, κωδώνι αντί κουδούνι κλπ.).
4. Η διατήρηση ασυνίζητων των φωνητικών συμπλεγμάτων -ια , -ιο (καρδία αντί καρδιά, παιδία αντί παιδιά, ποπαδία αντί παπαδιά, κλπ.).
5. Η διατήρηση του αναβιβασμού του τόνου στην κλητική (Νίκολα αντί Νικόλα, γάμπρε αντί γαμπρέ, κλπ.).
6. Η διατήρηση των θηλυκών επιθέτων σε -ος αντί σε -η ( η άλαλος αντί η άλαλη, η έμορφος αντί η όμορφη, κλπ.).
7. Η διατήρηση του αορίστου της προστακτικής σε -ου, αντί -ε (ποίσον-ποίησον αντί ποίησε, κόψον αντί κόψε, κλπ.).
8. Η διατήρηση της παθητικής κατάληξης -ουμαι (κοιμούμαι αντί κοιμάμαι, φανερούμε αντί φανερώνομαι, κλπ.).
9. Η διατήρηση της κατάληξης της προστακτικής του παθητικού αορίστου -θετε (ιωνικά) αντί του -θητε (αττικά) (αγαπηθέτε αντί αγαπηθήτε, κοιμεθέτε αντί κοιμηθείτε, κλπ.).
10. Η διατήρηση του ιωνικού ουκί, αντί του αττικού ουχί, και η μετάπτωσή του, με αφαίρεση της πρώτης συλλαβής του ου ('κι θέλω αντί δε θέλω, 'κι τρώγω αντί δεν τρώω κλπ.). Το αρνητικό μόριο 'κι διαστέλλει την ποντιακή διάλεκτο από όλες τις άλλες ελληνικές διαλέκτους που έχουν το μόριο δεν, προερχόμενο από το αρχαίο ουδέν. Οι Πόντιοι έχουν τη λέξη τιδέν (τίποτε, καθόλου), που προήλθε από το ουδέν. Οι προσωπικές αντωνυμίες που μπαίνουν ως αντικείμενα των ρημάτων, τοποθετούνται πάντα μετά από αυτά. (λέγωσε αντί σου λέω, κρούωσε αντί σε χτυπώ, φιλώσε αντί σε φιλώ, κλπ).
Αξίζει να σημειωθούν ορισμένες από τις πολυάριθμες αρχαίες ελληνικές λέξεις που διατηρήθηκαν ως σήμερα: βοτρύδιν (τσαμπί), λιμός (πείνα), 'στούδιν (κόκκαλο), ωβόν (αυγό), ωτίν (αυτί), έγκα (αρχαίο ήνεγκα-έφερα), τ' εμόν (το δικό μου), τ' εμέτερον (το ημέτερον, το δικό μας) κ.λπ.
UNESCO: 15 Languages Endangered in Turkey
The degree of danger that languages face has been expressed in five different categories:
•unsafe
•definitely endangered
•severely endangered
•critically endangered
•extinct
Many languages affected
A staggering total of 2,500 languages is affected, a large percentage of the 6,700 languages spoken today. Of these 2,500, around 230 have been extinct since the 1950s. As for Turkey, the atlas says that 15 languages are endangered, and three more are extinct.
Fifteen endangered, three extinct in Turkey
Four languages in Turkey were categorised as unsafe: Zazaki, Abkhaz, Adyge, and Kabard-Cherkes.
Definitely endangered are: Abaza, Homshetsma, Laz, Pontus Greek, Romani, Suret (a language similar to Assyrian) and Western Armenian.
Three languages are severely endangered: Gagavuz, a language spoken mostly in Moldova and by a diaspora in Turkey, Assyrian and Ladino, the language spoken by the Sephardic Jewish community in Turkey.
One more language is critically endangered: Hértevin, a language that used to be spoken in the province of Siirt in the southeast of Turkey. In 1999, there were 1,000 speakers left.
The UNESCO Atlas says that three languages have become extinct in Turkey. Cappadocian Greek is extinct in Turkey and critically endangered worldwide. A language called Mlahso, which was spoken in the Lice district of Diyarbakır became extinct when its last speaker died in 1995. A language called Ubykh was lost with the death of its last registered speaker in 1992.
Factors affecting language vitality
In order to measure the danger a language is in, UNESCO uses nine criteria:
•Absolute number of speakers
•Intergenerational language transmission
•Community members’ attitude towards their own language
•Shifts in domains of language use
•Governmental and institutional language attitudes and policies, including official status and use
•Type and quality of documentation
•Response to new domains and media
•Availability of materials for language education and literacy
•Proportion of speakers within the total population
UNESCO runs safeguarding projects for languages in different countries, working towards strengthening the use of languages in culture, education, communication and science. However, no such language protection programmes are run in Turkey.
How can a language be prevented from disappearing?
As UNESCO Director-General Koïchiro Matsuura stressed, “The death of a language leads to the disappearance of many forms of intangible cultural heritage, especially the invaluable heritage of traditions and oral expressions of the community that spoke it – from poems and legends to proverbs and jokes. The loss of languages is also detrimental to humanity’s grasp of biodiversity, as they transmit much knowledge about the nature and the universe.”
Thus it is important to protect languages. According to UNESCO’s website,
"The most important thing that can be done to keep a language from disappearing is to create favourable conditions for its speakers to speak the language and teach it to their children. This often requires national policies that recognize and protect minority languages, education systems that promote mother-tongue instruction, and creative collaboration between community members and linguists to develop a writing system and introduce formal instruction in the language."
"Since the most crucial factor is the attitude of the speaker community toward its own language, it is essential to create a social and political environment that encourages multilingualism and respect for minority languages so that speaking such a language is an asset rather than a liability. Some languages now have so few speakers that they cannot be maintained, but linguists can, if the community so wishes, record as much of the language as possible so that it does not disappear without a trace."
Source : UNESCO
•unsafe
•definitely endangered
•severely endangered
•critically endangered
•extinct
Many languages affected
A staggering total of 2,500 languages is affected, a large percentage of the 6,700 languages spoken today. Of these 2,500, around 230 have been extinct since the 1950s. As for Turkey, the atlas says that 15 languages are endangered, and three more are extinct.
Fifteen endangered, three extinct in Turkey
Four languages in Turkey were categorised as unsafe: Zazaki, Abkhaz, Adyge, and Kabard-Cherkes.
Definitely endangered are: Abaza, Homshetsma, Laz, Pontus Greek, Romani, Suret (a language similar to Assyrian) and Western Armenian.
Three languages are severely endangered: Gagavuz, a language spoken mostly in Moldova and by a diaspora in Turkey, Assyrian and Ladino, the language spoken by the Sephardic Jewish community in Turkey.
One more language is critically endangered: Hértevin, a language that used to be spoken in the province of Siirt in the southeast of Turkey. In 1999, there were 1,000 speakers left.
The UNESCO Atlas says that three languages have become extinct in Turkey. Cappadocian Greek is extinct in Turkey and critically endangered worldwide. A language called Mlahso, which was spoken in the Lice district of Diyarbakır became extinct when its last speaker died in 1995. A language called Ubykh was lost with the death of its last registered speaker in 1992.
Factors affecting language vitality
In order to measure the danger a language is in, UNESCO uses nine criteria:
•Absolute number of speakers
•Intergenerational language transmission
•Community members’ attitude towards their own language
•Shifts in domains of language use
•Governmental and institutional language attitudes and policies, including official status and use
•Type and quality of documentation
•Response to new domains and media
•Availability of materials for language education and literacy
•Proportion of speakers within the total population
UNESCO runs safeguarding projects for languages in different countries, working towards strengthening the use of languages in culture, education, communication and science. However, no such language protection programmes are run in Turkey.
How can a language be prevented from disappearing?
As UNESCO Director-General Koïchiro Matsuura stressed, “The death of a language leads to the disappearance of many forms of intangible cultural heritage, especially the invaluable heritage of traditions and oral expressions of the community that spoke it – from poems and legends to proverbs and jokes. The loss of languages is also detrimental to humanity’s grasp of biodiversity, as they transmit much knowledge about the nature and the universe.”
Thus it is important to protect languages. According to UNESCO’s website,
"The most important thing that can be done to keep a language from disappearing is to create favourable conditions for its speakers to speak the language and teach it to their children. This often requires national policies that recognize and protect minority languages, education systems that promote mother-tongue instruction, and creative collaboration between community members and linguists to develop a writing system and introduce formal instruction in the language."
"Since the most crucial factor is the attitude of the speaker community toward its own language, it is essential to create a social and political environment that encourages multilingualism and respect for minority languages so that speaking such a language is an asset rather than a liability. Some languages now have so few speakers that they cannot be maintained, but linguists can, if the community so wishes, record as much of the language as possible so that it does not disappear without a trace."
Source : UNESCO
Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2010
Ο Ελληνισμός στην Αυστραλία
Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, ο πρώτος Έλληνας που έφτασε στην Αυστραλία ήταν κάποιος Δαμιανός Γκίκας, που μεταφέρθηκε στο Sydney ως κατάδικος το 1802. Λέγεται ότι ο Γκίκας ήταν Υδραίος καπετάνιος, συνελήφθη άδικα σαν πειρατής από ένα εγγλέζικο πολεμικό και καταδικάστηκε σε εξορία στην Αυστραλία. Ωστόσο, η ιστορία αυτή δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί με σιγουριά, αφού δεν υπάρχει τίποτα σχετικό στα αρχεία της Αυστραλίας ή της Ελλάδας. Φαίνεται όμως ότι η ιστορία αυτή προέκυψε από την πραγματική ιστορία των πρώτων Ελλήνων στην Αυστραλία. Οι πρώτοι αυτοί Έλληνες που αποβιβάστηκαν στην Αυστραλία ήταν επτά νεαροί από την Υδρα, οι οποίοι έφτασαν εκεί το 1828, καταδικασμένοι σαν πειρατές από την Αγγλική Δικαιοσύνη. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες ιστορικές πηγές, πέντε απ’ αυτούς επαναπατρίστηκαν το 1836, γεγονός που δείχνει ότι μάλλον ήταν πατριώτες παρά κοινοί πειρατές.
Ο πρώτος Έλληνας ελεύθερος μετανάστης που έφτασε στην Αυστραλία ίσως να ήταν κάποιος ναυτικός ονόματι Τζών Πήτερς, που έφτασε στο Sydney το 1838, ενώ η πρώτη Ελληνίδα ήταν κάποια Αικατερίνη Πλέσσα, που έφτασε στην Αυστραλία το 1853. Έτσι, λίγο πριν την ανακάλυψη των πλούσιων κοιτασμάτων χρυσού στην Αυστραλία, είναι ζήτημα αν υπήρχαν περισσότεροι από 4-5 Έλληνες εγκατεστημένοι εκεί. Η ανακάλυψη αυτή δεν αύξησε ιδιαίτερα το μεταναστευτικό ρεύμα από την Ελλάδα προς την Αυστραλία, όπως συνέβη με μετανάστες από άλλες χώρες. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι το 1880 υπήρχαν στην Αυστραλία περίπου 150 Έλληνες, παρόλο που στο μεταξύ ο συνολικός πληθυσμός της χώρας είχε σχεδόν τριπλασιαστεί – κύρια λόγω των νέων μεταναστών.
Το κύριο μεταναστευτικό ρεύμα από την Ελλάδα προς την Αυστραλία τον 19ο αιώνα άρχισε μετά το 1880. Η απογραφή του 1891 αναφέρει την ύπαρξη 482 ατόμων γεννημένων στην Ελλάδα. Ο αριθμός αυτός, όπως και όλοι οι επόμενοι που αναφέρονται σε απογραφές ή εκτιμήσεις, είναι οπωσδήποτε συντηρητικός, αφού δεν συμπεριλαμβάνει τους Έλληνες που γεννήθηκαν στην Αυστραλία, όπως και αυτούς που, για τον ένα ή άλλο λόγο, δεν θέλησαν να καταγραφούν σαν Έλληνες. Αυτοί οι μετανάστες κατάγονταν κύρια από τα Κύθηρα, την Ιθάκη και το Καστελλόριζο, και ήταν αυτοί που έθεσαν τα θεμέλια της Ελληνοαυστραλέζικης παροικίας και προκάλεσαν το φαινόμενο της αλυσσιδωτής μετανάστευσης, το οποίο οδήγησε στην αύξηση του Ελληνικού στοιχείου στην Αυστραλία σε 878 άτομα το 1901 και 1.798 άτομα το 1911. Η αύξηση του Ελληνικού πληθυσμού στην Αυστραλία συνεχίστηκε με τους ίδιους ρυθμούς μέχρι μετά το 1950. Ετσι, το 1921 ο Ελληνικός πληθυσμός της Αυστραλίας αριθμούσε 3.654 άτομα γεννημένα στην Ελλάδα, ενώ το 1933 υπήρχαν 8.337 Έλληνες στην Αυστραλία και το 1947 12.291.
Μετά το 1952 η αύξηση του Ελληνικού στοιχείου στην Αυστραλία ήταν ραγδαία. Πράγματι, από το 1953 μέχρι το 1956 έφτασαν στην Αυστραλία σαν μετανάστες περίπου 30.000 Έλληνες, αυξάνοντας έτσι τον Ελληνισμό της Αυστραλίας σε 25.862 άτομα το 1954. Η μετανάστευση από την Ελλάδα κορυφώθηκε από το 1961 μέχρι το 1966, περίοδο κατά την οποία περίπου 69.000 Έλληνες εγκαταστάθηκαν στην Αυστραλία. Οι Έλληνες αριθμούσαν 77.333 το 1961 και 160.200 το 1971. Μετά το 1970 το μεταναστευτικό ρεύμα μειώθηκε και πάλι δραστικά, ενώ ήδη είχε αρχίσει μια αντίστροφη μετακίνηση μεταναστών προς την Ελλάδα, γεγονός που (μαζί με τους θανάτους) είχε σαν αποτέλεσμα την μείωση των γεννημένων στην Ελλάδα Ελληνοαυστραλών σε 152.908 άτομα το 1976, 146.625 το 1981, και 137.611 το 1986. Φυσικά, οι αριθμοί αυτοί δεν αντιστοιχούν στο σύνολο του Ελληνικού στοιχείου της Αυστραλίας, μια και αφορούν μόνον άτομα γεννημένα στην Ελλάδα, δηλαδή μετανάστες πρώτης γενιάς. Οπωσδήποτε όμως δίνουν μια σχετικά ακριβή αίσθηση της κινητικότητας Ελλήνων προς την Αυστραλία και μια εκτίμηση για το σύνολο του Ελληνικού στοιχείου στην Αυστραλία.
1.2 Ο σημερινός Ελληνικός πληθυσμός της Αυστραλίας
1.2.1 Συνολικά στοιχεία
Είναι γνωστό ότι τα στοιχεία των επίσημων απογραφών δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βάση για τον υπολογισμό του πληθυσμού του Ελληνικού στοιχείου. Αυτό ισχύει γενικότερα για όλες τις χώρες υποδοχής Ελλήνων μεταναστών και όχι βέβαια μόνο για την Αυστραλία. Ο βασικός λόγος που καθιστά τα απογραφικά στοιχεία σχετικά ακατάλληλα για αξιόπιστες εκτιμήσεις είναι ότι αυτά αναφέρονται μόνο σε ομογενείς των οποίων και οι δύο ή μόνον ο ένας από τους γονείς γεννήθηκαν στην Ελλάδα, σε ομογενείς που γεννήθηκαν στην Ελλάδα, αλλά κανένας από τους γονείς τους δεν γεννήθηκε εκεί και φυσικά στους ομογενείς που γεννήθηκαν οι ίδιοι στην Ελλάδα. Δεν περιλαμβάνονται οι ομογενείς των οποίων και οι δύο γονείς έχουν γεννηθεί στην Αυστραλία, δηλαδή οι Ελληνοαυστραλοί της δεύτερης, τρίτης, και τέταρτης γενιάς, ούτε οι ομογενείς από την Κύπρο, ούτε οι ομογενείς που γεννήθηκαν εκτός Ελλάδος. Κατά καιρούς έχουν εμφανιστεί στη βιβλιογραφία διάφοροι υπολογισμοί, που ανεβάζουν τον συνολικό Ελληνικό πληθυσμό της Αυστραλίας κατά τη δεκαετία του 1980 σε 700.000 ή 750.000. Άλλοι υπολογισμοί αναφέρουν Ελληνικό στοιχείο της τάξης των 400.000 περίπου.
Η Αυστραλιανή απογραφή του 1986 βοηθά σημαντικά στον προσδιορισμό του Ελληνικού πληθυσμού στην Αυστραλία. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτής της απογραφής (σημειώνουμε ότι στοιχεία από την νεότερη απογραφή δεν έχουν ακόμη γίνει διαθέσιμα), ο συνολικός πληθυσμός Ελληνικής καταγωγής στην Αυστραλία είναι, 137.611 άτομα (70.687 άνδρες και 66.924 γυναίκες) πρώτης γενιάς (δηλαδή γεννημένα στην Ελλάδα) και 137.688 άτομα δεύτερης γενιάς (δηλαδή γεννημένα στην Αυστραλία με ένα ή και τους δύο γονείς γεννημένους στην Ελλάδα). Το σύνολο αυτών ανέρχεται σε 275.299 άτομα.
Ωστόσο, σε μια ερώτηση που τέθηκε για πρώτη φορά στην απογραφή αυτή, “Ποια είναι η καταγωγή σας;”, 336.782 άτομα απάντησαν ότι έχουν Ελληνική καταγωγή. Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει άτομα γεννημένα στην Αυστραλία (49.8%), στην Ελλάδα (39.3%), στην Κύπρο (4.8%), στην Αίγυπτο (2.5%), αλλού (2.5%), ενώ ποσοστό 1.1% δεν απάντησε. Πρέπει να σημειωθεί ότι στην ερώτηση δεν δόθηκαν εξηγήσεις ως προς το τι σημαίνει “καταγωγή”, κατά συνέπεια ο κάθε ερωτώμενος έδωσε την δική του ερμηνεία του όρου. Ο συνολικός πληθυσμός της Αυστραλίας το 1986 ήταν 15.602.156, κατά συνέπεια ο Ελληνικής καταγωγής πληθυσμός αντιπροσωπεύει ποσοστό 2.16%.
Σημαντικό, λόγω και της επικαιρότητάς του, είναι το γεγονός ότι από τον πληθυσμό που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα (πρώτη γενιά), ποσοστό 3% δηλώνει “Μακεδονική” καταγωγή, διαχωρίζοντάς την από την Ελληνική. Στην Δυτική Αυστραλία, το ποσοστό αυτό φτάνει το 23.9%.
Πιστεύουμε, λοιπόν, ότι οι εκτιμήσεις που υπολογίζουν τον πληθυσμό του Ελληνισμού της Αυστραλίας σε 400.000 περίπου άτομα, είναι οι πιο βάσιμες.
1.2.2 Γεωγραφική κατανομή
Η σημερινή γεωγραφική κατανομή της πρώτης και της δεύτερης γενιάς στην Αυστραλία δεν παρουσιάζει μεγάλες διαφορές. Συγκεκριμένα, 46.79% ζει στην Πολιτεία Victoria, 32.93% στην Πολιτεία New South Wales, 10.25% στην Πολιτεία South Australia, 3.87% στην Πολιτεία Queensland, 3.38% στην Πολιτεία Western Australia, 1.22% στην Πολιτεία Australian Capital Territory, 0.96% στην Πολιτεία Νew Τerritories, και 0.60% στην Πολιτεία Tasmania.
Ο πληθυσμός αυτός είναι στην συντριπτική του πλειοψηφία αστικός. Πράγματι, η πρώτη γενιά ζεί κατά 95.6% στις 12 μεγάλες Αυστραλιανές πόλεις (Melbourne, Sydney, Newcastle, Wollongong, Geelong, Brisbane, Gold Coast-Tweed, Adelaide, Perth, Hobart, Darwin, Canberra-Queanbeyan), ενώ 77.4% ζεί στην Melbourne και Sydney. Περίπου ο μισός απ’ αυτόν τον πληθυσμό (47.6%) ζει στην Melbourne.
1.2.3 Ηλικία
Το ηλικιακό προφίλ της πρώτης και της δεύτερης γενιάς διαφέρει σημαντικά. Το μεγαλύτερο ποσοστό ομογενών πρώτης γενιάς βρίσκεται στην ηλικιακή ομάδα 30-54 ετών (64.4%) και το μικρότερο στην ηλικιακή ομάδα των 0-4 ετών (0.2%). Η μέση ηλικία των ομογενών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα είναι 46.2 έτη. Ο αντίστοιχος μέσος όρος του συνολικού πληθυσμού της Αυστραλίας είναι 31.1 έτη. Μόνο ποσοστό 1.5% είναι ηλικίας μικρότερης των 15 ετών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για όλον τον πληθυσμό της Αυστραλίας ανεξάρτητα από καταγωγή είναι 23.3%. Το χαμηλό αυτό ποσοστό είναι φυσική απόρροια της χαμηλής μετανάστευσης των Ελλήνων προς την Αυστραλία τα τελευταία χρόνια.
Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι το Ελληνικό στοιχείο πρώτης γενιάς στην Αυστραλία είναι γηρασμένο. Οι άνδρες είναι περισσότεροι από τις γυναίκες (τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 51.4% και 48.6%), αλλά σε ορισμένες ηλικιακές ομάδες (30-54 και 65+) οι γυναίκες είναι περισσότερες. Ας σημειωθεί εδώ ότι το χαρακτηριστικό αυτό, δηλαδή η πληθυσμιακή υπεροχή των ανδρών, παρατηρείται συνεχώς σε όλες τις περιόδους της ιστορίας του Αυστραλέζικου Ελληνισμού και σε μερικές μάλιστα είναι ιδιαίτερα έντονο, ιδίως στις αρχές του αιώνα, όταν ποσοστό μέχρι και 95% των Ελλήνων της Αυστραλίας ήταν άνδρες.
Αντίθετα, το μεγαλύτερο ποσοστό της δεύτερης γενιάς βρίσκεται στην ηλικιακή ομάδα 5-14 ετών (31.8%) και το μικρότερο στην ηλικιακή ομάδα των 65+ ετών (0.6%). Έτσι, το Ελληνικό στοιχείο της δεύτερης γενιάς είναι μάλλον νέο σε ηλικία.
1.2.4 Χρόνος παραμονής στην Αυστραλία
Η παράγραφος αυτή αφορά μόνο τους ομογενείς πρώτης γενιάς, δηλαδή τους γεννημένους στην Ελλάδα. Ο μέσος όρος παραμονής τους στην Αυστραλία είναι 22.7 χρόνια, ενώ οι περισσότεροι απ’ αυτούς έφτασαν και εγκαταστάθηκαν στην Αυστραλία στην περίοδο 1962-1966. Ποσοστό 22.5% ζούν στην Αυστραλία περισσότερα από 30 χρόνια, ενώ μόλις ποσοστό 4.6% ζούν στην Αυστραλία λιγότερα από 10 χρόνια.
1.2.5 Υπηκοότητα
Σε σύγκριση με μετανάστες άλλων εθνικοτήτων, οι Έλληνες της Αυστραλίας παρουσιάζουν μεγαλύτερο ποσοστό απόκτησης της Αυστραλιανής υπηκοότητας. Πράγματι, ποσοστό 90.7% των γεννημένων στην Ελλάδα έχει αποκτήσει την Αυστραλιανή υπηκοότητα. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 95% γι’ αυτούς που ζούν στην Αυστραλία περισσότερο από 20 χρόνια.
1.3 Η Ελληνική οικογένεια της Αυστραλίας
1.3.1 Τυπική σύνθεση
Οι εκπρόσωποι των ομογενειακών οργανώσεων εκτιμούν ότι μια τυπική οικογένεια Ελλήνων ομογενών της Αυστραλίας αποτελείται, κατά μέσον όρο, από 4-5 μέλη (γονείς και 2-3 παιδιά ή γονείς και 2 παιδιά, παπούς ή γιαγιά).
Οι γάμοι των ομογενών διεξάγονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό στην Εκκλησία (θρησκευτικοί) και σε μικρότερο στο Δημαρχείο (πολιτικοί). Η δειγματοληπτική έρευνα έδειξε ότι οι εκκλησιαστικοί γάμοι εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύουν ποσοστό 94% του συνόλου των γάμων. Το ίδιο συμβαίνει και με τις βαπτίσεις.
Οι ομογενείς δημιουργούν οικογένειες με Έλληνες συζύγους. Η δειγματοληπτική έρευνα έδειξε ότι αυτό εκτιμάται ότι συμβαίνει σε ποσοστό 75.5% του συνόλου των γάμων.
Οι ομογενείς εκτιμάται ότι διατηρούν στενές σχέσεις με τους συγγενείς και φίλους τους στην Ελλάδα. Αυτό εκφράζεται και με τη συχνότητα που δέχονται επισκέψεις από την Μητρόπολη. Οι κυριότερες αιτίες των επισκέψεων αυτών εκτιμάται ότι είναι ο τουρισμός, οι σπουδές, λόγοι υγείας καθώς και επαγγελματικοί λόγοι. Η μεγαλύτερη συχνότητα επισκέψεων (με ποσοστό 71,4%) οφείλεται σε τουριστικούς λόγους.
1.3.2 Τάση για επαναπατρισμό
Η τάση επιστροφής των ομογενών στην Ελλάδα είναι γεγονός αναντίρρητο, που παρουσιάζει έξαρση κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων.
Οι ομογενείς της Αυστραλίας επιβεβαιώνουν την τάση αυτή. Οι εκπρόσωποι των ομογενειακών οργανώσεων εκτιμούν, σε ποσοστό 57%, ότι υπάρχει τάση επιστροφής των ομογενών στην Ελλάδα.
Η εκτίμηση είναι ότι η τάση αυτή εντοπίζεται στις οικογένειες στις οποίες και οι δύο σύζυγοι είναι Ελληνικής καταγωγής. Αντίθετα εκτιμάται ότι δεν υπάρχει τάση επαναπατρισμού όταν ο ένας εκ των συζύγων δεν είναι Ελληνικής καταγωγής. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται με τον ίδιο τρόπο, τόσο στην Αυστραλία, όσο και στον Καναδά και στις ΗΠΑ.
Οι περισσότεροι εκπρόσωποι των ομογενειακών οργανώσεων εκτιμούν ότι η θετική τάση για παλινόστηση είναι φυσική συνέπεια των εξής φαινομένων:
Της νοσταλγίας και της αγάπης για την πατρίδα, καθώς επίσης και για τους συγγενείς και φίλους που ζούν στην Ελλάδα.
Της κακής οικονομικής κατάστασης ή της ανεργίας που μαστίζει συχνά τους ομογενείς.
Της επικρατούσας κοινωνικής κατάστασης, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, καθώς και της – συχνά – χαμηλής ποιότητας ζωής στις υπερπόντιες χώρες.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν αρκετοί εκπρόσωποι των ομογενειακών οργανώσεων, οι οποίοι εκτιμούν ότι η τάση για παλινόστηση μειώνεται, ως συνέπεια των εξής φαινομένων:
Της ενσωμάτωσης των ομογενών στα τοπικά πολιτισμικά και κοινωνικά πρότυπα, ιδιαίτερα των ομογενών δεύτερης και τρίτης γενιάς.
Της μακράς οικονομικής ύφεσης που μαστίζει την Ελληνική οικονομία, καθώς και της διαφαινόμενης ανησυχητικής αύξησης της ανεργίας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.
1.3.3 Η θέση της “τρίτης ηλικίας”
Οι οικογένειες των ομογενών περιλαμβάνουν, όπως αναλύθηκε και προηγουμένως, ομογενείς δεύτερης, τρίτης και ίσως τέταρτης γενιάς. Η αντιμετώπιση των εκπροσώπων της “τρίτης ηλικίας”, σε μια οικογένεια ομογενών, είναι στοιχείο που ενδιαφέρει ιδιαίτερα, δεδομένου ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη συσχέτιση των οικογενειακών δεσμών μεταξύ οικογενειών αποδήμων και οικογενειών που διαμένουν στην Ελλάδα.
Το πρώτο χαρακτηριστικό που καταγράφηκε αφορά τον τόπο διαμονής των γονέων, όταν τα παιδιά τους αποκτούν δική τους οικογένεια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δειγματοληπτικής μας έρευνας, εκτιμάται ότι, όταν κάτι τέτοιο συμβαίνει, τότε αποχωρούν από το πατρικό σπίτι, προκειμένου να κατοικήσουν μόνοι με το/τη σύζυγό τους.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό αφορά την αντιμετώπιση των υπέργηρων ή ασθενών γονέων από τα παιδιά τους, σε ότι αφορά ειδικότερα τον τόπο διαμονής τους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δειγματοληπτικής μας έρευνας, εκτιμάται ότι οι υπέργηροι ή ασθενείς γονείς διαμένουν συνήθως μόνοι τους.
1.3.4 Κοινωνικά προβλήματα
Η κοινωνία της Αυστραλίας μαστίζεται από σειρά κοινωνικών προβλημάτων, όπως όλες άλλωστε οι σύγχρονες κοινωνίες. Από τα προβλήματα αυτά, οι ομογενείς εκτιμούν ότι τα σοβαρότερα που αντιμετωπίζουν αυτοί και οι οικογένειές τους είναι βασικά η ανεργία, καθώς και ο αποχωρισμός από τα μέλη της οικογένειάς τους (που βρίσκονται στην Ελλάδα), η κοινωνική απομόνωση και ο ρατσισμός. Αντίθετα, το πρόβλημα των ναρκωτικών, ο αλκοολισμός και η εγκληματικότητα φαίνεται να είναι μάλλον δευτερεύοντα για τους ομογενείς της Αυστραλίας.
Πηγή : Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού
Ο πρώτος Έλληνας ελεύθερος μετανάστης που έφτασε στην Αυστραλία ίσως να ήταν κάποιος ναυτικός ονόματι Τζών Πήτερς, που έφτασε στο Sydney το 1838, ενώ η πρώτη Ελληνίδα ήταν κάποια Αικατερίνη Πλέσσα, που έφτασε στην Αυστραλία το 1853. Έτσι, λίγο πριν την ανακάλυψη των πλούσιων κοιτασμάτων χρυσού στην Αυστραλία, είναι ζήτημα αν υπήρχαν περισσότεροι από 4-5 Έλληνες εγκατεστημένοι εκεί. Η ανακάλυψη αυτή δεν αύξησε ιδιαίτερα το μεταναστευτικό ρεύμα από την Ελλάδα προς την Αυστραλία, όπως συνέβη με μετανάστες από άλλες χώρες. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι το 1880 υπήρχαν στην Αυστραλία περίπου 150 Έλληνες, παρόλο που στο μεταξύ ο συνολικός πληθυσμός της χώρας είχε σχεδόν τριπλασιαστεί – κύρια λόγω των νέων μεταναστών.
Το κύριο μεταναστευτικό ρεύμα από την Ελλάδα προς την Αυστραλία τον 19ο αιώνα άρχισε μετά το 1880. Η απογραφή του 1891 αναφέρει την ύπαρξη 482 ατόμων γεννημένων στην Ελλάδα. Ο αριθμός αυτός, όπως και όλοι οι επόμενοι που αναφέρονται σε απογραφές ή εκτιμήσεις, είναι οπωσδήποτε συντηρητικός, αφού δεν συμπεριλαμβάνει τους Έλληνες που γεννήθηκαν στην Αυστραλία, όπως και αυτούς που, για τον ένα ή άλλο λόγο, δεν θέλησαν να καταγραφούν σαν Έλληνες. Αυτοί οι μετανάστες κατάγονταν κύρια από τα Κύθηρα, την Ιθάκη και το Καστελλόριζο, και ήταν αυτοί που έθεσαν τα θεμέλια της Ελληνοαυστραλέζικης παροικίας και προκάλεσαν το φαινόμενο της αλυσσιδωτής μετανάστευσης, το οποίο οδήγησε στην αύξηση του Ελληνικού στοιχείου στην Αυστραλία σε 878 άτομα το 1901 και 1.798 άτομα το 1911. Η αύξηση του Ελληνικού πληθυσμού στην Αυστραλία συνεχίστηκε με τους ίδιους ρυθμούς μέχρι μετά το 1950. Ετσι, το 1921 ο Ελληνικός πληθυσμός της Αυστραλίας αριθμούσε 3.654 άτομα γεννημένα στην Ελλάδα, ενώ το 1933 υπήρχαν 8.337 Έλληνες στην Αυστραλία και το 1947 12.291.
Μετά το 1952 η αύξηση του Ελληνικού στοιχείου στην Αυστραλία ήταν ραγδαία. Πράγματι, από το 1953 μέχρι το 1956 έφτασαν στην Αυστραλία σαν μετανάστες περίπου 30.000 Έλληνες, αυξάνοντας έτσι τον Ελληνισμό της Αυστραλίας σε 25.862 άτομα το 1954. Η μετανάστευση από την Ελλάδα κορυφώθηκε από το 1961 μέχρι το 1966, περίοδο κατά την οποία περίπου 69.000 Έλληνες εγκαταστάθηκαν στην Αυστραλία. Οι Έλληνες αριθμούσαν 77.333 το 1961 και 160.200 το 1971. Μετά το 1970 το μεταναστευτικό ρεύμα μειώθηκε και πάλι δραστικά, ενώ ήδη είχε αρχίσει μια αντίστροφη μετακίνηση μεταναστών προς την Ελλάδα, γεγονός που (μαζί με τους θανάτους) είχε σαν αποτέλεσμα την μείωση των γεννημένων στην Ελλάδα Ελληνοαυστραλών σε 152.908 άτομα το 1976, 146.625 το 1981, και 137.611 το 1986. Φυσικά, οι αριθμοί αυτοί δεν αντιστοιχούν στο σύνολο του Ελληνικού στοιχείου της Αυστραλίας, μια και αφορούν μόνον άτομα γεννημένα στην Ελλάδα, δηλαδή μετανάστες πρώτης γενιάς. Οπωσδήποτε όμως δίνουν μια σχετικά ακριβή αίσθηση της κινητικότητας Ελλήνων προς την Αυστραλία και μια εκτίμηση για το σύνολο του Ελληνικού στοιχείου στην Αυστραλία.
1.2 Ο σημερινός Ελληνικός πληθυσμός της Αυστραλίας
1.2.1 Συνολικά στοιχεία
Είναι γνωστό ότι τα στοιχεία των επίσημων απογραφών δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βάση για τον υπολογισμό του πληθυσμού του Ελληνικού στοιχείου. Αυτό ισχύει γενικότερα για όλες τις χώρες υποδοχής Ελλήνων μεταναστών και όχι βέβαια μόνο για την Αυστραλία. Ο βασικός λόγος που καθιστά τα απογραφικά στοιχεία σχετικά ακατάλληλα για αξιόπιστες εκτιμήσεις είναι ότι αυτά αναφέρονται μόνο σε ομογενείς των οποίων και οι δύο ή μόνον ο ένας από τους γονείς γεννήθηκαν στην Ελλάδα, σε ομογενείς που γεννήθηκαν στην Ελλάδα, αλλά κανένας από τους γονείς τους δεν γεννήθηκε εκεί και φυσικά στους ομογενείς που γεννήθηκαν οι ίδιοι στην Ελλάδα. Δεν περιλαμβάνονται οι ομογενείς των οποίων και οι δύο γονείς έχουν γεννηθεί στην Αυστραλία, δηλαδή οι Ελληνοαυστραλοί της δεύτερης, τρίτης, και τέταρτης γενιάς, ούτε οι ομογενείς από την Κύπρο, ούτε οι ομογενείς που γεννήθηκαν εκτός Ελλάδος. Κατά καιρούς έχουν εμφανιστεί στη βιβλιογραφία διάφοροι υπολογισμοί, που ανεβάζουν τον συνολικό Ελληνικό πληθυσμό της Αυστραλίας κατά τη δεκαετία του 1980 σε 700.000 ή 750.000. Άλλοι υπολογισμοί αναφέρουν Ελληνικό στοιχείο της τάξης των 400.000 περίπου.
Η Αυστραλιανή απογραφή του 1986 βοηθά σημαντικά στον προσδιορισμό του Ελληνικού πληθυσμού στην Αυστραλία. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτής της απογραφής (σημειώνουμε ότι στοιχεία από την νεότερη απογραφή δεν έχουν ακόμη γίνει διαθέσιμα), ο συνολικός πληθυσμός Ελληνικής καταγωγής στην Αυστραλία είναι, 137.611 άτομα (70.687 άνδρες και 66.924 γυναίκες) πρώτης γενιάς (δηλαδή γεννημένα στην Ελλάδα) και 137.688 άτομα δεύτερης γενιάς (δηλαδή γεννημένα στην Αυστραλία με ένα ή και τους δύο γονείς γεννημένους στην Ελλάδα). Το σύνολο αυτών ανέρχεται σε 275.299 άτομα.
Ωστόσο, σε μια ερώτηση που τέθηκε για πρώτη φορά στην απογραφή αυτή, “Ποια είναι η καταγωγή σας;”, 336.782 άτομα απάντησαν ότι έχουν Ελληνική καταγωγή. Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει άτομα γεννημένα στην Αυστραλία (49.8%), στην Ελλάδα (39.3%), στην Κύπρο (4.8%), στην Αίγυπτο (2.5%), αλλού (2.5%), ενώ ποσοστό 1.1% δεν απάντησε. Πρέπει να σημειωθεί ότι στην ερώτηση δεν δόθηκαν εξηγήσεις ως προς το τι σημαίνει “καταγωγή”, κατά συνέπεια ο κάθε ερωτώμενος έδωσε την δική του ερμηνεία του όρου. Ο συνολικός πληθυσμός της Αυστραλίας το 1986 ήταν 15.602.156, κατά συνέπεια ο Ελληνικής καταγωγής πληθυσμός αντιπροσωπεύει ποσοστό 2.16%.
Σημαντικό, λόγω και της επικαιρότητάς του, είναι το γεγονός ότι από τον πληθυσμό που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα (πρώτη γενιά), ποσοστό 3% δηλώνει “Μακεδονική” καταγωγή, διαχωρίζοντάς την από την Ελληνική. Στην Δυτική Αυστραλία, το ποσοστό αυτό φτάνει το 23.9%.
Πιστεύουμε, λοιπόν, ότι οι εκτιμήσεις που υπολογίζουν τον πληθυσμό του Ελληνισμού της Αυστραλίας σε 400.000 περίπου άτομα, είναι οι πιο βάσιμες.
1.2.2 Γεωγραφική κατανομή
Η σημερινή γεωγραφική κατανομή της πρώτης και της δεύτερης γενιάς στην Αυστραλία δεν παρουσιάζει μεγάλες διαφορές. Συγκεκριμένα, 46.79% ζει στην Πολιτεία Victoria, 32.93% στην Πολιτεία New South Wales, 10.25% στην Πολιτεία South Australia, 3.87% στην Πολιτεία Queensland, 3.38% στην Πολιτεία Western Australia, 1.22% στην Πολιτεία Australian Capital Territory, 0.96% στην Πολιτεία Νew Τerritories, και 0.60% στην Πολιτεία Tasmania.
Ο πληθυσμός αυτός είναι στην συντριπτική του πλειοψηφία αστικός. Πράγματι, η πρώτη γενιά ζεί κατά 95.6% στις 12 μεγάλες Αυστραλιανές πόλεις (Melbourne, Sydney, Newcastle, Wollongong, Geelong, Brisbane, Gold Coast-Tweed, Adelaide, Perth, Hobart, Darwin, Canberra-Queanbeyan), ενώ 77.4% ζεί στην Melbourne και Sydney. Περίπου ο μισός απ’ αυτόν τον πληθυσμό (47.6%) ζει στην Melbourne.
1.2.3 Ηλικία
Το ηλικιακό προφίλ της πρώτης και της δεύτερης γενιάς διαφέρει σημαντικά. Το μεγαλύτερο ποσοστό ομογενών πρώτης γενιάς βρίσκεται στην ηλικιακή ομάδα 30-54 ετών (64.4%) και το μικρότερο στην ηλικιακή ομάδα των 0-4 ετών (0.2%). Η μέση ηλικία των ομογενών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα είναι 46.2 έτη. Ο αντίστοιχος μέσος όρος του συνολικού πληθυσμού της Αυστραλίας είναι 31.1 έτη. Μόνο ποσοστό 1.5% είναι ηλικίας μικρότερης των 15 ετών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για όλον τον πληθυσμό της Αυστραλίας ανεξάρτητα από καταγωγή είναι 23.3%. Το χαμηλό αυτό ποσοστό είναι φυσική απόρροια της χαμηλής μετανάστευσης των Ελλήνων προς την Αυστραλία τα τελευταία χρόνια.
Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι το Ελληνικό στοιχείο πρώτης γενιάς στην Αυστραλία είναι γηρασμένο. Οι άνδρες είναι περισσότεροι από τις γυναίκες (τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 51.4% και 48.6%), αλλά σε ορισμένες ηλικιακές ομάδες (30-54 και 65+) οι γυναίκες είναι περισσότερες. Ας σημειωθεί εδώ ότι το χαρακτηριστικό αυτό, δηλαδή η πληθυσμιακή υπεροχή των ανδρών, παρατηρείται συνεχώς σε όλες τις περιόδους της ιστορίας του Αυστραλέζικου Ελληνισμού και σε μερικές μάλιστα είναι ιδιαίτερα έντονο, ιδίως στις αρχές του αιώνα, όταν ποσοστό μέχρι και 95% των Ελλήνων της Αυστραλίας ήταν άνδρες.
Αντίθετα, το μεγαλύτερο ποσοστό της δεύτερης γενιάς βρίσκεται στην ηλικιακή ομάδα 5-14 ετών (31.8%) και το μικρότερο στην ηλικιακή ομάδα των 65+ ετών (0.6%). Έτσι, το Ελληνικό στοιχείο της δεύτερης γενιάς είναι μάλλον νέο σε ηλικία.
1.2.4 Χρόνος παραμονής στην Αυστραλία
Η παράγραφος αυτή αφορά μόνο τους ομογενείς πρώτης γενιάς, δηλαδή τους γεννημένους στην Ελλάδα. Ο μέσος όρος παραμονής τους στην Αυστραλία είναι 22.7 χρόνια, ενώ οι περισσότεροι απ’ αυτούς έφτασαν και εγκαταστάθηκαν στην Αυστραλία στην περίοδο 1962-1966. Ποσοστό 22.5% ζούν στην Αυστραλία περισσότερα από 30 χρόνια, ενώ μόλις ποσοστό 4.6% ζούν στην Αυστραλία λιγότερα από 10 χρόνια.
1.2.5 Υπηκοότητα
Σε σύγκριση με μετανάστες άλλων εθνικοτήτων, οι Έλληνες της Αυστραλίας παρουσιάζουν μεγαλύτερο ποσοστό απόκτησης της Αυστραλιανής υπηκοότητας. Πράγματι, ποσοστό 90.7% των γεννημένων στην Ελλάδα έχει αποκτήσει την Αυστραλιανή υπηκοότητα. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 95% γι’ αυτούς που ζούν στην Αυστραλία περισσότερο από 20 χρόνια.
1.3 Η Ελληνική οικογένεια της Αυστραλίας
1.3.1 Τυπική σύνθεση
Οι εκπρόσωποι των ομογενειακών οργανώσεων εκτιμούν ότι μια τυπική οικογένεια Ελλήνων ομογενών της Αυστραλίας αποτελείται, κατά μέσον όρο, από 4-5 μέλη (γονείς και 2-3 παιδιά ή γονείς και 2 παιδιά, παπούς ή γιαγιά).
Οι γάμοι των ομογενών διεξάγονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό στην Εκκλησία (θρησκευτικοί) και σε μικρότερο στο Δημαρχείο (πολιτικοί). Η δειγματοληπτική έρευνα έδειξε ότι οι εκκλησιαστικοί γάμοι εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύουν ποσοστό 94% του συνόλου των γάμων. Το ίδιο συμβαίνει και με τις βαπτίσεις.
Οι ομογενείς δημιουργούν οικογένειες με Έλληνες συζύγους. Η δειγματοληπτική έρευνα έδειξε ότι αυτό εκτιμάται ότι συμβαίνει σε ποσοστό 75.5% του συνόλου των γάμων.
Οι ομογενείς εκτιμάται ότι διατηρούν στενές σχέσεις με τους συγγενείς και φίλους τους στην Ελλάδα. Αυτό εκφράζεται και με τη συχνότητα που δέχονται επισκέψεις από την Μητρόπολη. Οι κυριότερες αιτίες των επισκέψεων αυτών εκτιμάται ότι είναι ο τουρισμός, οι σπουδές, λόγοι υγείας καθώς και επαγγελματικοί λόγοι. Η μεγαλύτερη συχνότητα επισκέψεων (με ποσοστό 71,4%) οφείλεται σε τουριστικούς λόγους.
1.3.2 Τάση για επαναπατρισμό
Η τάση επιστροφής των ομογενών στην Ελλάδα είναι γεγονός αναντίρρητο, που παρουσιάζει έξαρση κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων.
Οι ομογενείς της Αυστραλίας επιβεβαιώνουν την τάση αυτή. Οι εκπρόσωποι των ομογενειακών οργανώσεων εκτιμούν, σε ποσοστό 57%, ότι υπάρχει τάση επιστροφής των ομογενών στην Ελλάδα.
Η εκτίμηση είναι ότι η τάση αυτή εντοπίζεται στις οικογένειες στις οποίες και οι δύο σύζυγοι είναι Ελληνικής καταγωγής. Αντίθετα εκτιμάται ότι δεν υπάρχει τάση επαναπατρισμού όταν ο ένας εκ των συζύγων δεν είναι Ελληνικής καταγωγής. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται με τον ίδιο τρόπο, τόσο στην Αυστραλία, όσο και στον Καναδά και στις ΗΠΑ.
Οι περισσότεροι εκπρόσωποι των ομογενειακών οργανώσεων εκτιμούν ότι η θετική τάση για παλινόστηση είναι φυσική συνέπεια των εξής φαινομένων:
Της νοσταλγίας και της αγάπης για την πατρίδα, καθώς επίσης και για τους συγγενείς και φίλους που ζούν στην Ελλάδα.
Της κακής οικονομικής κατάστασης ή της ανεργίας που μαστίζει συχνά τους ομογενείς.
Της επικρατούσας κοινωνικής κατάστασης, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, καθώς και της – συχνά – χαμηλής ποιότητας ζωής στις υπερπόντιες χώρες.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν αρκετοί εκπρόσωποι των ομογενειακών οργανώσεων, οι οποίοι εκτιμούν ότι η τάση για παλινόστηση μειώνεται, ως συνέπεια των εξής φαινομένων:
Της ενσωμάτωσης των ομογενών στα τοπικά πολιτισμικά και κοινωνικά πρότυπα, ιδιαίτερα των ομογενών δεύτερης και τρίτης γενιάς.
Της μακράς οικονομικής ύφεσης που μαστίζει την Ελληνική οικονομία, καθώς και της διαφαινόμενης ανησυχητικής αύξησης της ανεργίας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.
1.3.3 Η θέση της “τρίτης ηλικίας”
Οι οικογένειες των ομογενών περιλαμβάνουν, όπως αναλύθηκε και προηγουμένως, ομογενείς δεύτερης, τρίτης και ίσως τέταρτης γενιάς. Η αντιμετώπιση των εκπροσώπων της “τρίτης ηλικίας”, σε μια οικογένεια ομογενών, είναι στοιχείο που ενδιαφέρει ιδιαίτερα, δεδομένου ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη συσχέτιση των οικογενειακών δεσμών μεταξύ οικογενειών αποδήμων και οικογενειών που διαμένουν στην Ελλάδα.
Το πρώτο χαρακτηριστικό που καταγράφηκε αφορά τον τόπο διαμονής των γονέων, όταν τα παιδιά τους αποκτούν δική τους οικογένεια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δειγματοληπτικής μας έρευνας, εκτιμάται ότι, όταν κάτι τέτοιο συμβαίνει, τότε αποχωρούν από το πατρικό σπίτι, προκειμένου να κατοικήσουν μόνοι με το/τη σύζυγό τους.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό αφορά την αντιμετώπιση των υπέργηρων ή ασθενών γονέων από τα παιδιά τους, σε ότι αφορά ειδικότερα τον τόπο διαμονής τους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δειγματοληπτικής μας έρευνας, εκτιμάται ότι οι υπέργηροι ή ασθενείς γονείς διαμένουν συνήθως μόνοι τους.
1.3.4 Κοινωνικά προβλήματα
Η κοινωνία της Αυστραλίας μαστίζεται από σειρά κοινωνικών προβλημάτων, όπως όλες άλλωστε οι σύγχρονες κοινωνίες. Από τα προβλήματα αυτά, οι ομογενείς εκτιμούν ότι τα σοβαρότερα που αντιμετωπίζουν αυτοί και οι οικογένειές τους είναι βασικά η ανεργία, καθώς και ο αποχωρισμός από τα μέλη της οικογένειάς τους (που βρίσκονται στην Ελλάδα), η κοινωνική απομόνωση και ο ρατσισμός. Αντίθετα, το πρόβλημα των ναρκωτικών, ο αλκοολισμός και η εγκληματικότητα φαίνεται να είναι μάλλον δευτερεύοντα για τους ομογενείς της Αυστραλίας.
Πηγή : Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού
Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2010
Κάποιοι θέλουν οι Έλληνες να μην έχουμε ρίζες…
Παλαιότερα στο μάθημα της Ιστορίας διδασκόταν στα σχολεία, ότι οι Έλληνες ανήκουν στην Ινδοευρωπαϊκή ομοεθνία και η ελληνική γλώσσα είναι Ινδοευρωπαϊκή. Το δε ελληνικό αλφάβητο είναι φοινικικό.
Η ιστορική έρευνα, όμως, απέδειξε ότι ούτε εμείς είμαστε Ινδοευρωπαίοι, ούτε η γλώσσα μας είναι Ινδοευρωπαϊκή, ούτε και το αλφάβητό μας φοινικικό. Η θεωρία του Ινδοευρωπαϊσμού έχει τις ρίζες της στις αρχές του 19ου αιώνα. Είναι εφεύρημα κυρίως των Γερμανών που η νικηφόρος γι’ αυτούς εξέλιξη των Ναπολεοντείων Πολέμων, συνέβαλε και αυτή στην έξαρση του γερμανικού εθνικισμού. Έπρεπε να βρεθεί ένα έθνος Αρίων, που με τα χαρακτηριστικά του, ανάμεσα σ’ αυτά και η γλώσσα να υπερέχει των άλλων.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η θεωρία του Χίτλερ περί Αρίας Φυλής προϋπήρχε. Δεν την επινόησε αυτός. Απλώς την αξιοποίησε για τους σκοπούς του.
Όσον αφορά στην θεωρία περί Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας, πρέπει να πούμε ότι αυτή στηρίχτηκε στη συγγένεια των λέξεων που δηλώνουν πρόσωπα και πράγματα. Η ρίζα των λέξεων π.χ. μητέρα – μάνα – μαμά, πατέρας και πλήθους άλλων, είναι κοινή σ’ αυτές τις θεωρούμενες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Αντί, όμως, να αποδοθεί αυτή η συγγένεια στην πιο αρχαία από τις σωζόμενες σήμερα γλώσσες, στην Ελληνική, εφευρέθηκε η θεωρία του Ινδοευρωπαϊσμού και της Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας, για να λύσει το πρόβλημα. Δεν ήταν δυνατό οι Γερμανοί να αποδώσουν πρωτεία στους Έλληνες και το Ελληνικό πνεύμα, σε μια εποχή μάλιστα που η Ελλάδα δεν είχε κρατική οντότητα, δεν υπήρχε Ελληνικό Κράτος. Όλα αυτά συνέβαιναν πριν από το 1821.
Και επιπλέον είναι γνωστό ότι με τον πολιτισμό μας προκαλούμε τον φθόνο. Πιο έντονο είναι το φαινόμενο στην περίπτωση των Άγγλων. Οι Γερμανοί, όμως, επιστήμονες είναι οι πιο έγκυροι μελετητές και σχολιαστές της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.
Το θέμα της αδιάσπαστης ιστορικής συνέχειας των Ελλήνων έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προσπάθειες των κοσμοεξουσιαστών, που θέλουν να σπάσουν τις ρίζες της συνέχειας του ελληνικού έθνους μας. Γι’ αυτό και μας χωρίζουν σε προέλληνες και Έλληνες. Στη συνέχεια δε τους Έλληνες μας χωρίζουν σε αρχαίους Έλληνες και νέους Έλληνες. Αφαιρούν ακόμη και την Ελληνικότητα από το Βυζάντιο, μας θεωρούν αποτέλεσμα επιμειξιών κλπ.
Aπώτερος σκοπός να μην έχουμε ρίζες, για να μην μπορεί το υπεραιωνόβιο και αειθαλές δένδρο του Ελληνισμού να βγάζει συνεχώς νέα κλαδιά, νέα φύλλα και να ανθίζει ιστορικά, πολιτικά, πολιτιστικά και να αποκτά συνεχώς νέες δυνάμεις.
Εμείς οι Έλληνες δεν είμαστε, όπως θέλουν κάποιοι, Ινδοευρωπαίοι. Είμαστε αυτόχθονες. Το αποδεικνύουν εκτός των άλλων και όλοι οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, οι οποίοι αναφέρουν τους Έλληνες ως αυτόχθονες, ενώ αποκλείουν κάθε άποψη, που θέλει να έχουμε έλθει από αλλού ή να έχουμε αναμειχθεί με αυτούς που τάχα βρήκαμε εδώ και τους οποίους οι σύγχρονοι ονομάζουν λανθασμένα “προέλληνες” αντί για τον σωστό όρο “πρωτοέλληνες”.
Ο όρος “προέλληνες” δεν υπάρχει στην αρχαία ελληνική γραμματεία, αντίθετα για τους Αρκάδες υπάρχει ο όρος “προσέλληνοι”, που σημαίνει ότι αυτοί υπήρχαν στην Αρκαδία πριν από την ύπαρξη της σελήνης.
Επίσης οι Αθηναίοι κοσμούσαν τα μαλλιά και τα ενδύματά τους με “χρυσούς τέττιγες”, δηλαδή τζιτζίκια, ακριβώς για να δηλώσουν το αυτόχθονον. Τα τζιτζίκια, ως γνωστόν γεννούν τα αυγά τους στο έδαφος και όταν γεννώνται μοιάζουν σαν να τα γέννησε η ίδια η γη, διότι βγαίνουν από αυτήν (1).
Οι περισσότεροι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς κάνουν λόγο για την αυτοχθονία των Ελλήνων και αποδεικνύεται η ιστορική αλήθεια και η Ινδοευρωπαϊκή απάτη.
Ο Περικλής στον «Επιτάφιο» γράφει: «Θα αρχίσω την ομιλία μου πρώτα από τους προγόνους μας… Καθ’ όσον, κατοικούντες οι ίδιοι πάντοτε μέχρι σήμερα την ίδια χώρα κατά τη διαδοχή των αλλεπαλλήλων γενεών, μας την παρέδωσαν ελεύθερη δια της ανδρείας τους».
Ο Ισοκράτης στον «Πανηγυρικό», 23-24 γράφει: «Γιατί εμείς κατοικούμε σ’ αυτήν την πόλη, χωρίς να διώξουμε άλλους από εδώ, ούτε την ευρήκαμε έρημη, ούτε έχουμε συγκεντρωθεί μιγάδες από πολλά έθνη, αλλά η καταγωγή μας είναι τόσο καλή και γνήσια, ώστε τη γη από την οποία γεννηθήκαμε, την ίδια κατέχουμε χωρίς καμιά διακοπή, επειδή είμαστε αυτόχθονες και μπορούμε να ονομάσουμε την πόλη με τα ίδια ονόματα που δίνει κάποιος στουςπλησιέστερους συγγενείς του».
Είναι μακροσκελής ο κατάλογος των αποσπασμάτων που αναφέρονται στο θέμα αυτό (πάνω από 200). Θα αναφέρω μόνον τι αποκάλυψε το σπήλαιο Καλαμπάκας. Το προϊστορικό σπήλαιο Θεόπετρας Καλαμπάκας θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους. Οι ανασκαφές στο σπήλαιο αυτό απέδειξαν ότι οι πολύ αρχαίοι κάτοικοι της Ελλάδος δεν προήλθαν από μετακινήσεις πληθυσμού κατά τη νεολιθική περίοδο. Έτσι, έχουμε και αρχαιολογική πιστοποίηση των αρχαίων ελληνικών κειμένων (Δημοσίευση του ΕΘΝΟΥΣ 17 Απριλίου 2002).
Άλλη σημαντικότερη μαρτυρία είναι το σπήλαιο Φράγχθι που ανακαλύφθηκε το 1967 από Αμερικανούς αρχαιολόγους. Βρίσκεται στην Ερμιονίδα της Αργολίδας. Αποκαλύπτεται ότι εκεί έζησαν άνθρωποι πριν από δεκαεφτά χιλιάδες χρόνια!..
Όλα αυτά αποδεικνύουν την αλήθεια ότι η πολιτική πολλές φορές παρποιεί την Ιστορία για να επιτύχει τους στόχους της. Έτσι, επί ενάμισυ αιώνα διδασκότανε λανθασμένα η Ινδοευρωπαϊκή προέλευση των Ελλήνων και της ελληνικής γλώσσας. Και όλα αυτά, για να βρεθεί ένα έθνος Αρίων που θα ήταν πρόγονοι των Γερμανών και έτσι θα υπερείχε η Γερμανία των άλλων εθνών…
Εκτός των παραπάνω, στους νεότερους χρόνους έχουμε και την ανθελληνική θεωρία του Γερμανού λόγιου Φαλμεράυερ (1830). Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή οι σημερινοί Έλληνες είναι απόγονοι Σλάβων και άλλων φυλών και δεν έχουν καμιά σχέση με τους αρχαίους Έλληνες. Οι κοσμοεξουσιαστές σήμερα πληρώνουν αδρά για να στηρίξουν με ξένα έντυπα, εφημερίδες, κανάλια και πένες «επιστημόνων» που δηλώνουν «ειδικοί ιστορικοί» και συνεχίζουν την προπαγάνδα.
Όμως, η επιστήμη σήμερα έχει και ένα άλλο ισχυρότατο όπλο στην έρευνα, όχι μόνον για την ιατρική αλλά και για την ιστορία. Είναι η αποκωδικοποίηση του DNA. Έτσι, οι ειδικοί επιστήμονες κατορθώνουν πλέον να λύσουν πολλά ιατρικά προβλήματα. Άνοιξαν το βιβλίο της ζωής, το οποίον δίνει απαντήσεις και σε θέματα ιστορικά, όπως είναι η απόδειξη γενετικώς, αν ένας λαός είναι αυτόχθων (η αυτοχθονία ενός λαού, όπως τώρα των Ελλήνων).
Είκοσι οκτώ Πανεπιστήμια της Ευρώπης υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (Αγγλία) έκαναν έρευνες DNA για τους κατοίκους της Ευρώπης. Η έρευνα αυτή ήταν άκρως ενδιαφέρουσα, διότι απέδειξε ότι οι σημερινοί κάτοικοι της Ελλάδος είναι απ’ ευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και μάλιστα ότι ότι το μιτοχονδρικό DNA των Ελλήνων, που είναι αυτό, το οποίο κληροδοτείται από τη μητέρα στο παιδί, σε ποσοστό 70%, ανάγεται σε αυτόχθονες πληθυσμούς της παλαιολιθικής εποχής. Το δε υπόλοιπο 30% ανάγεται στη Νεολιθική εποχή (κατά τη συμβατική ιστορία η Νεολιθική εποχή τελειώνει περί το 3000 π.Χ.). Η έρευνα δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» της 8ης Δεκεμβρίου 2006.
Παρ’ όλα αυτά, ακριβώς, επειδή δεν αρέσει η αλήθεια σε κάποιους, επιδίδονται σε αφορισμούς και άλλα χονδροειδή και εντελώς αβάσιμα επιχειρήματα.
Ό,τι όμως και να πουν, ό,τι και να κάνουν, η μέθοδος είναι αλάνθαστη και αποδεικνύει την αρχαιότητα των Ελλήνων από την παλαιολιθική εποχή, πολύ πριν από τους υποτιθέμενους και ανύπαρκτους Ινδοευρωπαίους! Το DNA των Ελλήνων δεν έχει επηρεασθεί ούτε από τους Σλάβους, ούτε από τους Τούρκους παρά τα 400 χρόνια δουλείας!..
Ερχόμαστε τώρα στο θέμα του αλφαβήτου. Εκείνοι που έπλασαν τον μύθο της Ινδοευρωπαϊκής προέλευσης των Ελλήνων, φρόντισαν να μας κάνουν να πιστέψουμε, ότι το ελληνικό αλφάβητο το έφεραν στην Ελλάδα οι Φοίνικες έμποροι και επομένως, είναι φοινικικό. Αλλά, η θεωρία αυτή έχει καταρρεύσει, εφόσον οι Φοίνικες εμφανίστηκαν στην ιστορία γύρω στο 1300 π.Χ., δηλαδή περίπου 4.500 χρόνια μετά από αυτό το σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα, το ενεπίγραφο κεραμικό, που βρέθηκε στην νησίδα Γιούρα των Βόρειων Σποράδων, σε ανασκαφή του αρχαιολόγου Αδαμάντιου Σαμψών.
Η αλήθεια με τους Φοίνικες είναι άλλη. Στην Παλαιά Διαθήκη μαθαίνουμε ότι στα νότια παράλια της Παλαιστίνης (σημερινή Γάζα) κατοικούσαν οι Φιλισταίοι, με τους οποίους οι Ισραηλίτες ερχότανε πολλές φορές σε σύγκρουση. Οι Φιλισταίοι αυτοί ήταν μετανάστες από την Κρήτη (αργότερα πήγαν εκεί και λίγοι Σπαρτιάτες). Επομένως, φθάνοντας εκεί οι Κρήτες μετέφεραν και το ελληνικό αλφάβητο της Κρήτης. Αν προσέξουμε το χάρτη της αρχαίας Παλαιστίνης και της Φοινίκης θα ιδούμε ότι βορειότερα από τους Φιλισταίους κατοικούσαν οι Φοίνικες. Ασφαλώς ήρθαν σε επικοινωνία με τους Φιλισταίους (Έλληνες). Πήραν από αυτούς το αλφάβητο και όταν οι Φοίνικες έμποροι εμπορεύονταν με τα βορειότερα λιμάνια της Ελλάδος μετέφεραν και το αλφάβητο, το οποίο θεωρήθηκε έτσι Φοινικικό… [Αθανάσιος Δέμος, Πρωϊνός Λόγος (1) Αντώνη Αντωνάκου «Έλληνες ΑΕΙ ΕΣΜΕΝ», σελ. 87.]
Η ιστορική έρευνα, όμως, απέδειξε ότι ούτε εμείς είμαστε Ινδοευρωπαίοι, ούτε η γλώσσα μας είναι Ινδοευρωπαϊκή, ούτε και το αλφάβητό μας φοινικικό. Η θεωρία του Ινδοευρωπαϊσμού έχει τις ρίζες της στις αρχές του 19ου αιώνα. Είναι εφεύρημα κυρίως των Γερμανών που η νικηφόρος γι’ αυτούς εξέλιξη των Ναπολεοντείων Πολέμων, συνέβαλε και αυτή στην έξαρση του γερμανικού εθνικισμού. Έπρεπε να βρεθεί ένα έθνος Αρίων, που με τα χαρακτηριστικά του, ανάμεσα σ’ αυτά και η γλώσσα να υπερέχει των άλλων.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η θεωρία του Χίτλερ περί Αρίας Φυλής προϋπήρχε. Δεν την επινόησε αυτός. Απλώς την αξιοποίησε για τους σκοπούς του.
Όσον αφορά στην θεωρία περί Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας, πρέπει να πούμε ότι αυτή στηρίχτηκε στη συγγένεια των λέξεων που δηλώνουν πρόσωπα και πράγματα. Η ρίζα των λέξεων π.χ. μητέρα – μάνα – μαμά, πατέρας και πλήθους άλλων, είναι κοινή σ’ αυτές τις θεωρούμενες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Αντί, όμως, να αποδοθεί αυτή η συγγένεια στην πιο αρχαία από τις σωζόμενες σήμερα γλώσσες, στην Ελληνική, εφευρέθηκε η θεωρία του Ινδοευρωπαϊσμού και της Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας, για να λύσει το πρόβλημα. Δεν ήταν δυνατό οι Γερμανοί να αποδώσουν πρωτεία στους Έλληνες και το Ελληνικό πνεύμα, σε μια εποχή μάλιστα που η Ελλάδα δεν είχε κρατική οντότητα, δεν υπήρχε Ελληνικό Κράτος. Όλα αυτά συνέβαιναν πριν από το 1821.
Και επιπλέον είναι γνωστό ότι με τον πολιτισμό μας προκαλούμε τον φθόνο. Πιο έντονο είναι το φαινόμενο στην περίπτωση των Άγγλων. Οι Γερμανοί, όμως, επιστήμονες είναι οι πιο έγκυροι μελετητές και σχολιαστές της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.
Το θέμα της αδιάσπαστης ιστορικής συνέχειας των Ελλήνων έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προσπάθειες των κοσμοεξουσιαστών, που θέλουν να σπάσουν τις ρίζες της συνέχειας του ελληνικού έθνους μας. Γι’ αυτό και μας χωρίζουν σε προέλληνες και Έλληνες. Στη συνέχεια δε τους Έλληνες μας χωρίζουν σε αρχαίους Έλληνες και νέους Έλληνες. Αφαιρούν ακόμη και την Ελληνικότητα από το Βυζάντιο, μας θεωρούν αποτέλεσμα επιμειξιών κλπ.
Aπώτερος σκοπός να μην έχουμε ρίζες, για να μην μπορεί το υπεραιωνόβιο και αειθαλές δένδρο του Ελληνισμού να βγάζει συνεχώς νέα κλαδιά, νέα φύλλα και να ανθίζει ιστορικά, πολιτικά, πολιτιστικά και να αποκτά συνεχώς νέες δυνάμεις.
Εμείς οι Έλληνες δεν είμαστε, όπως θέλουν κάποιοι, Ινδοευρωπαίοι. Είμαστε αυτόχθονες. Το αποδεικνύουν εκτός των άλλων και όλοι οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, οι οποίοι αναφέρουν τους Έλληνες ως αυτόχθονες, ενώ αποκλείουν κάθε άποψη, που θέλει να έχουμε έλθει από αλλού ή να έχουμε αναμειχθεί με αυτούς που τάχα βρήκαμε εδώ και τους οποίους οι σύγχρονοι ονομάζουν λανθασμένα “προέλληνες” αντί για τον σωστό όρο “πρωτοέλληνες”.
Ο όρος “προέλληνες” δεν υπάρχει στην αρχαία ελληνική γραμματεία, αντίθετα για τους Αρκάδες υπάρχει ο όρος “προσέλληνοι”, που σημαίνει ότι αυτοί υπήρχαν στην Αρκαδία πριν από την ύπαρξη της σελήνης.
Επίσης οι Αθηναίοι κοσμούσαν τα μαλλιά και τα ενδύματά τους με “χρυσούς τέττιγες”, δηλαδή τζιτζίκια, ακριβώς για να δηλώσουν το αυτόχθονον. Τα τζιτζίκια, ως γνωστόν γεννούν τα αυγά τους στο έδαφος και όταν γεννώνται μοιάζουν σαν να τα γέννησε η ίδια η γη, διότι βγαίνουν από αυτήν (1).
Οι περισσότεροι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς κάνουν λόγο για την αυτοχθονία των Ελλήνων και αποδεικνύεται η ιστορική αλήθεια και η Ινδοευρωπαϊκή απάτη.
Ο Περικλής στον «Επιτάφιο» γράφει: «Θα αρχίσω την ομιλία μου πρώτα από τους προγόνους μας… Καθ’ όσον, κατοικούντες οι ίδιοι πάντοτε μέχρι σήμερα την ίδια χώρα κατά τη διαδοχή των αλλεπαλλήλων γενεών, μας την παρέδωσαν ελεύθερη δια της ανδρείας τους».
Ο Ισοκράτης στον «Πανηγυρικό», 23-24 γράφει: «Γιατί εμείς κατοικούμε σ’ αυτήν την πόλη, χωρίς να διώξουμε άλλους από εδώ, ούτε την ευρήκαμε έρημη, ούτε έχουμε συγκεντρωθεί μιγάδες από πολλά έθνη, αλλά η καταγωγή μας είναι τόσο καλή και γνήσια, ώστε τη γη από την οποία γεννηθήκαμε, την ίδια κατέχουμε χωρίς καμιά διακοπή, επειδή είμαστε αυτόχθονες και μπορούμε να ονομάσουμε την πόλη με τα ίδια ονόματα που δίνει κάποιος στουςπλησιέστερους συγγενείς του».
Είναι μακροσκελής ο κατάλογος των αποσπασμάτων που αναφέρονται στο θέμα αυτό (πάνω από 200). Θα αναφέρω μόνον τι αποκάλυψε το σπήλαιο Καλαμπάκας. Το προϊστορικό σπήλαιο Θεόπετρας Καλαμπάκας θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους. Οι ανασκαφές στο σπήλαιο αυτό απέδειξαν ότι οι πολύ αρχαίοι κάτοικοι της Ελλάδος δεν προήλθαν από μετακινήσεις πληθυσμού κατά τη νεολιθική περίοδο. Έτσι, έχουμε και αρχαιολογική πιστοποίηση των αρχαίων ελληνικών κειμένων (Δημοσίευση του ΕΘΝΟΥΣ 17 Απριλίου 2002).
Άλλη σημαντικότερη μαρτυρία είναι το σπήλαιο Φράγχθι που ανακαλύφθηκε το 1967 από Αμερικανούς αρχαιολόγους. Βρίσκεται στην Ερμιονίδα της Αργολίδας. Αποκαλύπτεται ότι εκεί έζησαν άνθρωποι πριν από δεκαεφτά χιλιάδες χρόνια!..
Όλα αυτά αποδεικνύουν την αλήθεια ότι η πολιτική πολλές φορές παρποιεί την Ιστορία για να επιτύχει τους στόχους της. Έτσι, επί ενάμισυ αιώνα διδασκότανε λανθασμένα η Ινδοευρωπαϊκή προέλευση των Ελλήνων και της ελληνικής γλώσσας. Και όλα αυτά, για να βρεθεί ένα έθνος Αρίων που θα ήταν πρόγονοι των Γερμανών και έτσι θα υπερείχε η Γερμανία των άλλων εθνών…
Εκτός των παραπάνω, στους νεότερους χρόνους έχουμε και την ανθελληνική θεωρία του Γερμανού λόγιου Φαλμεράυερ (1830). Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή οι σημερινοί Έλληνες είναι απόγονοι Σλάβων και άλλων φυλών και δεν έχουν καμιά σχέση με τους αρχαίους Έλληνες. Οι κοσμοεξουσιαστές σήμερα πληρώνουν αδρά για να στηρίξουν με ξένα έντυπα, εφημερίδες, κανάλια και πένες «επιστημόνων» που δηλώνουν «ειδικοί ιστορικοί» και συνεχίζουν την προπαγάνδα.
Όμως, η επιστήμη σήμερα έχει και ένα άλλο ισχυρότατο όπλο στην έρευνα, όχι μόνον για την ιατρική αλλά και για την ιστορία. Είναι η αποκωδικοποίηση του DNA. Έτσι, οι ειδικοί επιστήμονες κατορθώνουν πλέον να λύσουν πολλά ιατρικά προβλήματα. Άνοιξαν το βιβλίο της ζωής, το οποίον δίνει απαντήσεις και σε θέματα ιστορικά, όπως είναι η απόδειξη γενετικώς, αν ένας λαός είναι αυτόχθων (η αυτοχθονία ενός λαού, όπως τώρα των Ελλήνων).
Είκοσι οκτώ Πανεπιστήμια της Ευρώπης υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (Αγγλία) έκαναν έρευνες DNA για τους κατοίκους της Ευρώπης. Η έρευνα αυτή ήταν άκρως ενδιαφέρουσα, διότι απέδειξε ότι οι σημερινοί κάτοικοι της Ελλάδος είναι απ’ ευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και μάλιστα ότι ότι το μιτοχονδρικό DNA των Ελλήνων, που είναι αυτό, το οποίο κληροδοτείται από τη μητέρα στο παιδί, σε ποσοστό 70%, ανάγεται σε αυτόχθονες πληθυσμούς της παλαιολιθικής εποχής. Το δε υπόλοιπο 30% ανάγεται στη Νεολιθική εποχή (κατά τη συμβατική ιστορία η Νεολιθική εποχή τελειώνει περί το 3000 π.Χ.). Η έρευνα δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» της 8ης Δεκεμβρίου 2006.
Παρ’ όλα αυτά, ακριβώς, επειδή δεν αρέσει η αλήθεια σε κάποιους, επιδίδονται σε αφορισμούς και άλλα χονδροειδή και εντελώς αβάσιμα επιχειρήματα.
Ό,τι όμως και να πουν, ό,τι και να κάνουν, η μέθοδος είναι αλάνθαστη και αποδεικνύει την αρχαιότητα των Ελλήνων από την παλαιολιθική εποχή, πολύ πριν από τους υποτιθέμενους και ανύπαρκτους Ινδοευρωπαίους! Το DNA των Ελλήνων δεν έχει επηρεασθεί ούτε από τους Σλάβους, ούτε από τους Τούρκους παρά τα 400 χρόνια δουλείας!..
Ερχόμαστε τώρα στο θέμα του αλφαβήτου. Εκείνοι που έπλασαν τον μύθο της Ινδοευρωπαϊκής προέλευσης των Ελλήνων, φρόντισαν να μας κάνουν να πιστέψουμε, ότι το ελληνικό αλφάβητο το έφεραν στην Ελλάδα οι Φοίνικες έμποροι και επομένως, είναι φοινικικό. Αλλά, η θεωρία αυτή έχει καταρρεύσει, εφόσον οι Φοίνικες εμφανίστηκαν στην ιστορία γύρω στο 1300 π.Χ., δηλαδή περίπου 4.500 χρόνια μετά από αυτό το σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα, το ενεπίγραφο κεραμικό, που βρέθηκε στην νησίδα Γιούρα των Βόρειων Σποράδων, σε ανασκαφή του αρχαιολόγου Αδαμάντιου Σαμψών.
Η αλήθεια με τους Φοίνικες είναι άλλη. Στην Παλαιά Διαθήκη μαθαίνουμε ότι στα νότια παράλια της Παλαιστίνης (σημερινή Γάζα) κατοικούσαν οι Φιλισταίοι, με τους οποίους οι Ισραηλίτες ερχότανε πολλές φορές σε σύγκρουση. Οι Φιλισταίοι αυτοί ήταν μετανάστες από την Κρήτη (αργότερα πήγαν εκεί και λίγοι Σπαρτιάτες). Επομένως, φθάνοντας εκεί οι Κρήτες μετέφεραν και το ελληνικό αλφάβητο της Κρήτης. Αν προσέξουμε το χάρτη της αρχαίας Παλαιστίνης και της Φοινίκης θα ιδούμε ότι βορειότερα από τους Φιλισταίους κατοικούσαν οι Φοίνικες. Ασφαλώς ήρθαν σε επικοινωνία με τους Φιλισταίους (Έλληνες). Πήραν από αυτούς το αλφάβητο και όταν οι Φοίνικες έμποροι εμπορεύονταν με τα βορειότερα λιμάνια της Ελλάδος μετέφεραν και το αλφάβητο, το οποίο θεωρήθηκε έτσι Φοινικικό… [Αθανάσιος Δέμος, Πρωϊνός Λόγος (1) Αντώνη Αντωνάκου «Έλληνες ΑΕΙ ΕΣΜΕΝ», σελ. 87.]
Η ελληνική γλώσσα στο Εθνικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας της Αυστραλίας
Η ελληνική γλώσσα θα είναι μία από τις 11 γλώσσες που θα περιλαμβάνει το Εθνικό πρόγραμμα Διδασκαλίας της Αυστραλίας, που θα τεθεί σε εφαρμογή από τα μέσα του 2011.
Όπως έγραψε ο “Νέος Κόσμος”, η αρμόδια επιτροπή (ACARA) συμπεριέλαβε την Ελληνική στις γλώσσες “εθνικής προτεραιότητας” και, μάλιστα, ως Heritage Language (Γλώσσα Κληρονομιάς) και όχι ως “Ethnic Language (Εθνοτική Γλώσσα).
To Εθνικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας Γλωσσών θα διαμορφωθεί σε τρεις φάσεις, αρχής γενομένης από την 1η Ιουλίου 2011.
Στην τρίτη φάση, προς το τέλος του 2011, θα περιληφθούν η Ελληνική, η Αραβική και η Βιετναμέζικη, προσδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στη μετονομασία της ελληνικής γλώσσας σε Heritage Language.
Ομογενείς εκπαιδευτικοί χαρακτηρίζουν “μεγάλο επίτευγμα” και τη μετονομασία της γλώσσας μας, από “εθνοτική” σε “γλώσσα κληρονομιάς”.
“Η μετονομασία”, δήλωσαν στο “Νέο Κόσμο”, “δημιουργεί νέες, θετικές προϋποθέσεις για την μακρόχρονη παραμονή της ελληνικής γλώσσας στο Εθνικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας, εφόσον εξακολουθεί να υπάρχει ενδιαφέρον”.
Οι ίδιοι κύκλοι υπογράμμιζαν, ότι η ελληνική γλώσσα συμπεριελήφθη στο πρόγραμμα, διότι υπάρχουν, ήδη, οι δομές για τη διδασκαλία της σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, με χαμηλό κόστος στο αυστραλιανό δημόσιο. Προειδοποιούσαν, όμως, ότι η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να μην ανανεώσει τη θητεία αποσπασμένων Ελλήνων εκπαιδευτικών στην Αυστραλία, που στελεχώνουν Πανεπιστημιακά Τμήματα Ελληνικών, κρατικά και κοινοτικά σχολεία, θα δημιουργήσει κενά, που οι ανωτέρω φορείς της ελληνομάθειας θα κληθούν να καλύψουν εξ’ ιδίων.
Τα κενά αυτά, εκτιμούν, είναι δυνατόν να καλυφθούν με την ενεργοποίηση από την Ελληνική Κυβέρνηση Νόμου του ’97, ο οποίος προβλέπει την πρόσληψη ντόπιου διδακτικού προσωπικού, από τα Γραφεία Συντονισμού Εκπαίδευσης – όπως κάνουν οι προξενικές Αρχές.
Σ. Χατζημανώλης
Όπως έγραψε ο “Νέος Κόσμος”, η αρμόδια επιτροπή (ACARA) συμπεριέλαβε την Ελληνική στις γλώσσες “εθνικής προτεραιότητας” και, μάλιστα, ως Heritage Language (Γλώσσα Κληρονομιάς) και όχι ως “Ethnic Language (Εθνοτική Γλώσσα).
To Εθνικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας Γλωσσών θα διαμορφωθεί σε τρεις φάσεις, αρχής γενομένης από την 1η Ιουλίου 2011.
Στην τρίτη φάση, προς το τέλος του 2011, θα περιληφθούν η Ελληνική, η Αραβική και η Βιετναμέζικη, προσδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στη μετονομασία της ελληνικής γλώσσας σε Heritage Language.
Ομογενείς εκπαιδευτικοί χαρακτηρίζουν “μεγάλο επίτευγμα” και τη μετονομασία της γλώσσας μας, από “εθνοτική” σε “γλώσσα κληρονομιάς”.
“Η μετονομασία”, δήλωσαν στο “Νέο Κόσμο”, “δημιουργεί νέες, θετικές προϋποθέσεις για την μακρόχρονη παραμονή της ελληνικής γλώσσας στο Εθνικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας, εφόσον εξακολουθεί να υπάρχει ενδιαφέρον”.
Οι ίδιοι κύκλοι υπογράμμιζαν, ότι η ελληνική γλώσσα συμπεριελήφθη στο πρόγραμμα, διότι υπάρχουν, ήδη, οι δομές για τη διδασκαλία της σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, με χαμηλό κόστος στο αυστραλιανό δημόσιο. Προειδοποιούσαν, όμως, ότι η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να μην ανανεώσει τη θητεία αποσπασμένων Ελλήνων εκπαιδευτικών στην Αυστραλία, που στελεχώνουν Πανεπιστημιακά Τμήματα Ελληνικών, κρατικά και κοινοτικά σχολεία, θα δημιουργήσει κενά, που οι ανωτέρω φορείς της ελληνομάθειας θα κληθούν να καλύψουν εξ’ ιδίων.
Τα κενά αυτά, εκτιμούν, είναι δυνατόν να καλυφθούν με την ενεργοποίηση από την Ελληνική Κυβέρνηση Νόμου του ’97, ο οποίος προβλέπει την πρόσληψη ντόπιου διδακτικού προσωπικού, από τα Γραφεία Συντονισμού Εκπαίδευσης – όπως κάνουν οι προξενικές Αρχές.
Σ. Χατζημανώλης
Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2010
Η ΟΤΣΕΝΑ: ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΧΩΡΙΟ ΣΤΗ ΤΟΥΡΚΙΑ - OCANA: A GREEK SPEAKING VILLAGE IN TURKEY
Στην Οτσενα, κοντά στην Τραπεζούντα, ένας πανάρχαιος πολιτισμός ψυχορραγεί και μια γλώσσα αργοσβήνειΗ Οτσενα είναι ένα χωριό που βρίσκεται στον σημερινό Πόντο, στα σύνορα και στα ορεινά της Τραπεζούντας. Μέσα σε έναν παράδεισο, γεμάτο με πεύκα, έλατα και διάφορα είδη δέντρων, που χαρίζουν μια ανέκφραστη ομορφιά. Εκεί κοντά στις κορυφές των βουνών, με τ' αναρίθμητα πηγάδια και λιβάδια, που βγάζουν ολοκάθαρα, κρυστάλλινα νερά.
Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού μάλλον ήταν φυγάδες, οι οποίοι έφυγαν από την καταπίεση των Οθωμανών και αφέθηκαν στην αγκαλιά του πυκνού δάσους. Είναι άγνωστο πόσον καιρό πήρε στους Οτσενίτες να χτίσουν τα πρώτα τους κανονικά σπίτια για να μπουν μέσα και να ζήσουν σαν άνθρωποι. Φαίνεται όμως πως μόλις τα χτίσανε, οι Οθωμανοί τούς ανακάλυψαν κα τους κατέγραψαν. Σύμφωνα με τα στοιχεία των Οθωμανών (Tahrir defterleri, 1583), όλοι κ' όλοι πέντε οικογένειες ήτανε. Αυτές αποτελούσαν τους πρώτους κάτοικους του χωριού. Εκείνη τη χρονιά αφαιρέθηκε η ελεύθερή τους υπηκοότητα των βουνών, και έτσι περάσανε στη λίστα των χαρατσιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Στα επόμενα χρόνια ήρθαν και εγκαταστάθηκαν και άλλοι στο χωριό. Ετσι, οι πρώτοι Οτσενίτες απόκτησαν γείτονες. Η μοναξιά τους εκεί επάνω στα βουνά είχε τελειώσει. Μέσα σε τριάντα χρόνια, από το 1583 έως το 1613, οι κάτοικοι του χωριού αυξήθηκαν στις πενήντα τέσσερις οικογένειες, από τους οποίους οι τέσσερις δήλωσαν πως ήταν μουσουλμάνοι. Οπως μας πληροφορεί ο Γ. Κανδηλάπτης στο βιβλίο του «Τα Φιτίανα», όλοι οι κάτοικοι της περιοχής του Οφη, όπου ανήκει και η Οτσενα, εξισλαμίστηκαν με απόφαση του Δεσπότη της περιοχής. Κανένας δεν ξέρει εάν τους κάλεσαν για να μαζευτούν σε μια περιοχή ή αν πήγαν κάποιοι σπίτι σπίτι και τους ανακοίνωσαν την πικρή απόφαση. Ολοι αυτοί που φτάσανε στη Οτσενα από διάφορες περιοχές, φέρανε και τα δικά τους ιδιώματα. Μερικοί χρησιμοποιούσαν τα ουσιαστικά με την κατάληξη (ν), όπως «παιδίν», «σκαμνίν», «ράχην», «πόρταν» «δέντρον», «απίδιν», «καλάθιν» κ.λπ. και μερικοί τις χρησιμοποιούσανε κανονικά, όπως «παιδί», «σκαμνί», «ράχη», «πόρτα» «δέντρο», «απίδι», «καλάθι» κ.λπ. Αλλοι λένε τα εξοχικά βουνά «σταλίαν» που διαμορφώθηκε από τη λέξη «στάβλοι» και άλλοι «παρχάρε» η οποία λέξη διαμορφώθηκε από τις λέξεις «παρά+χωριό». Κάποιοι τα χόρτα τα ονομάζουν «χολχόνε», από τις λέξεις χλόος+χλόη και κάποιοι «χορτάρε», από το χορτάρια. «Νίκαγε» ο ένας «έτρεπε» ο άλλως. Και το «εχτές» υπήρξε σαν λέξη και το «οψέ» σαν αντίστοιχο. Ποικιλία και πλούτος της γλώσσας, μέσα σε ένα χωριό το οποίο δεν είχε και πολλή επαφή με τα παραλιακά αστικά κέντρα. Από έναν πληθυσμό, συγγενή με όλους τους Πόντιους. Γι' αυτό και η Οτσενα αποτελεί ένα παράδειγμα μικρού Πόντου, ένα παράδειγμα της Ανατολής. Οι διαφορές αυτές ποτέ δεν έχουν συνειδητοποιηθεί μέσα στο χωριό. Ποτέ δεν αισθάνθηκε κανείς ξένος. Ολοι ήρθαν από έξω και όλοι είχαν την ίδια μοίρα.
Το σημαντικότερο ήταν ότι όλοι μιλούσαν την ίδια γλώσσα, τα ρωμαιικά, δηλαδή Ποντιακά.
Το χωριό αδειάζειΣήμερα λοιπόν αυτό το χωριό αδειάζει. Σβήνει τούτο το αστέρι. Φεύγουν οι άνθρωποι από την Οτσενα. Ζήτημα να έχει μείνει εκεί το ένα τέταρτο του πληθυσμού. Ειδικά στην Κάτω Οτσενα, από τα περίπου 630 σπίτια, μόνο τα 200 δίνουν σημάδι ζωής, ανάβει το φως και καπνίζει το τζάκι τους. Και αυτοί έτοιμοι να φύγουν, από ένα μικρό χωριό που κουβαλάει στην πλάτη του τα ερείπια ενός πολιτισμού χιλιάδων χρόνων, μιας ολόκληρης ιστορίας. Φεύγοντας ο καθένας, παίρνει και μαζί του ό,τι παραπάνω και διαφορετικό έχει, μαζεύοντας από πίσω του όλα του τα ίχνη, εξαφανίζοντας τα πανάρχαια πολιτισμικά του ερείπια. Με τον κάθε θυμωμένο φυγά, με τον κάθε απελπισμένο μετανάστη που φεύγει από τον τόπο, μια φλέβα ακόμη νεκρώνεται και αργοπεθαίνει τόσο φρικτά ένας πολιτισμός, αφήνοντας πίσω την άγνοια, αμορφωσιά και την απανθρωπιά. Ακόμη και ο θάνατος ενός ανθρώπου αδυνατίζει μια πανάρχαια γλώσσα, καθώς μαζί του πεθαίνουν όλες οι παραπάνω λέξεις, που μπόρεσαν να σωθούν στη μνήμη του, από τη λεηλασία του καπιταλισμού, από το ανελέητο χτύπημα των μέσων μαζικής ενημέρωσης, από την αδιαφορία, την ξενολατρία και την προδοσία.
Κρυφοκλαίει, στεγνοδακρύζει η Οτσενα, κραυγάζει τόσο ώστε η αύδη (φωνή) της ξεπερνάει τα σύνορα της ακοής μας. Ισως και γι' αυτό δεν ακούει κανείς. Εξαφανίζεται ένα πανάρχαιο ιδίωμα της ελληνικής γλώσσας, μπροστά στα μάτια ενός κόσμου που λέει ότι είναι πολιτισμένος. Διότι στις μεγάλες πόλεις, κανείς δεν θα μπορέσει να μιλήσει τη μητρική του γλώσσα, όσο και να τρελαίνεται να την ακούσει. Οσο και να κάθεται μόνος, μοιρολογώντας από τη νοσταλγία του να την ψιθυρίσει.Του Vahit Tursun** Ο Vahit Tursuείναι ελληνόφωνος από την περιοχή Οφη Τραπεζούντας. Αυτό το άρθρο του δημοσιεύθηκε στη μεγάλης κυκλοφορίας, κεντροαριστερή εφημερίδα της Τουρκίας Radikal, την Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2007.Ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι στην Τουρκία Ενα από τα πλέον ενδιαφέροντα φαινόμενα στη σύγχρονη Τουρκία, αποτελεί αυτό της ύπαρξης μουσουλμανικών ελληνόφωνων ομάδων. Η παραδοσιακή ελληνοτουρκική αντιπαράθεση, η αυταρχική εσωτερική δομή της Τουρκίας, η εξέγερση των Κούρδων, μαζί με την επιβίωση των στερεοτύπων για τη διαμόρφωση των νεότερων εθνών στην περιοχή μας, εμπόδισε τη μελέτη του φαινομένου αυτού. Η μετάβαση ελληνόφωνων ομάδων από το χριστιανικό θρησκευτικό σύστημα στο ισλαμικό κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατάκτησης, αποτελεί μέχρι σήμερα ένα θέμα άγνωστο για τη νεοελληνική επιστήμη. Σήμερα υπάρχουν τέσσερις ελληνόφωνες ομάδες στην Τουρκία: κρητική, ποντιακή, μακεδονική και κυπριακή. Κάθε μια απ’ αυτές έχει εξαιρετικό ιστορικό ενδιαφέρον. Η έκφραση των ομάδων αυτών είναι γεγονός ιδιαίτερης σημασίας, εφόσον αναδεικύει μια άγνωστη πλευρά της σύγχρονης τουρκικής κοινωνίας που ολοένα γίνεται και περισσότερο σημαντική. Η δημόσια εμφάνιση των ομάδων αυτών δεν αφορά μόνο την τουρκική κοινωνία, η οποία συνειδητοποιεί αργά τον πολυεθνοτικό της χαρακτήρα, καθώς και τους εθνογενετικούς της μύθους. Αφορά παράλληλα και την ελληνική, γιατί της αποκαλύπτει τον τρόπο συγκρότησης των σύγχρονων εθνικών κρατών στην περιοχή μας και το αδιέξοδο των ενδιάμεσων ομάδων -γέννημα της ιστορίας- οι οποίες υποχρεώθηκαν να ενταχθούν στο κράτος που είχε ιδεολογικό υπόβαθρο, το δικό τους θρησκευτικό δόγμα.
Βλασης Αγτζιδης, ιστορικός
In the Black Sea, a Pontic Greek village slowly dies out as its inhabitants abandon their homes
THE RADIO STATION OF OUR VILLAGE >Radio Ocena
Ocena is a village near Turkey’s Black Sea coast, known to Greeks as the Pontus, in the mountains behind the town of Trebizond. It is in an idyllic setting of pine and fir trees near the mountain peaks, among valleys and crystal-clear springs.
The village’s original inhabitants were probably fugitives from Ottoman oppression who fled to the shelter of the wooded peaks. It is not known when they built the first houses that became a settlement. It seems that as soon as they built them, the Ottomans discovered them and demolished them.
According to Ottoman archives (the tax archive, or tahrir defterleri, of 1583) the community consisted of just five families. That was the last year the mountains were free. From then on they were included in the Ottoman Empire’s tax system.
Over the next few years more people moved to the village and the days of isolation were over. By 1613, the number of families had grown to 54, four of them declaring themselves Muslims.
According to G. Kandilaptis in his book “Ta Fitiana,” all the inhabitants of the Ofi area, to which Ocena belonged, converted to Islam by order of the region’s bishop. No one knows if they were asked to gather in one place or if someone went around announcing the decision to householders.
Everyone who reached Ocena from various other areas brought their own idiom with them, enriching the local dialect and resulting in a great variety of expressions in a village that did not have much contact with the coastal towns. Its inhabitants had links with the entire Pontus region, of which Ocena could be called a microcosm, an example of the East.
People in the village were not conscious of these differences; they did not consider themselves outsiders. Everyone was from somewhere else. Most importantly, they all spoke the same language, “Romeika,” or Pontic Greek.
Today the village is losing its inhabitants. Only a quarter of the population remains. Particularly in Kato Ocena, lights are turned on in only 200 of the 630 homes. Even these last few inhabitants are ready to leave the small village that is the last remnant of a civilization that is thousands of years old, taking with it everything that is different, every trace of its ancient cultural relics.
Every angry fugitive, every desperate emigrant who leaves his homeland means one more nail in the coffin of that civilization, leaving behind ignorance and inhumanity. Even the death of a single person weakens an ancient language, as that person takes with them all the words in his or her memory that are now rarely spoken because of the relentless onslaught of capitalism, the media, indifference, the worship of all things foreign, and of betrayal.
Ocena is dying a slow death, and with it an age-old idiom of the Greek language, in full sight of a world that believes itself to be civilized. In the large towns, no one can speak their native tongue, much as they love hearing it.
Greek-speaking Muslims in Turkey
One of the most interesting phenomena in modern Turkey is the existence of Greek-speaking Muslims.
The traditional Greek-Turkish conflict, Turkey’s authoritarian administration, the Kurdish uprising and the survival of stereotypes surrounding the formation of newer nations in the region have made studying this particular ethnic group difficult.
The way Greek-speaking groups passed from Christianity to Islam during Ottoman rule is unknown to modern Greek scholars.
Today there are four main grecophone groups in Turkey: the Cretans, Pontics, Macedonians and Cypriots. Each of them is of extreme historic interest. The way these groups express themselves is of great importance as it reveals an unknown aspect of modern Turkish society that is becoming more and more important.
The public appearance of these groups is not only of interest to Turkish society, which is slowly becoming aware of its multicultural nature, but also to Greek society. These groups illuminate how modern nation-states in the region were formed and the way groups caught in the middle – created by history – were forced to be incorporated into the ideological foundation and the religious doctrine of the particular state they were living in.
By Vahit Tursun (1)
Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού μάλλον ήταν φυγάδες, οι οποίοι έφυγαν από την καταπίεση των Οθωμανών και αφέθηκαν στην αγκαλιά του πυκνού δάσους. Είναι άγνωστο πόσον καιρό πήρε στους Οτσενίτες να χτίσουν τα πρώτα τους κανονικά σπίτια για να μπουν μέσα και να ζήσουν σαν άνθρωποι. Φαίνεται όμως πως μόλις τα χτίσανε, οι Οθωμανοί τούς ανακάλυψαν κα τους κατέγραψαν. Σύμφωνα με τα στοιχεία των Οθωμανών (Tahrir defterleri, 1583), όλοι κ' όλοι πέντε οικογένειες ήτανε. Αυτές αποτελούσαν τους πρώτους κάτοικους του χωριού. Εκείνη τη χρονιά αφαιρέθηκε η ελεύθερή τους υπηκοότητα των βουνών, και έτσι περάσανε στη λίστα των χαρατσιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Στα επόμενα χρόνια ήρθαν και εγκαταστάθηκαν και άλλοι στο χωριό. Ετσι, οι πρώτοι Οτσενίτες απόκτησαν γείτονες. Η μοναξιά τους εκεί επάνω στα βουνά είχε τελειώσει. Μέσα σε τριάντα χρόνια, από το 1583 έως το 1613, οι κάτοικοι του χωριού αυξήθηκαν στις πενήντα τέσσερις οικογένειες, από τους οποίους οι τέσσερις δήλωσαν πως ήταν μουσουλμάνοι. Οπως μας πληροφορεί ο Γ. Κανδηλάπτης στο βιβλίο του «Τα Φιτίανα», όλοι οι κάτοικοι της περιοχής του Οφη, όπου ανήκει και η Οτσενα, εξισλαμίστηκαν με απόφαση του Δεσπότη της περιοχής. Κανένας δεν ξέρει εάν τους κάλεσαν για να μαζευτούν σε μια περιοχή ή αν πήγαν κάποιοι σπίτι σπίτι και τους ανακοίνωσαν την πικρή απόφαση. Ολοι αυτοί που φτάσανε στη Οτσενα από διάφορες περιοχές, φέρανε και τα δικά τους ιδιώματα. Μερικοί χρησιμοποιούσαν τα ουσιαστικά με την κατάληξη (ν), όπως «παιδίν», «σκαμνίν», «ράχην», «πόρταν» «δέντρον», «απίδιν», «καλάθιν» κ.λπ. και μερικοί τις χρησιμοποιούσανε κανονικά, όπως «παιδί», «σκαμνί», «ράχη», «πόρτα» «δέντρο», «απίδι», «καλάθι» κ.λπ. Αλλοι λένε τα εξοχικά βουνά «σταλίαν» που διαμορφώθηκε από τη λέξη «στάβλοι» και άλλοι «παρχάρε» η οποία λέξη διαμορφώθηκε από τις λέξεις «παρά+χωριό». Κάποιοι τα χόρτα τα ονομάζουν «χολχόνε», από τις λέξεις χλόος+χλόη και κάποιοι «χορτάρε», από το χορτάρια. «Νίκαγε» ο ένας «έτρεπε» ο άλλως. Και το «εχτές» υπήρξε σαν λέξη και το «οψέ» σαν αντίστοιχο. Ποικιλία και πλούτος της γλώσσας, μέσα σε ένα χωριό το οποίο δεν είχε και πολλή επαφή με τα παραλιακά αστικά κέντρα. Από έναν πληθυσμό, συγγενή με όλους τους Πόντιους. Γι' αυτό και η Οτσενα αποτελεί ένα παράδειγμα μικρού Πόντου, ένα παράδειγμα της Ανατολής. Οι διαφορές αυτές ποτέ δεν έχουν συνειδητοποιηθεί μέσα στο χωριό. Ποτέ δεν αισθάνθηκε κανείς ξένος. Ολοι ήρθαν από έξω και όλοι είχαν την ίδια μοίρα.
Το σημαντικότερο ήταν ότι όλοι μιλούσαν την ίδια γλώσσα, τα ρωμαιικά, δηλαδή Ποντιακά.
Το χωριό αδειάζειΣήμερα λοιπόν αυτό το χωριό αδειάζει. Σβήνει τούτο το αστέρι. Φεύγουν οι άνθρωποι από την Οτσενα. Ζήτημα να έχει μείνει εκεί το ένα τέταρτο του πληθυσμού. Ειδικά στην Κάτω Οτσενα, από τα περίπου 630 σπίτια, μόνο τα 200 δίνουν σημάδι ζωής, ανάβει το φως και καπνίζει το τζάκι τους. Και αυτοί έτοιμοι να φύγουν, από ένα μικρό χωριό που κουβαλάει στην πλάτη του τα ερείπια ενός πολιτισμού χιλιάδων χρόνων, μιας ολόκληρης ιστορίας. Φεύγοντας ο καθένας, παίρνει και μαζί του ό,τι παραπάνω και διαφορετικό έχει, μαζεύοντας από πίσω του όλα του τα ίχνη, εξαφανίζοντας τα πανάρχαια πολιτισμικά του ερείπια. Με τον κάθε θυμωμένο φυγά, με τον κάθε απελπισμένο μετανάστη που φεύγει από τον τόπο, μια φλέβα ακόμη νεκρώνεται και αργοπεθαίνει τόσο φρικτά ένας πολιτισμός, αφήνοντας πίσω την άγνοια, αμορφωσιά και την απανθρωπιά. Ακόμη και ο θάνατος ενός ανθρώπου αδυνατίζει μια πανάρχαια γλώσσα, καθώς μαζί του πεθαίνουν όλες οι παραπάνω λέξεις, που μπόρεσαν να σωθούν στη μνήμη του, από τη λεηλασία του καπιταλισμού, από το ανελέητο χτύπημα των μέσων μαζικής ενημέρωσης, από την αδιαφορία, την ξενολατρία και την προδοσία.
Κρυφοκλαίει, στεγνοδακρύζει η Οτσενα, κραυγάζει τόσο ώστε η αύδη (φωνή) της ξεπερνάει τα σύνορα της ακοής μας. Ισως και γι' αυτό δεν ακούει κανείς. Εξαφανίζεται ένα πανάρχαιο ιδίωμα της ελληνικής γλώσσας, μπροστά στα μάτια ενός κόσμου που λέει ότι είναι πολιτισμένος. Διότι στις μεγάλες πόλεις, κανείς δεν θα μπορέσει να μιλήσει τη μητρική του γλώσσα, όσο και να τρελαίνεται να την ακούσει. Οσο και να κάθεται μόνος, μοιρολογώντας από τη νοσταλγία του να την ψιθυρίσει.Του Vahit Tursun** Ο Vahit Tursuείναι ελληνόφωνος από την περιοχή Οφη Τραπεζούντας. Αυτό το άρθρο του δημοσιεύθηκε στη μεγάλης κυκλοφορίας, κεντροαριστερή εφημερίδα της Τουρκίας Radikal, την Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2007.Ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι στην Τουρκία Ενα από τα πλέον ενδιαφέροντα φαινόμενα στη σύγχρονη Τουρκία, αποτελεί αυτό της ύπαρξης μουσουλμανικών ελληνόφωνων ομάδων. Η παραδοσιακή ελληνοτουρκική αντιπαράθεση, η αυταρχική εσωτερική δομή της Τουρκίας, η εξέγερση των Κούρδων, μαζί με την επιβίωση των στερεοτύπων για τη διαμόρφωση των νεότερων εθνών στην περιοχή μας, εμπόδισε τη μελέτη του φαινομένου αυτού. Η μετάβαση ελληνόφωνων ομάδων από το χριστιανικό θρησκευτικό σύστημα στο ισλαμικό κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατάκτησης, αποτελεί μέχρι σήμερα ένα θέμα άγνωστο για τη νεοελληνική επιστήμη. Σήμερα υπάρχουν τέσσερις ελληνόφωνες ομάδες στην Τουρκία: κρητική, ποντιακή, μακεδονική και κυπριακή. Κάθε μια απ’ αυτές έχει εξαιρετικό ιστορικό ενδιαφέρον. Η έκφραση των ομάδων αυτών είναι γεγονός ιδιαίτερης σημασίας, εφόσον αναδεικύει μια άγνωστη πλευρά της σύγχρονης τουρκικής κοινωνίας που ολοένα γίνεται και περισσότερο σημαντική. Η δημόσια εμφάνιση των ομάδων αυτών δεν αφορά μόνο την τουρκική κοινωνία, η οποία συνειδητοποιεί αργά τον πολυεθνοτικό της χαρακτήρα, καθώς και τους εθνογενετικούς της μύθους. Αφορά παράλληλα και την ελληνική, γιατί της αποκαλύπτει τον τρόπο συγκρότησης των σύγχρονων εθνικών κρατών στην περιοχή μας και το αδιέξοδο των ενδιάμεσων ομάδων -γέννημα της ιστορίας- οι οποίες υποχρεώθηκαν να ενταχθούν στο κράτος που είχε ιδεολογικό υπόβαθρο, το δικό τους θρησκευτικό δόγμα.
Βλασης Αγτζιδης, ιστορικός
In the Black Sea, a Pontic Greek village slowly dies out as its inhabitants abandon their homes
THE RADIO STATION OF OUR VILLAGE >Radio Ocena
Ocena is a village near Turkey’s Black Sea coast, known to Greeks as the Pontus, in the mountains behind the town of Trebizond. It is in an idyllic setting of pine and fir trees near the mountain peaks, among valleys and crystal-clear springs.
The village’s original inhabitants were probably fugitives from Ottoman oppression who fled to the shelter of the wooded peaks. It is not known when they built the first houses that became a settlement. It seems that as soon as they built them, the Ottomans discovered them and demolished them.
According to Ottoman archives (the tax archive, or tahrir defterleri, of 1583) the community consisted of just five families. That was the last year the mountains were free. From then on they were included in the Ottoman Empire’s tax system.
Over the next few years more people moved to the village and the days of isolation were over. By 1613, the number of families had grown to 54, four of them declaring themselves Muslims.
According to G. Kandilaptis in his book “Ta Fitiana,” all the inhabitants of the Ofi area, to which Ocena belonged, converted to Islam by order of the region’s bishop. No one knows if they were asked to gather in one place or if someone went around announcing the decision to householders.
Everyone who reached Ocena from various other areas brought their own idiom with them, enriching the local dialect and resulting in a great variety of expressions in a village that did not have much contact with the coastal towns. Its inhabitants had links with the entire Pontus region, of which Ocena could be called a microcosm, an example of the East.
People in the village were not conscious of these differences; they did not consider themselves outsiders. Everyone was from somewhere else. Most importantly, they all spoke the same language, “Romeika,” or Pontic Greek.
Today the village is losing its inhabitants. Only a quarter of the population remains. Particularly in Kato Ocena, lights are turned on in only 200 of the 630 homes. Even these last few inhabitants are ready to leave the small village that is the last remnant of a civilization that is thousands of years old, taking with it everything that is different, every trace of its ancient cultural relics.
Every angry fugitive, every desperate emigrant who leaves his homeland means one more nail in the coffin of that civilization, leaving behind ignorance and inhumanity. Even the death of a single person weakens an ancient language, as that person takes with them all the words in his or her memory that are now rarely spoken because of the relentless onslaught of capitalism, the media, indifference, the worship of all things foreign, and of betrayal.
Ocena is dying a slow death, and with it an age-old idiom of the Greek language, in full sight of a world that believes itself to be civilized. In the large towns, no one can speak their native tongue, much as they love hearing it.
Greek-speaking Muslims in Turkey
One of the most interesting phenomena in modern Turkey is the existence of Greek-speaking Muslims.
The traditional Greek-Turkish conflict, Turkey’s authoritarian administration, the Kurdish uprising and the survival of stereotypes surrounding the formation of newer nations in the region have made studying this particular ethnic group difficult.
The way Greek-speaking groups passed from Christianity to Islam during Ottoman rule is unknown to modern Greek scholars.
Today there are four main grecophone groups in Turkey: the Cretans, Pontics, Macedonians and Cypriots. Each of them is of extreme historic interest. The way these groups express themselves is of great importance as it reveals an unknown aspect of modern Turkish society that is becoming more and more important.
The public appearance of these groups is not only of interest to Turkish society, which is slowly becoming aware of its multicultural nature, but also to Greek society. These groups illuminate how modern nation-states in the region were formed and the way groups caught in the middle – created by history – were forced to be incorporated into the ideological foundation and the religious doctrine of the particular state they were living in.
By Vahit Tursun (1)
Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010
Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ
Ο Ελληνας Ηλιάδης μετανάστης στην Αργεντινή τα χρόνια του Μεσοπολέμου άρχισε ως πλανόδιος πωλητής γλυκισμάτων. Ταχύτατα έγινε ο μονοπωλιακός κατασκευαστής τους στη Mar del Plata που βρίσκεται 420 χλμ. νότια του Μπουένος Αϊρες. Αργότερα ο δραστήριος ρωμιός στράφηκε στις οικοδομικές business και έφτασε να γίνει ο ιδρυτής της μεγαλυτερης εταιρίας οικοδομών της μοντέρνας λουτρόπολης Mar del Plata. Ηταν μάλιστα ο πρώτος κατασκευαστής πολυκατοικιών που ξεπερνούν τους 40 ορόφους.
Απόβαση Ελλήνων
Η παρουσία όμως των Ελλήνων στην Αργεντινή χρονολογείται πολύ νωρίτερα από τότε που ανακαλύφθηκε η ήπειρος, η δε δράση τους καταμαρτυρείται στα ντοκουμέντα των Κορτές και Πισάρο. Κατά τον πόλεμο της ανεξαρτησίας της Αργεντινής Ελληνες πολεμιστές πολέμησαν στο πλευρό του Σαν Μαρτίν και έκτοτε μια φρεγάτα του πολεμικού ναυτικού της Αργεντινής φέρει τιμητικά το όνομα "Σπύρος".
Το πρώτο μεταναστευτικό ρεύμα δεν εκδηλώνεται παρά μόνο προς τα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα χωρίς όμως να εμφανίζει τάσεις μόνιμης εγκατάσταης. Ούτως ή άλλως το ελληνικό μεταναστευτικό ρεύμα είχε προορισμό χώρες εξίσου μακρυνές όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αυστραλία, σίγουρα όμως, πιο ανεπτυγμένες.
Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, το μεταναστευτικό ρεύμα προς τη Λ. Αμερική ενισχύεται από ελληνικούς και αρμένιους πληθυσμούς οι οποίοι εγκαταλείπυν τις περιοχές της που περιήλθαν οριστικά στην Τουρκία.
Μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο σημειώνεται επίσης κάποια σημαντική ροή μεταναστών, η οποία όμως διακόπτεται στο τέλος της δεκαετίας του '60.
Σήμερα, δεν υπάρχει μεταναστευτικό ρεύμα προς την Αργεντινή, αντίθετα εμφανίζεται μια τάση παλιννόστησης από αποδήμους της 2ας γενεάς κυρίως λόγω οικονομικών προβλημάτων.
Τα στοιχεία που αναφέρονται στον ομογενειακό πληθυσμό της Αργεντινής δε συμφωνούν μεταξύ τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΞ για το 1992, οι Ελληνες της Αργεντινής αγγίζουν τις 20.000 ενώ η Εκκλησία ανεβάζει τον αριθμό στις 60.000, ίσως γιατί η εκκλησία μπορεί να έχει στοιχεία για την παρουσία Ελλήνων σε αρκετά απομακρυσμένες από την πρωτεύουσα της χώρας περιοχές που άλλοι φορείς ή αρχές είναι δύσκολο να καταμετρήσουν. Μπορούμε όμως, να υποθέσουμε, ότι μέρος του ποιμνίου δεν είναι ελληνικής καταγωγής αλλά πιστοί ορθόδοξοι.
Οι περισσότεροι Ελληνες άνω των 1/3 είναι εγκατεστημένοι στην ευρύτερη περιοχή του Μπουένος Αϊρες και επιδεικνύουν αξιοσημείωτη οργανωτική δραστηριότητα. Είναι γεγονός, πάντως, ότι ο ελληνισμός της Αργεντινής φθίνει και αυτό σε μια εποχή που η χώρα έχει ανοίξει τις πύλες της σε μετανάστες κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης προσπαθώντας να αντισταθμίσει το πρόβλημα της υπογεννητικότητας και της ελλείψεως εργατικού και επιστημονικού προσωπικού.
Υπήρξαν σκέψεις για μετακίνηση προς την Αργεντινή επαναπατριζομένων Ελλήνων από Ρωσία και Αλβανία, οι οποίες όμως, δεν τελεσφόρησαν γιατί και η Ελλάδα αντιμετωπίζει πρόβλημα υπογεννητικότητας.
Οικονομική δραστηριότητα
Ο ελληνισμός της Αργεντινής περιλαμβάνει αρκετούς πετυχημένους επιχειρηματίες, όπως εφοπλιστές, εμπόρους, βιομηχάνους, ελεύθερους επαγγελματίες και καλλιτέχνες. Σημαντική είναι η παρουσία εργατικής ομογένειας ειδικά στις βιομηχανικές ζώνες.
Λογοτεχνικές δάφνες
Οι Ελληνες της Αργεντινής δεν απέχουν από τα καλλιτεχνικά δρώμενα. Οι λογοτέχνες της διασποράς και ειδικά τα παιδιά των μεταναστών που δεν ξέρουν ελληνικά, αλλά κατέχουν άπταιστα την ισπανική, έχουνεπιδείξει αξιοσημείωτη καιαναγνωρισμένη λογοτεχνική δραστηριότητα.
Μερικοί από αυτούς απέσπασαν και βραβεία λογοτεχνίας όπως:
Ο διηγηματογράφος, πεζογράος και καθηγητής λογοτεχνίας Αντρές - Ομέρο Ατανασίου που τιμήθηκε το 1960 με το βραβείο Αργεντινής Ενωσης Συγγραφέων, η Λιμπερτάδ Ντεμιτρόπουλος που το 1981 κέρδισε το βραβείο δήμου του Μπουένος Αϊρες και το 1984 το Β κρατικό βραβείο.
Ο Χόρχε Ζανίνο ο οποίος το 1977 βραβεύτηκε με το βραβείο Αργεντινού Ιδρύματος για την ποίηση.
Ο τελευταίος διαφέρει από τους υπόλοιπους όσον αφορά τη θεματολογία του που έχει ως κύριο άξονα την Ελλάδα. Οι υπόλοιποι ως επί το πλείστον αντλούν τα θέματά τους από τον αμερικάνικο κόσμο και σπανιότερα από τη γη των προγόνων τους.
Αξίζει να αναφερθεί και ο πεζογράφος Γιώργος Χουρμουζιάδης με τα διηγήματα: "Κύκλοι που κλείνουν".
Οργανώσεις ελληνισμού Αργεντινής
Στην πρωτεύουσα και στην περιοχή του Μπουένος Αϊρες υπάρχουν 4 κοινότητες, η Επισκοπή Κεντρικής και Νότιας Αμερικής με 4 ναούς, ένα Ελληνικό Πολιτιστικό Ινστιτουτο, Φιλόπτωχος Αδελφότητα Κυριών, Αλληλοβοηθητικός Σύλλογος, γηροκομείο, Ελληνοαργεντινό Επιμελητήριο Βιομηχανίας και Εμπορίου.
Εκτός του Μπουένος Αϊρες υπάρχουν οι κοινότητες της Cosdoba της Mar del Plata με ιδιοκτησιακό κτίριο και 200-300 μέλη, της Σάλτα, της Ροσάριο και της Ρεσιστέντσια και Κομοδέρο Ριβαδάβια.
Η ελληνόφωνη ενημέρωση
Οι πληροφορίες που διαθέτουμε είναι αρκετά απογοητευτικές στο θέμα του Τύπου, εφόσον δεν υπάρχει πλέον ελληνόφωνος, ούτε ελληνικών συμφερόντων Τύπος στην Αργεντινή. Στο Μπουένος Αϊρες εκδίδεται ένα μηνιαίο έντυπο της Επισκοπής με τίτλο "Luz Mellenica" (ελληνικό φως) και μία μηνιαία δίγλωσση έκδοση με τίτλο "GRECIA MOY" (η Ελλάδα σήμερα) από το ίδρυμα "Θεόδωρος Μαραγκός".
Ακόμη, υπάρχει μια ωριαία εβδομαδιαία ελληνική εκπομπή στο Μπουένος Αϊρες κι αυτή υπό την επίβλεψη του Ιδρύματος "Θεόδωρος Μαραγκός" στο Radio Municipal.
Επίσης ραδιοφωνικές εκπομπές πραγματοποιούνται κατά καιρούς από τις ελληνικές κοινότητες και στις επαρχίες, στους τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Η ελληνόφωνη εκπαίδευση
Η εκπαίδευση των Ελλήνων της Αργεντινής έχει εναποτεθεί κυρίως στην μέριμνα των Κοινοτήτων της Ομογένειας. Πολλές από τις κοινότητες διατηρούν απογευματινά δημοτικά σχολεία ή κάποιας μορφής εκπαιδευτικά προγράμματα εκμάθησης της μητρικής γλώσσας μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Γυμνάσια δεν υπάρχουν ακόμη.
Οι αργεντινές αρχές δεν αναγνώριζαν τα κοινοτικά σχολεία μέχρι το 1984, οπότε ιδρύθηκε το δίγλωσσο ελληνο-αργεντινό ημερήσιο διδακτικό σχολείο της κοινότητας του Μπουένος Αϊρες ενταγμένο βέβαια στο αργεντινό σχολικό σύστημα. Το σχολείο ιδρύθηκε κυρίως με δαπάνες του κληροδοτήματος Ωνάση, ενώ αυτή τη στιγμή το υπουργείο παιδείας της Αργεντινής χρηματοδοτεί κατά 50% τις ανάγκες του.
Η ελληνική γλώσσα δε διδάσκεται σε δευτεροβάθμιο επίπεδο εκπαίδευσης.
Τα ελληνικά διδάσκονται ωστόσο σε τριτοβάθμιο επίπεδο στο γνωστό Καθολικό Πανεπιστήμιο στο Μπουένος Αϊρες, που ήταν απόρροια της πρωτοβουλίας του Ελληνικού Πολιτιστικού Ινστιτούτου Μπουένος Αϊρες που λειτουργεί από το 1983.
Τις προσπάθειες σε επίπεδο γλώσσας συμπληρώνουν πολιτιστικά προγράμματα με διαλέξεις, μουσικές εκδηλώσεις, διδασκαλία ελληνικών χορών και τραγουδιών. Παράλληλα αξιοσημείωτες διαστάσεις έχουν πάρει τα προγράμματα αλληλοβοήθειας για την ενίσχυση των ασθενέστερων Ελλήνων.
Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία
Η Αργεντινή υπάγεται εκκλησιαστικά στην Επισκοπή Μπουένος Αϊρες που αποτελεί τμήμα της Αρχιεπισκοπής Β/Ν Αμερικής και έχει 11 Ελληνορθόδοξους Ναούς.
Κάθε κοινότητα έχει έναν ιερό ναό, το πρόβλημα όμως, έρχεται στην έλλειψη ιερέων. Το Νοέμβριο του 1991 πραγματοποιήθηκε στο Μπουένος Αϊρες η Ε συνάντηση αντιπροσώπων των ελληνικών κοινοτήτων της Λατινικής Αμερικής και το Α κληρικολαϊκό συνέδριο. Συμμετείχαν 110 αντιπρόσωποι από όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής εκ των οποίων οι 50 ήταν νεολαία.
"MAR DEL PLATA ή, ο έρωτας"
Το φτωχό ψαράδικο χωριό της Αργεντινής Mar del Plata χρωστάει κατά πολύ τη μετεξέλιξή του σε μεγάλο αστικό κέντρο και μοντέρνα λουτρόπολη στον Ελληνα μετανάστη Ηλιάδη, όπως αναφέραμε πιο πάνω.
Και όπως αναφέρει ο φημισμένος Αργεντινός συγγραφέας Αμπελάρντο Αριας στο διήγημά του "Mar del Plata ή ο έρωτας": "Με παίρνεις τώρα να μου δείξεις τις πολυκατοικίες σου, ορόφους πάνω σε ορόφους, που έχτισε ο ρωμιός εφευρέτης των γλυκισμάτων σου και γκρεμιστής των παλατιών σου".
Στον Ηλιάδη αναφέρεται και ο Ανδρέας Ζαϊμης Γενικός Γραμματέας Αποδήμων Ελληνισμού το 1990 μετά από ταξίδι του στην Αργεντινή:
"Ο Ηλιάδης έχτισε, λοιπόν, ένα ωραίο σπίτι, το νοίκιασε, έβγαλε λεφτά, έχτισε δεύτερο σπίτι, το πούλησε, έχτισε τρίτο σπίτι, τέταρτο. Τελικά έχτισε πολυκατοικίες και ουρανοξύστες. Και έκανε το Mar del Plata ένας Ελληνας".
Βιβλιογραφία:
-"Ο ΑΠΟΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ" - Φάκελος: Λατινική Αμερική, Εκδοση ΓΓΑ 1994.
-"Αργεντινοί πεζογράφοι", μετάφραση Γ.Δ. Χουρμουζιάδης.
-"Επισκόπηση Ιστορίας Νεοελληνικής Διασποράς", Ι. Χασιώτης.
Απόβαση Ελλήνων
Η παρουσία όμως των Ελλήνων στην Αργεντινή χρονολογείται πολύ νωρίτερα από τότε που ανακαλύφθηκε η ήπειρος, η δε δράση τους καταμαρτυρείται στα ντοκουμέντα των Κορτές και Πισάρο. Κατά τον πόλεμο της ανεξαρτησίας της Αργεντινής Ελληνες πολεμιστές πολέμησαν στο πλευρό του Σαν Μαρτίν και έκτοτε μια φρεγάτα του πολεμικού ναυτικού της Αργεντινής φέρει τιμητικά το όνομα "Σπύρος".
Το πρώτο μεταναστευτικό ρεύμα δεν εκδηλώνεται παρά μόνο προς τα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα χωρίς όμως να εμφανίζει τάσεις μόνιμης εγκατάσταης. Ούτως ή άλλως το ελληνικό μεταναστευτικό ρεύμα είχε προορισμό χώρες εξίσου μακρυνές όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αυστραλία, σίγουρα όμως, πιο ανεπτυγμένες.
Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, το μεταναστευτικό ρεύμα προς τη Λ. Αμερική ενισχύεται από ελληνικούς και αρμένιους πληθυσμούς οι οποίοι εγκαταλείπυν τις περιοχές της που περιήλθαν οριστικά στην Τουρκία.
Μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο σημειώνεται επίσης κάποια σημαντική ροή μεταναστών, η οποία όμως διακόπτεται στο τέλος της δεκαετίας του '60.
Σήμερα, δεν υπάρχει μεταναστευτικό ρεύμα προς την Αργεντινή, αντίθετα εμφανίζεται μια τάση παλιννόστησης από αποδήμους της 2ας γενεάς κυρίως λόγω οικονομικών προβλημάτων.
Τα στοιχεία που αναφέρονται στον ομογενειακό πληθυσμό της Αργεντινής δε συμφωνούν μεταξύ τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΞ για το 1992, οι Ελληνες της Αργεντινής αγγίζουν τις 20.000 ενώ η Εκκλησία ανεβάζει τον αριθμό στις 60.000, ίσως γιατί η εκκλησία μπορεί να έχει στοιχεία για την παρουσία Ελλήνων σε αρκετά απομακρυσμένες από την πρωτεύουσα της χώρας περιοχές που άλλοι φορείς ή αρχές είναι δύσκολο να καταμετρήσουν. Μπορούμε όμως, να υποθέσουμε, ότι μέρος του ποιμνίου δεν είναι ελληνικής καταγωγής αλλά πιστοί ορθόδοξοι.
Οι περισσότεροι Ελληνες άνω των 1/3 είναι εγκατεστημένοι στην ευρύτερη περιοχή του Μπουένος Αϊρες και επιδεικνύουν αξιοσημείωτη οργανωτική δραστηριότητα. Είναι γεγονός, πάντως, ότι ο ελληνισμός της Αργεντινής φθίνει και αυτό σε μια εποχή που η χώρα έχει ανοίξει τις πύλες της σε μετανάστες κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης προσπαθώντας να αντισταθμίσει το πρόβλημα της υπογεννητικότητας και της ελλείψεως εργατικού και επιστημονικού προσωπικού.
Υπήρξαν σκέψεις για μετακίνηση προς την Αργεντινή επαναπατριζομένων Ελλήνων από Ρωσία και Αλβανία, οι οποίες όμως, δεν τελεσφόρησαν γιατί και η Ελλάδα αντιμετωπίζει πρόβλημα υπογεννητικότητας.
Οικονομική δραστηριότητα
Ο ελληνισμός της Αργεντινής περιλαμβάνει αρκετούς πετυχημένους επιχειρηματίες, όπως εφοπλιστές, εμπόρους, βιομηχάνους, ελεύθερους επαγγελματίες και καλλιτέχνες. Σημαντική είναι η παρουσία εργατικής ομογένειας ειδικά στις βιομηχανικές ζώνες.
Λογοτεχνικές δάφνες
Οι Ελληνες της Αργεντινής δεν απέχουν από τα καλλιτεχνικά δρώμενα. Οι λογοτέχνες της διασποράς και ειδικά τα παιδιά των μεταναστών που δεν ξέρουν ελληνικά, αλλά κατέχουν άπταιστα την ισπανική, έχουνεπιδείξει αξιοσημείωτη καιαναγνωρισμένη λογοτεχνική δραστηριότητα.
Μερικοί από αυτούς απέσπασαν και βραβεία λογοτεχνίας όπως:
Ο διηγηματογράφος, πεζογράος και καθηγητής λογοτεχνίας Αντρές - Ομέρο Ατανασίου που τιμήθηκε το 1960 με το βραβείο Αργεντινής Ενωσης Συγγραφέων, η Λιμπερτάδ Ντεμιτρόπουλος που το 1981 κέρδισε το βραβείο δήμου του Μπουένος Αϊρες και το 1984 το Β κρατικό βραβείο.
Ο Χόρχε Ζανίνο ο οποίος το 1977 βραβεύτηκε με το βραβείο Αργεντινού Ιδρύματος για την ποίηση.
Ο τελευταίος διαφέρει από τους υπόλοιπους όσον αφορά τη θεματολογία του που έχει ως κύριο άξονα την Ελλάδα. Οι υπόλοιποι ως επί το πλείστον αντλούν τα θέματά τους από τον αμερικάνικο κόσμο και σπανιότερα από τη γη των προγόνων τους.
Αξίζει να αναφερθεί και ο πεζογράφος Γιώργος Χουρμουζιάδης με τα διηγήματα: "Κύκλοι που κλείνουν".
Οργανώσεις ελληνισμού Αργεντινής
Στην πρωτεύουσα και στην περιοχή του Μπουένος Αϊρες υπάρχουν 4 κοινότητες, η Επισκοπή Κεντρικής και Νότιας Αμερικής με 4 ναούς, ένα Ελληνικό Πολιτιστικό Ινστιτουτο, Φιλόπτωχος Αδελφότητα Κυριών, Αλληλοβοηθητικός Σύλλογος, γηροκομείο, Ελληνοαργεντινό Επιμελητήριο Βιομηχανίας και Εμπορίου.
Εκτός του Μπουένος Αϊρες υπάρχουν οι κοινότητες της Cosdoba της Mar del Plata με ιδιοκτησιακό κτίριο και 200-300 μέλη, της Σάλτα, της Ροσάριο και της Ρεσιστέντσια και Κομοδέρο Ριβαδάβια.
Η ελληνόφωνη ενημέρωση
Οι πληροφορίες που διαθέτουμε είναι αρκετά απογοητευτικές στο θέμα του Τύπου, εφόσον δεν υπάρχει πλέον ελληνόφωνος, ούτε ελληνικών συμφερόντων Τύπος στην Αργεντινή. Στο Μπουένος Αϊρες εκδίδεται ένα μηνιαίο έντυπο της Επισκοπής με τίτλο "Luz Mellenica" (ελληνικό φως) και μία μηνιαία δίγλωσση έκδοση με τίτλο "GRECIA MOY" (η Ελλάδα σήμερα) από το ίδρυμα "Θεόδωρος Μαραγκός".
Ακόμη, υπάρχει μια ωριαία εβδομαδιαία ελληνική εκπομπή στο Μπουένος Αϊρες κι αυτή υπό την επίβλεψη του Ιδρύματος "Θεόδωρος Μαραγκός" στο Radio Municipal.
Επίσης ραδιοφωνικές εκπομπές πραγματοποιούνται κατά καιρούς από τις ελληνικές κοινότητες και στις επαρχίες, στους τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Η ελληνόφωνη εκπαίδευση
Η εκπαίδευση των Ελλήνων της Αργεντινής έχει εναποτεθεί κυρίως στην μέριμνα των Κοινοτήτων της Ομογένειας. Πολλές από τις κοινότητες διατηρούν απογευματινά δημοτικά σχολεία ή κάποιας μορφής εκπαιδευτικά προγράμματα εκμάθησης της μητρικής γλώσσας μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Γυμνάσια δεν υπάρχουν ακόμη.
Οι αργεντινές αρχές δεν αναγνώριζαν τα κοινοτικά σχολεία μέχρι το 1984, οπότε ιδρύθηκε το δίγλωσσο ελληνο-αργεντινό ημερήσιο διδακτικό σχολείο της κοινότητας του Μπουένος Αϊρες ενταγμένο βέβαια στο αργεντινό σχολικό σύστημα. Το σχολείο ιδρύθηκε κυρίως με δαπάνες του κληροδοτήματος Ωνάση, ενώ αυτή τη στιγμή το υπουργείο παιδείας της Αργεντινής χρηματοδοτεί κατά 50% τις ανάγκες του.
Η ελληνική γλώσσα δε διδάσκεται σε δευτεροβάθμιο επίπεδο εκπαίδευσης.
Τα ελληνικά διδάσκονται ωστόσο σε τριτοβάθμιο επίπεδο στο γνωστό Καθολικό Πανεπιστήμιο στο Μπουένος Αϊρες, που ήταν απόρροια της πρωτοβουλίας του Ελληνικού Πολιτιστικού Ινστιτούτου Μπουένος Αϊρες που λειτουργεί από το 1983.
Τις προσπάθειες σε επίπεδο γλώσσας συμπληρώνουν πολιτιστικά προγράμματα με διαλέξεις, μουσικές εκδηλώσεις, διδασκαλία ελληνικών χορών και τραγουδιών. Παράλληλα αξιοσημείωτες διαστάσεις έχουν πάρει τα προγράμματα αλληλοβοήθειας για την ενίσχυση των ασθενέστερων Ελλήνων.
Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία
Η Αργεντινή υπάγεται εκκλησιαστικά στην Επισκοπή Μπουένος Αϊρες που αποτελεί τμήμα της Αρχιεπισκοπής Β/Ν Αμερικής και έχει 11 Ελληνορθόδοξους Ναούς.
Κάθε κοινότητα έχει έναν ιερό ναό, το πρόβλημα όμως, έρχεται στην έλλειψη ιερέων. Το Νοέμβριο του 1991 πραγματοποιήθηκε στο Μπουένος Αϊρες η Ε συνάντηση αντιπροσώπων των ελληνικών κοινοτήτων της Λατινικής Αμερικής και το Α κληρικολαϊκό συνέδριο. Συμμετείχαν 110 αντιπρόσωποι από όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής εκ των οποίων οι 50 ήταν νεολαία.
"MAR DEL PLATA ή, ο έρωτας"
Το φτωχό ψαράδικο χωριό της Αργεντινής Mar del Plata χρωστάει κατά πολύ τη μετεξέλιξή του σε μεγάλο αστικό κέντρο και μοντέρνα λουτρόπολη στον Ελληνα μετανάστη Ηλιάδη, όπως αναφέραμε πιο πάνω.
Και όπως αναφέρει ο φημισμένος Αργεντινός συγγραφέας Αμπελάρντο Αριας στο διήγημά του "Mar del Plata ή ο έρωτας": "Με παίρνεις τώρα να μου δείξεις τις πολυκατοικίες σου, ορόφους πάνω σε ορόφους, που έχτισε ο ρωμιός εφευρέτης των γλυκισμάτων σου και γκρεμιστής των παλατιών σου".
Στον Ηλιάδη αναφέρεται και ο Ανδρέας Ζαϊμης Γενικός Γραμματέας Αποδήμων Ελληνισμού το 1990 μετά από ταξίδι του στην Αργεντινή:
"Ο Ηλιάδης έχτισε, λοιπόν, ένα ωραίο σπίτι, το νοίκιασε, έβγαλε λεφτά, έχτισε δεύτερο σπίτι, το πούλησε, έχτισε τρίτο σπίτι, τέταρτο. Τελικά έχτισε πολυκατοικίες και ουρανοξύστες. Και έκανε το Mar del Plata ένας Ελληνας".
Βιβλιογραφία:
-"Ο ΑΠΟΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ" - Φάκελος: Λατινική Αμερική, Εκδοση ΓΓΑ 1994.
-"Αργεντινοί πεζογράφοι", μετάφραση Γ.Δ. Χουρμουζιάδης.
-"Επισκόπηση Ιστορίας Νεοελληνικής Διασποράς", Ι. Χασιώτης.
Greek minority in FYROM
The term clone is derived from κλών (klon), the Greek word for twig or branch, referring to the process whereby a new plant can be created from a twig.
"It was night when we entered Monastiri and night when we left...The inhabitants - the town is populated by Greeks - walk about furtively...and dwell below ground in their basements...The people here got wind instantly of the arrival of fellow Greeks...They kissed our hands, caressed our rifles, patted our helmets...and wept calmly beneath the moonlight. 'Can it be true? Are you really Greeks? Greeks from Greece? Our brothers?' They explained that during all their years of slavery they had been waiting for us, dreaming about us '...please, brethren, never let us fall into the hands of the Serbs again. They've oppressed us horribly, just because we are Greek...They lash us with whips if they hear the Greek language spoken among us. They don't even allow us to celebrate mass in Greek.'"
Through brilliant imagery author Stratis Myrivilis, born Efstratios Stamatopoulos, in his book Life in the Tomb evokes the meaning and truth of his personal experiences as a soldier in the Greek army in World War I. Monastiri, at the time a predominantly Greek city located on the southern edge of the Pelagonia valley, was originally founded by Philip II as Heraclea Lyncestis. During the Byzantine period it became known as Monastiri. Following almost 500 years of Ottoman occupation, the Treaty of Bucharest of 1913 placed the city under Serb control, only to be occupied by Bulgaria and the Central Powers just two years later during World War I. Myrivilis accounts firsthand as the Greeks, fighting on the side of the Allies, heroically entered Monastiri in 1918 ending the city's brief Bulgarian occupation. At the conclusion of the war, Monastiri again fell under Serb control as part of Vardarska province in the Kingdom of Yugoslavia. The Slavs call it Bitola, from the old Slavic word obitel, meaning monastery.
The savage assimilation process which the city's inhabitants had so vehemently exposed to the Greek soldiers went unheeded by the powers that be. Again the Greeks of Monastiri were left to their fate as policies of intimidation, persecution and terror perpetuated by successive regimes continued...even up to this day.
According to the latest census there are roughly 75,000 inhabitants in Monastiri. Not one of them has been recorded as Greek. Ninety years earlier the city was bustling with a Greek population including Greek schools, churches, businesses and cultural centers. Today a visitor can still see the remnants of the Greek glory days of Monastiri. So, what happened to all those Greeks? Where are they?
THE VLACHS. Following the 1768 Greek rebellion at Moschopolis, Epirus (today Voskopoja, Albania) then the cradle of Vlach speaking Greeks, and the subsequent destruction of the city by Ottoman irregulars and Albanian tribes, Vlachs moved to other cities in the Balkans including the cities of Monastiri, Ochrid, Gevgeli, Doirani, etc. presently in FYROM. The Vlach dialect has Latin origins going back to the Roman occupation of Greece. Vlach speaking Greeks do not define themselves with the term 'Vlach' but rather with the term 'Aromoun' or 'Aromanian.' This term is equivalent and a paraphrase to the term 'Romios' which was used to describe all Greek men since the time of the Roman Empire when the Roman emperor Caracalla under the Constitutio Antoniniana of 212 A.D. extended the privileges of full Roman citizenship to all free men. Therefore the term 'Aromoun' or 'Aromanian' which Vlachs themselves use is a self-definition of their ethnic Greek identity. Another term used by the Slavs to describe the Vlachs is 'Vlachogrekomans.'
THE SARAKATSANS. The Sarakatsans are a Greek tribe with ancient origins. They originated from the area of Agrafa, a region in the southern part of the Pindos mountain range in central Greece. To avoid Ottoman rule they turned to nomadic life, abandoning the area of their settlement and fleeing north to territories now known as Serbia, Bulgaria and Romania. In the 19th century a large portion of this tribe settled in southern Serbia. They had preserved their ethnic Greek identity by reason of their nomadic life and marriages within the tribe. As a sign of protest against the Ottoman occupation of Greece they were dressed in black, also indicative of their mourning for the fall of Constantinople. Therefore their contemporary name 'Sarakatsans' derives from the Turkish words 'kara' meaning black and 'kacan' meaning fugitive. The Sarakatsans in FYROM speak the local Slavonic dialect as well as Greek.
Source : George Gialtouridis
"It was night when we entered Monastiri and night when we left...The inhabitants - the town is populated by Greeks - walk about furtively...and dwell below ground in their basements...The people here got wind instantly of the arrival of fellow Greeks...They kissed our hands, caressed our rifles, patted our helmets...and wept calmly beneath the moonlight. 'Can it be true? Are you really Greeks? Greeks from Greece? Our brothers?' They explained that during all their years of slavery they had been waiting for us, dreaming about us '...please, brethren, never let us fall into the hands of the Serbs again. They've oppressed us horribly, just because we are Greek...They lash us with whips if they hear the Greek language spoken among us. They don't even allow us to celebrate mass in Greek.'"
Through brilliant imagery author Stratis Myrivilis, born Efstratios Stamatopoulos, in his book Life in the Tomb evokes the meaning and truth of his personal experiences as a soldier in the Greek army in World War I. Monastiri, at the time a predominantly Greek city located on the southern edge of the Pelagonia valley, was originally founded by Philip II as Heraclea Lyncestis. During the Byzantine period it became known as Monastiri. Following almost 500 years of Ottoman occupation, the Treaty of Bucharest of 1913 placed the city under Serb control, only to be occupied by Bulgaria and the Central Powers just two years later during World War I. Myrivilis accounts firsthand as the Greeks, fighting on the side of the Allies, heroically entered Monastiri in 1918 ending the city's brief Bulgarian occupation. At the conclusion of the war, Monastiri again fell under Serb control as part of Vardarska province in the Kingdom of Yugoslavia. The Slavs call it Bitola, from the old Slavic word obitel, meaning monastery.
The savage assimilation process which the city's inhabitants had so vehemently exposed to the Greek soldiers went unheeded by the powers that be. Again the Greeks of Monastiri were left to their fate as policies of intimidation, persecution and terror perpetuated by successive regimes continued...even up to this day.
According to the latest census there are roughly 75,000 inhabitants in Monastiri. Not one of them has been recorded as Greek. Ninety years earlier the city was bustling with a Greek population including Greek schools, churches, businesses and cultural centers. Today a visitor can still see the remnants of the Greek glory days of Monastiri. So, what happened to all those Greeks? Where are they?
THE VLACHS. Following the 1768 Greek rebellion at Moschopolis, Epirus (today Voskopoja, Albania) then the cradle of Vlach speaking Greeks, and the subsequent destruction of the city by Ottoman irregulars and Albanian tribes, Vlachs moved to other cities in the Balkans including the cities of Monastiri, Ochrid, Gevgeli, Doirani, etc. presently in FYROM. The Vlach dialect has Latin origins going back to the Roman occupation of Greece. Vlach speaking Greeks do not define themselves with the term 'Vlach' but rather with the term 'Aromoun' or 'Aromanian.' This term is equivalent and a paraphrase to the term 'Romios' which was used to describe all Greek men since the time of the Roman Empire when the Roman emperor Caracalla under the Constitutio Antoniniana of 212 A.D. extended the privileges of full Roman citizenship to all free men. Therefore the term 'Aromoun' or 'Aromanian' which Vlachs themselves use is a self-definition of their ethnic Greek identity. Another term used by the Slavs to describe the Vlachs is 'Vlachogrekomans.'
THE SARAKATSANS. The Sarakatsans are a Greek tribe with ancient origins. They originated from the area of Agrafa, a region in the southern part of the Pindos mountain range in central Greece. To avoid Ottoman rule they turned to nomadic life, abandoning the area of their settlement and fleeing north to territories now known as Serbia, Bulgaria and Romania. In the 19th century a large portion of this tribe settled in southern Serbia. They had preserved their ethnic Greek identity by reason of their nomadic life and marriages within the tribe. As a sign of protest against the Ottoman occupation of Greece they were dressed in black, also indicative of their mourning for the fall of Constantinople. Therefore their contemporary name 'Sarakatsans' derives from the Turkish words 'kara' meaning black and 'kacan' meaning fugitive. The Sarakatsans in FYROM speak the local Slavonic dialect as well as Greek.
Source : George Gialtouridis
Οι Ελληνες Αλεβίτες
Η πρώτη αναφορά στους άγνωστους Αλεβίτες (Μπεκτασήδες) της Ελληνικής Θράκης, σε διεθνές κείμενο με ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα, είναι γεγονός. Στην ετήσια Έκθεση του STATE DEPARTMENT για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Ελλάδα το παρελθόν έτος 2009, γίνεται για πρώτη φορά μνεία των 3.000 Αλεβιτών (Μπεκτασήδων) της Ελληνικής Θράκης.
Ειδικότερα, η Έκθεση αναφέρει «Μέλη της Αλεβιτικής κοινότητας στη Θράκη, οι οποίοι ακολουθούν μία θρησκεία η οποία συγκροτείται από ισλαμικά σιϊτικά και στοιχεία των σούφι και η οποία αριθμεί περίπου 3.000 πιστούς, ισχυρίζεται ότι είναι αποδέκτης θρησκευτικών διακρίσεων από την Σουνιτική πλειοψηφία στα χωριά τους. Οι Αλεβίτες αναφέρουν ότι οι ηγέτες της Σουνιτικής πλειοψηφίας έχουν πλέον υπό τον έλεγχό τους, τους θρησκευτικούς χώρους των Αλεβιτών, αρνούμενοι σε αυτούς την πρόσβαση για να εκπληρώσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και διέλυσαν τα παραδοσιακά τους πανηγύρια»
Η αναφορά αυτή είναι αποκλειστικά και μόνο το αποτέλεσμα μακράς και επίπονης προσπάθειας της εφημερίδας ΖΑΓΑΛΙΣΑ, αλλά και πολυπληθούς ομάδας Μπεκτασήδων μελών του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων, να φέρουν το ζήτημα στο διεθνές προσκήνιο. Οι πρωτοβουλίες αναπτύχθηκαν με ιδιαίτερη προσοχή και “εμπιστευτικά”, τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε υπερ-ατλαντικό επίπεδο, με στόχο να αναδειχθεί η ξεχασμένη αυτή θρησκευτική και πολιτισμική παράμετρος της Θράκης, η οποία υποφέρει από την ισοπεδωτική λογική του τουρκικού εθνικισμού.
Η Ζαγάλισα γνώριζε και ανέμενε από καιρό το ευτυχές αυτό γεγονός και γι αυτό είχε αποκαλύψει για πρώτη φορά, ότι «οι Αλεβίτες της Ελληνικής Θράκης έχουν αναλάβει διεθνείς πρωτοβουλίες και πραγματοποιήσει επαφές με δύο επιτροπές ανθρωπίνων Δικαιωμάτων…έχει αποσταλεί σχετικό αποδεικτικό υλικό για τις πιέσεις που υφίστανται…έχουν συναντηθεί με Αμερικανική αντιπροσωπεία…». Η εξέλιξη έγινε ήδη γνωστή στους ενεργοποιημένους πολιτικά κύκλους των Μπεκτασήδων, προκάλεσε ιδιαίτερη χαρά και έδωσε θάρρος και ελπίδα για συνέχιση του αγώνα τους.
Είναι γνωστό ότι και στην Τουρκία, έχει αναπτυχθεί τεράστιο κύμα Αλεβιτικής οργής για την άρνηση της επίσημης αναγνώρισής τους από το Τουρκικό κράτος. Οι Αλεβίτες της Τουρκίας έχουν κάνει πολλά βήματα προόδου και όσο ο εκδημοκρατισμός προχωράει τόσο η κοινωνική και πολιτική παρουσία τους γίνεται εντονότερη, σε αντίθεση με τη Θράκη, όπου το ζήτημα παραμένει εν πολλοίς άγνωστο και νεφελώδες.
Ειδικά, για την Τουρκία, να θυμίσουμε ότι στις 2.7.1993, φανατικοί εθνικιστές-ισλαμιστές πυρπόλησαν στην πόλη Σεβάστεια (Sivas) το ξενοδοχείο Madimak, όπου γινόταν το ετήσιο φεστιβάλ στη μνήμη του Αλεβίτη λαϊκού ποιητή του 16ου αιώνα, Pir Sultan Abdal, με αποτέλεσμα το θάνατο 37 συμμετεχόντων και τον τραυματισμό πολλών άλλων. Στη συνέχεια, σε επεισόδια που προκάλεσαν φανατικοί κύκλοι στις συνοικίες Gaziosmanpaşa και Umraniye της Κωνσταντινούπολης, μεταξύ 12 και 14 Μαρτίου 1995, είχαν και πάλι ως αποτέλεσμα το θάνατο 25 Αλεβιτών και τον τραυματισμό άλλων 300.
Στην Ελληνική Θράκη, η έλλειψη τοπικής επιστημονικής ηγεσίας (η επίσης απόλυτη απουσία του πανεπιστημίου) και η κυριαρχία του τουρκικού εθνικισμού μέσα από το πελατειακό πολιτικό σύστημα, δεν επέτρεψε σε ούτε ΕΝΑΝ πολιτικό της Θράκης να αναδείξει το ζήτημα και να καταγγείλει τις ρατσιστικές διώξεις που υφίστανται οι Μπεκτασήδες στα χωριά τους, στο όνομα της ποθούμενης ενότητας της «σουνιτικής τουρκο-μουσουλμανικής μειονότητας». Τους έκλεψαν τα μοναστήρια τους (με πιο χαρακτηριστικό τον κορυφαίο τεκέ της Ρούσας, για την ανακαίνιση του οποίου η Τουρκία πρόσφερε επισήμως 20.000 ευρώ), τους έκλεψαν τα πανηγύρια τους και τα μετέτρεψαν σε κακόγουστες φιέστες τουρκικού εθνικισμού (με σπουδαιότερο το Χίλια), τους σαμποτάρουν κάθε προσπάθεια ανάδειξης της ιδιαιτερότητάς τους (όπως το πανηγύρι της Μπέλα Βόντα) και τους ωθούν με κάθε μέσο και τρόπο στην καταστροφή.
Οι στρατιές βουλευτών (εσχάτως και υπουργών και υφυπουργών) που ανέδειξαν με την ψήφο τους οι Θράκες της Ροδόπης, του Έβρου και της Ξάνθης, αλλά και νομαρχών-δημάρχων, νομαρχιακών και δημοτικών συμβούλων, προέδρων κοινοτήτων και λοιπών φιλόδοξων πολιτικάντηδων, ανηκόντων στις …προοδευτικές δυνάμεις ή μη, δεν ανέδειξαν ΟΥΤΕ ΕΝΑΝ που να έχει αναλάβει την παραμικρή πρακτική πρωτοβουλία ανάδειξης και προστασίας των Μπεκτασήδων της Θράκης.
Για το λόγο αυτό γίνεται φανερό πόσο σπουδαία είναι η επιτυχία της εφημερίδας ΖΑΓΑΛΙΣΑ και του Πανελλήνιου Συλλόγου Πομάκων και έρχεται να προστεθεί σε μία αλυσίδα διεθνών επιτυχιών, η οποία όλο και μεγαλώνει…ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΒΗΜΑ ΕΓΙΝΕ!
Ειδικότερα, η Έκθεση αναφέρει «Μέλη της Αλεβιτικής κοινότητας στη Θράκη, οι οποίοι ακολουθούν μία θρησκεία η οποία συγκροτείται από ισλαμικά σιϊτικά και στοιχεία των σούφι και η οποία αριθμεί περίπου 3.000 πιστούς, ισχυρίζεται ότι είναι αποδέκτης θρησκευτικών διακρίσεων από την Σουνιτική πλειοψηφία στα χωριά τους. Οι Αλεβίτες αναφέρουν ότι οι ηγέτες της Σουνιτικής πλειοψηφίας έχουν πλέον υπό τον έλεγχό τους, τους θρησκευτικούς χώρους των Αλεβιτών, αρνούμενοι σε αυτούς την πρόσβαση για να εκπληρώσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και διέλυσαν τα παραδοσιακά τους πανηγύρια»
Η αναφορά αυτή είναι αποκλειστικά και μόνο το αποτέλεσμα μακράς και επίπονης προσπάθειας της εφημερίδας ΖΑΓΑΛΙΣΑ, αλλά και πολυπληθούς ομάδας Μπεκτασήδων μελών του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων, να φέρουν το ζήτημα στο διεθνές προσκήνιο. Οι πρωτοβουλίες αναπτύχθηκαν με ιδιαίτερη προσοχή και “εμπιστευτικά”, τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε υπερ-ατλαντικό επίπεδο, με στόχο να αναδειχθεί η ξεχασμένη αυτή θρησκευτική και πολιτισμική παράμετρος της Θράκης, η οποία υποφέρει από την ισοπεδωτική λογική του τουρκικού εθνικισμού.
Η Ζαγάλισα γνώριζε και ανέμενε από καιρό το ευτυχές αυτό γεγονός και γι αυτό είχε αποκαλύψει για πρώτη φορά, ότι «οι Αλεβίτες της Ελληνικής Θράκης έχουν αναλάβει διεθνείς πρωτοβουλίες και πραγματοποιήσει επαφές με δύο επιτροπές ανθρωπίνων Δικαιωμάτων…έχει αποσταλεί σχετικό αποδεικτικό υλικό για τις πιέσεις που υφίστανται…έχουν συναντηθεί με Αμερικανική αντιπροσωπεία…». Η εξέλιξη έγινε ήδη γνωστή στους ενεργοποιημένους πολιτικά κύκλους των Μπεκτασήδων, προκάλεσε ιδιαίτερη χαρά και έδωσε θάρρος και ελπίδα για συνέχιση του αγώνα τους.
Είναι γνωστό ότι και στην Τουρκία, έχει αναπτυχθεί τεράστιο κύμα Αλεβιτικής οργής για την άρνηση της επίσημης αναγνώρισής τους από το Τουρκικό κράτος. Οι Αλεβίτες της Τουρκίας έχουν κάνει πολλά βήματα προόδου και όσο ο εκδημοκρατισμός προχωράει τόσο η κοινωνική και πολιτική παρουσία τους γίνεται εντονότερη, σε αντίθεση με τη Θράκη, όπου το ζήτημα παραμένει εν πολλοίς άγνωστο και νεφελώδες.
Ειδικά, για την Τουρκία, να θυμίσουμε ότι στις 2.7.1993, φανατικοί εθνικιστές-ισλαμιστές πυρπόλησαν στην πόλη Σεβάστεια (Sivas) το ξενοδοχείο Madimak, όπου γινόταν το ετήσιο φεστιβάλ στη μνήμη του Αλεβίτη λαϊκού ποιητή του 16ου αιώνα, Pir Sultan Abdal, με αποτέλεσμα το θάνατο 37 συμμετεχόντων και τον τραυματισμό πολλών άλλων. Στη συνέχεια, σε επεισόδια που προκάλεσαν φανατικοί κύκλοι στις συνοικίες Gaziosmanpaşa και Umraniye της Κωνσταντινούπολης, μεταξύ 12 και 14 Μαρτίου 1995, είχαν και πάλι ως αποτέλεσμα το θάνατο 25 Αλεβιτών και τον τραυματισμό άλλων 300.
Στην Ελληνική Θράκη, η έλλειψη τοπικής επιστημονικής ηγεσίας (η επίσης απόλυτη απουσία του πανεπιστημίου) και η κυριαρχία του τουρκικού εθνικισμού μέσα από το πελατειακό πολιτικό σύστημα, δεν επέτρεψε σε ούτε ΕΝΑΝ πολιτικό της Θράκης να αναδείξει το ζήτημα και να καταγγείλει τις ρατσιστικές διώξεις που υφίστανται οι Μπεκτασήδες στα χωριά τους, στο όνομα της ποθούμενης ενότητας της «σουνιτικής τουρκο-μουσουλμανικής μειονότητας». Τους έκλεψαν τα μοναστήρια τους (με πιο χαρακτηριστικό τον κορυφαίο τεκέ της Ρούσας, για την ανακαίνιση του οποίου η Τουρκία πρόσφερε επισήμως 20.000 ευρώ), τους έκλεψαν τα πανηγύρια τους και τα μετέτρεψαν σε κακόγουστες φιέστες τουρκικού εθνικισμού (με σπουδαιότερο το Χίλια), τους σαμποτάρουν κάθε προσπάθεια ανάδειξης της ιδιαιτερότητάς τους (όπως το πανηγύρι της Μπέλα Βόντα) και τους ωθούν με κάθε μέσο και τρόπο στην καταστροφή.
Οι στρατιές βουλευτών (εσχάτως και υπουργών και υφυπουργών) που ανέδειξαν με την ψήφο τους οι Θράκες της Ροδόπης, του Έβρου και της Ξάνθης, αλλά και νομαρχών-δημάρχων, νομαρχιακών και δημοτικών συμβούλων, προέδρων κοινοτήτων και λοιπών φιλόδοξων πολιτικάντηδων, ανηκόντων στις …προοδευτικές δυνάμεις ή μη, δεν ανέδειξαν ΟΥΤΕ ΕΝΑΝ που να έχει αναλάβει την παραμικρή πρακτική πρωτοβουλία ανάδειξης και προστασίας των Μπεκτασήδων της Θράκης.
Για το λόγο αυτό γίνεται φανερό πόσο σπουδαία είναι η επιτυχία της εφημερίδας ΖΑΓΑΛΙΣΑ και του Πανελλήνιου Συλλόγου Πομάκων και έρχεται να προστεθεί σε μία αλυσίδα διεθνών επιτυχιών, η οποία όλο και μεγαλώνει…ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΒΗΜΑ ΕΓΙΝΕ!
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)